Geweldloos verzet in gezinnen.
Een nieuwe benadering van gewelddadig en
zelfdestructief gedrag van kinderen en adolescenten.
Tweede, herziene druk.
Haim Omer
Eliane Wiebenga
1
,Inhoudsopgave
1. Geweldloos verzet: een nieuwe benadering van gewelddadig en zelfdestructief gedrag van
kinderen en adolescenten......................................................................................................................6
1.1 Inleiding........................................................................................................................................6
1.2 Geweldloos verzet is een vorm van vechten.................................................................................6
1.3 Geweldloos verzet tegenover verbale overreding........................................................................6
1.4 Als geweldloos verzet geweld ontmoet........................................................................................8
1.5 Uit het isolement treden en de noodzaak van openheid..............................................................8
1.6 Het doorbreken van automatische gehoorzaamheid aan het machtsblok....................................8
1.7 Interne krachten bij geweldloos verzet.........................................................................................8
1.8 Zelfdiscipline in geweldloosheid...................................................................................................9
1.9 De doelen van geweldloos verzet...............................................................................................10
1.10 Respect voor de tegenstander en verzoeningsgebaren............................................................10
2. Escalatieprocessen............................................................................................................................10
2.1 Inleiding......................................................................................................................................10
2.2 De strijd opgeven........................................................................................................................10
2.3 Wie is de baas?...........................................................................................................................11
2.4 Emotionele arousal.....................................................................................................................11
2.5 Ineffectief taalgebruik.................................................................................................................11
2.6 Polarisatie en wederzijds afstand nemen....................................................................................11
2.7 Gevangen in vijandigheid............................................................................................................12
2.8 Relatiegebaren............................................................................................................................12
2.9 Escalatie: een geïntegreerd model..............................................................................................12
3. Handleiding voor ouders...................................................................................................................12
3.1 Inleiding......................................................................................................................................12
3.2 Geweldloos verzet......................................................................................................................12
3.3 Waakzame zorg...........................................................................................................................13
3.4 Voorkomen van escalaties..........................................................................................................13
3.4.1 Provocaties weerstaan.........................................................................................................13
3.4.2 Principe van de uitgestelde reactie......................................................................................13
3.5 De aankondiging.........................................................................................................................13
3.5.1 Prioriteiten stellen...............................................................................................................13
3.5.2 De inhoud van de aankondiging...........................................................................................14
3.5.3 Hoe en wanneer doet u de aankondiging?..........................................................................14
3.5.4 Mogelijke reacties van het kind...........................................................................................14
2
, 3.5.5 Hoe verder na de aankondiging?.........................................................................................14
3.6 De sit-in.......................................................................................................................................15
3.6.1 Hoe verloopt een sit-in?.......................................................................................................15
3.6.2 Veel voorkomende reacties op een sit-in.............................................................................15
3.7 Het oplossingsverzoek................................................................................................................15
3.8 Bevelen negeren.........................................................................................................................16
3.8.1 Weigeren diensten te verlenen............................................................................................16
3.8.2 Het doorbreken van taboes.................................................................................................16
3.9 Relatiegebaren............................................................................................................................16
3.10 Het geheim doorbreken: helpers, bemiddelaars en de ‘publieke opinie’ inschakelen..............18
3.10.1 Bemiddeling.......................................................................................................................18
3.10.2 Documentatie van problematisch gedrag..........................................................................18
3.11 De telefoonronde......................................................................................................................18
3.11.1 Het verzamelen van informatie..........................................................................................18
3.11.2 Het bellen..........................................................................................................................18
3.11.3 Praten met de vrienden of vriendinnen van het kind........................................................18
3.11.4 Praten met de ouders van een vriend(in)...........................................................................19
3.11.5 Praten met de eigenaren en medewerkers van uitgaansgelegenheden.............................19
3.12 Volgen.......................................................................................................................................19
3.12.1 Wanneer is het volgen van een kind een goede interventie?............................................19
3.12.2 Het kind volgen als het bij een vriend thuis is....................................................................19
3.12.3 Het kind volgen als het op een openbare plek is................................................................19
3.12.4 Het kind volgen als het zich heeft aangesloten bij een groep probleemjongeren..............19
3.13 Herstelgebaar...........................................................................................................................20
3.13.1 Het proces van herstel.......................................................................................................20
3.14 De staking.................................................................................................................................20
3.14.1 Het verloop van een staking...............................................................................................20
4. Geweldloos verzet in de praktijk.......................................................................................................20
4.1 Inleiding......................................................................................................................................20
4.2 Misverstanden............................................................................................................................21
5. Geweld tegen broers en zussen........................................................................................................21
5.1 Inleiding......................................................................................................................................21
5.2 Oorzaken van geweld tegen broers en zussen............................................................................22
5.3 Gebrek aan ouderlijke aanwezigheid..........................................................................................22
5.3.1 Gebrek aan fysieke aanwezigheid........................................................................................22
5.3.2 Gebrek aan systematische aanwezigheid.............................................................................22
3
, 5.3.3 Gebrek aan ouderlijke aanwezigheid vanwege emotionele of ideologische redenen..........22
5.4 De biologische factor (speciale ontwikkelingsbehoeften)...........................................................22
5.5 Geweld van ouders.....................................................................................................................23
5.6 Beschikbaarheid van een slachtoffer..........................................................................................23
5.7 Typen geweld gericht tegen broers en zussen............................................................................23
5.7.1 Fysiek geweld.......................................................................................................................23
5.7.2 Psychisch geweld.................................................................................................................23
5.7.3 Seksueel misbruik................................................................................................................24
5.8 Het opsporen van geweld tegen broers of zussen......................................................................24
5.9 Geweld tegen broers en zussen bestrijden met geweldloos verzet............................................25
5.10 Praktische stappen....................................................................................................................25
5.10.1 Openlijk benoemen van huiselijk geweld...........................................................................25
5.10.2 Het slachtoffer aanmoedigen.............................................................................................25
5.10.3 Het geheim vertellen en hulp van buitenaf inschakelen....................................................25
5.10.4 Aanwezigheid en toezicht..................................................................................................27
5.10.5 Maatregelen van geweldloos verzet als reactie op het nog steeds voorkomen van geweld
......................................................................................................................................................27
5.10.6 Relatiegebaren...................................................................................................................27
6. Kinderen die de baas in huis zijn.......................................................................................................27
6.1 Inleiding......................................................................................................................................27
6.2 Kinderen die de gang van zaken thuis bepalen...........................................................................27
6.3 De toepassing van geweldloos verzet.........................................................................................27
6.3.1 De illusie dat overreding en compensatie werken...............................................................27
6.3.2 De illusie dat afspraken maken helpt...................................................................................28
6.3.3 De illusie dat gedwongen of ‘afgekochte’ therapie werkt....................................................28
6.4 Kinderen die zich afzonderen......................................................................................................28
6.5 Geweldloos verzet bij afzondering..............................................................................................28
7. Ouders en leerkrachten: samen sterk...............................................................................................29
7.1 Inleiding......................................................................................................................................29
7.2 Factoren die het gezag van ouders en leerkrachten aantasten...................................................29
7.2.1 Het isolement van de ouder en de leerkracht......................................................................29
7.2.2 Het ondermijnen van het gezag van de ouder of de leerkracht...........................................29
7.2.3 De ideologie van de antiautoritaire opvoeding....................................................................29
7.2.4 Kritiek op ouders en leerkrachten........................................................................................29
7.3 Terug naar samenwerking tussen ouders en leerkrachten..........................................................31
7.3.1 De manier van elkaar aanspreken verbeteren.........................................................................31
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauriensokvrouw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,89. Je zit daarna nergens aan vast.