College aantekeningen voor de cursus Secret Intelligence (GE2V19007). In dit document vind je zowel aantekeningen van de hoorcolleges als van de werkgroepen als voorbereiding op het tentamen.
Samenvatting Secret Intelligence
Inhoudsopgave
Samenvatting Secret Intelligence..................................................................................1
Hoorcollege notities.......................................................................................................3
HC 1 – inleiding tot de inlichtingenwereld..................................................................3
Korte geschiedenis van intelligence: concepten en continuïteiten........................3
Intelligence vandaag..............................................................................................4
Het belang van de praktijk van ‘human intelligence’ (humint)...............................4
HC 2 – de Cambridge Five........................................................................................6
Otto.........................................................................................................................6
NKVD (KGB) illegale residenten in Londen die ‘de Vijf’ runden............................6
De Cambridge Five................................................................................................6
Wat gebeurde er met ‘de 5’ na de rekrutering?.....................................................6
Schade aan het westen..........................................................................................7
‘Stalin’s englishmen’...............................................................................................8
Wat gebeurde er met Otto?....................................................................................8
Conclusie................................................................................................................8
HC 3 – contra-inlichtingen.........................................................................................9
Waarom contra-inlichtingen...................................................................................9
Wat zijn contra-inlichtingen....................................................................................9
Contra-inlichtingen: enkele belangrijke concepten..............................................10
Hoe gaat CI op zijn doelwit af?............................................................................10
HC 4 – geheimhoudingsculturen.............................................................................11
Paradoxale verhouding tussen geheime diensten en democratieën...................11
Openheid..............................................................................................................11
Verspreiding van macht.......................................................................................12
Rechtsstaat..........................................................................................................12
Privacy..................................................................................................................12
Wederzijds vertrouwen.........................................................................................12
HC 5 – gastcollege 1................................................................................................13
Humint intelligence – informatie vergaren met menselijke bronnen....................13
Samenwerkingen nationaal..................................................................................13
Samenwerkingen internationaal...........................................................................13
Ethiek van inlichtingenoperaties en samenwerkingen.........................................13
, Waar loop je tegen aan/ wat gaat er vaak fout?..................................................13
HC 6 – geheimhouding en democratie....................................................................14
Maatschappelijke en politieke reacties op I&V- diensten....................................14
(Gedeeltelijke) oplossingen..................................................................................14
Conclusie..............................................................................................................16
Werkgroep notities.......................................................................................................17
WG 1 – introductie...................................................................................................17
WG 3 – wie zijn de agenten? En waarom doen ze het?.........................................17
WG 4 – geheimhoudingscultuur vs. democratische transparantie..........................17
Self reinforcing secrecy........................................................................................17
WG 5 – gastcollege..................................................................................................18
Braat & De Jong...................................................................................................18
Stasi......................................................................................................................18
Literatuurdebat stasi & west duitse rechts-extremisten.......................................19
WG 6 – geheimhouding en democratie...................................................................19
Begrippen.............................................................................................................19
WG 7 – gastcollege..................................................................................................19
Active measures...................................................................................................19
,Hoorcollege notities
HC 1 – inleiding tot de inlichtingenwereld
Kim Philby – Cambridge 5. Werkte voor de soviet unie. Daarna bij MI6
(dubbelspion). Tragisch leven, depressie, drank, hertrouwen. Het ging Philby om het
spel van bedrog en spioneren. Hij is hiermee zijn eigen ondergang geweest.
Korte geschiedenis van intelligence: concepten en continuïteiten
Vroege intelligence
Griekse ‘covert action’
Circa 12de-11de eeuw v. Chr. – Paart van Troje.
In de bijbel
Spionnen van Mozes komen terug van het beloofde land. Ze durven niet aan om
binnen te vallen. Drie lessen:
Spionnen moeten professioneel zijn
Politiek onafhankelijk zijn
Rapporteren in geheim
Operatie Jericho: de twee oudste beroepen ter wereld komen samen. Rahab en de
twee spionnen van Joshua. Hierbij zijn lessen toegepast. Is goed afgelopen
China: Sun Tzu
Heeft ‘The Art of War’ geschreven. Gaat over hoe oorlog te voeren en winnen.
Omschreef vijf typen spionnen:
Lokale spionnen (agenten)
Interne spionnen in (vijandige) overheden (infiltraties (Philby))
Spionnen van de vijand (turn around double agents)
Vervangbare spionnen (pion-offer)
Spionnen die terugkomen met informatie (illegals)
Oude India
Chandragupte Maurya (320 v. Chr.)
Richtte netwerken op van geheim agenten, dubbelagenten, spionnen & ‘contra-
spionnen’.
Vroege Franse intelligence
Kardinaal Richelieu (1585-1642)
Hij richtte een ‘leger van koninklijke spionnen’ op die iedere afwijkende mening
berichtten. Hij bemoeide zich erg veel met internationale zaken. Door internationaal
verspreide spionnen had hij erg veel invloed.
Begin van de Britse Intelligence
Sir Francis Walsingham (1532-1590)
“Controller of Intelligence” van Koningin Elizabeth 1 st.
, Onderhield een netwerk van informanten en infiltranten in Engeland en katholieke
landen gekant tegen Engelse reformatie.
Franic Bacon – eerste gebruik van term “Mol”.
Vroege Amerikaanse Intelligence
George Washington. Stuurde infiltranten. Ook was hij groot fan van verspreiden
valse informatie (aanvalsplannen).
Intelligence vandaag
Er zijn veel continuïteiten in de spionage wereld. Maar ook grootte verschillen (na de
tweede wereldoorlog):
De gigantische technologische voorderingen (techint) -> informatie kan
realtime gedeeld/vergaard worden. Veel en snel informatie beschikbaar.
Schoner (geen gevaar voor agents etc). Maar wel kans dat alles tegen jezelf
gebruikt wordt (hacken etc), het wordt onpersoonlijk, te veel informatie.
Inlichtingendiensten werken voor een staat ipv één hoofdpersoon
(institutionalisering) -> gecentraliseerde aansturing, in dienst van de overheid,
professionalisering, beter toezicht, internationale samenwerkingen.
Vijf int’s
Sigint – communicatie, signalen, telint
Masint – metingen en signalen
Geoint – geospatiale beelden (radar, infrarood, etc)
Humint – menselijke bronnen
Osint – open bronnen
Inlichtingendiensten zijn:
Primair extern gericht, op het buitenland
Inlichtingen vrijwel altijd incomplete legpuzzel
Interpretatieverschillen, twijfel
Zelden 100% zeker
Inlichtingendienst: derde-landoperatie. Voorbeeld: KGB in Wenen (was neutraal in de
oorlog, een veiligere locatie).
Veiligheidsdiensten zijn:
Veiligheidsdiensten (domestic intelligenece)
o Primair intern gericht: binnenland
Beveiligingsonderzoeken (antecedentonderonderzoek)
Veiligheid (beveiliging) overheid en bedrijfsleven
Onderzoek ongeacht strafbare feiten
Opereert (i.t.t. inlichtingendienst) dus op eigen terrein
Nederland heeft een gecombineerde dienst (uniek)
Het belang van de praktijk van ‘human intelligence’ (humint)
Humint blijft wel van belang:
Onthulling intenties
Bevestiging vermoedens
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Provoost. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
