Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis tijd van steden en staten - ontdekkers en hervormers
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Tijd voor geschiedenis VWO4 Tijd van steden en staten Tijd van ontdekkers en hervormers
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Geschiedenis H4 en H54.1 Overzicht: de tijd van steden en staten
Burgerschap
In steden woonden burgers. Het zijn van burger gaf voordelen:
- Burgers waren geen horigen en hadden dus meer vrijheid
- Burgers hoefden bepaalde belastingen niet te betalen; tolrecht
- Bescherming tegen rechtsvervolging door iemand van buiten de stad.
Nieuwe verhoudingen
De burgerij werd steeds belangrijker en uit hun midden werd het stadbestuur gekozen. Steden
gingen onderling ook handelsverbanden aan zoals de Hanze.
De opkomst van steden en bijbehorende vrijheden waren een bedreiging voor de
vroegmiddeleeuwse feodale verhoudingen.
Centralisatie
In de middeleeuwen was door vorsten het feodalisme ontwikkeld. Echter door talen van dit systeem
trokken veel leenmannen grond en macht naar zich toe.
In de late middeleeuwen probeerden vorsten hun grip te verstevigen door centralisatie in te voeren.
Hierbij werden leenmannen vervangen door ambtenaren. Vooral de adel protesteerde tegen de
centralisatie.
Ontwikkeling in Europa
Toch lukt het de vorsten in steeds meer gebieden centralisatie in te voeren waardoor staatsvorming
ontstond. In drie landen zag je verschillende vormen van centralisatie.
Frankrijk: De koning kon profiteren van de winst in de Honderdjarige Oorlog en trok veel macht
naar zich toe.
Engeland: Vanaf 1100 was centralisatie ontstaan dankzij Willem de Veroveraar. Na de
Honderdjarige Oorlog raakte de koning veel macht en invloed kwijt.
Duitsland: Hier was weinig centralisatie omdat de Duitse keurvorsten veel macht en
zelfstandigheid behielden in het bestuur.
,H4.2 Stimulerende steden
Landbouwvernieuwingen
Rond 1000 leefden de meeste boeren binnen het hofstelsel. Binnen de landbouw werden rond 1000
belangrijke vernieuwingen doorgevoerd:
- Nieuwe werktuigen en gereedschappen (risterploeg, eg, halster)
- Inzet van paarden als trekdieren.
- Meer woeste gronden werden voor landbouw geschikt gemaakt.
- De invoering van het drieslagstelsel.
Gevolgen van de landbouwvernieuwingen
Door de landbouwvernieuwingen steeg de landbouwopbrengst en groeide de bevolking en dat had
belangrijke gevolgen:
- Er ontstaat handel.
- Landbouwspecialisatie.
- Ambachtsnijverheid.
- (Het belangrijkste gevolg was wel dat door de hogere voedselproductie meer mensen in
leven bleven en dat de bevolkingsomvang toenam.)
Oude en nieuwe staten
Door de groei van de bevolking werd Europa weer een agrarisch-urbane samenleving.
Belangrijke steden ontstonden/bleven bij:
- Plaatsen waar een bisschop zetelde.
- Op kruispunten van wegen en rivieren.
- Op veilige plaatsen bij kerken, kloosters en kastelen.
Stadsrechten
De domeinheren wilden meeprofiteren van de toegenomen rijkdom en kenden steden privileges toe,
waaronder stadsrechten en tol (ook voordelig voor de heer!)
De inwoners van de stad werden poorters of burgers genoemd. De steden organiseerden
jaarmarkten dat veel andere mensen aantrok.
Internationale handel
De handel breidde zich internationaal uit:
- Rond Italiaanse steden Genua, Venetië en Florence.
- De Hanze.
Middeleeuwse burgers
In een middeleeuwse stad woonden diverse soorten mensen:
- Handelaren.
- Boeren (grond buiten de stad).
- Kerkvertegenwoordigers.
- Ambachtslieden.
, - Armen en dagloners.
Gilden
Binnen de stad ontstonden gilden waarin duidelijke afspraken bestonden:
- Pas na een meesterproef kon je lid worden van een gilde.
- Afspraken over kwaliteit en uitvoering.
- Prijsafspraken (om concurrentie tegen te gaan).
- Ondersteuning bij ziekte en lijden.
Nadelen van urbanisatie
Succesvolle gilden verdienden veel geld en staken dat ook weer in de verfraaiing van de stad. De rijke
kooplieden en ambachtslieden traden toe tot het stadbestuur.
Vanuit het platteland ontstond urbanisatie. De steden zelf waren geen fijne plaatsen om te wonen
o.a. door misdaad, stank, zwerfdieren enz.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fredvanfred. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,09. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77254 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen