HC1/2:
TCP = interactie tussen mens en omgeving → oplossingen bedenken
- Heeft niet te maken met interactie tussen mensen
- Verbetering van alledaagse dingen door aanpassing omgeving op de mens (ergonomie)
- Ontwikkeld door: industriële revolutie, 2e wereld oorlog en digitale revolutie
Industriële Revolutie:
- Aandacht voor verhoging productiviteit op arbeids vloer → wat is efficiënter
- Arbeidsverdeling: over werknemers en verschillende bedrijven
- Scientific management (taylorisme):
- Prestatie verbtering door wetenschappelijk onderzoek
- Denkt meer aan welzijn van arbeider
- Productieverhoging door slimmer werken NIET harder
- Loon is motivatie voor prestatie
- Soldiering: bewust onder maximale capaciteit werken omdat ze niet genoeg
betaald krijgen
- Selectie en beloning nodig voor prestatie
- Taakanalyse en bewegingsstudie nodig voor bestuderen productiviteit
Hawthorne effect:
- Gedrag van mensen wordt beïnvloed omdat ze doorhebben dat er naar hen gekeken
wordt
- Als er een verandering is op de werkvloer - verandert het gedrag van de arbeider
Taylorisme principles:
1. Ontwikkeling van de wetenschap op gebied van productiviteit
2. Educatie en ontwikkeling van arbeider
3. Selectie van de arbeider
4. Samenwerking arbeider en management
- Fitting the worker for the job
2e WO:
- Ontstond aandacht voor de human factors
- Human factors: factoren die gedrag beïnvloeden op werk, die gezondheid en veiligheid
beïnvloeden
Digitale Revolutie:
- Ontstond mens-machine interactie
- Grondlegger voor TCP
HC3:
Moeilijk: mate waarin een taak veel inspanning vereist
- Kost veel aandacht - dus als complexe info moet worden verwerkt
Informatieverwerking:
- Bottleneck model (serieel):
INPUT (identification) → processing (bottleneck) → OUTPUT (execution)
, PRP: psychological refractory period
- Reactietijd voor 2e stimulus is langzamer omdat 1ste stimulus nog niet volledig
processed is
- Divided attention
- Oefening van reactietijd op 1ste stimulus kan RT verbeteren
Parallel processing: informatie verwerken van 2 stimulussen tegelijkertijd
Single resource theory:
- Aandacht/ informatieverwerking heeft een beperkte capaciteit
- Is flexible er verschilt per individu, moeilijkheid en situatie
Mentale belasting: te veel informatie te verwerking
- Nodig om te meten omdat toename hierin kan zorgen voor instorten van prestatie
- Toename als een taak veel aandacht kost
- Wat je moet meten:
- Is er nog genoeg capaciteit - kan er nog een taak bij?
- Kan apparatuur worden aangepast om fouten te voorkomen
- Meten door prestatie te zien als een uitkomst van de moeilijkheid van de taak
Yerkes- dodson wet:
- Stress/ performance relatie
- Er is een betere performance als er een deel van een mens stress ervaart
Enkel Taak paradigma:
- Concentratie op een taak
- Alleen gevoelig als maximale capaciteit is bereikt
- Onduidelijk of prestatie hetzelfde blijft door meer inspanning
Dubbele Taak paradigma:
- Is een primaire taak een worden andere taken aan toegevoegd
- PRP - en hoe meer tijd tussen de stimuli des te beter de RT wordt
- Nadelen: 2e taak kan slecht gekozen zijn of niet haalbaar
- Kan ook meten in hoeverre iets automatisch is
Fysiologische maten: arousal, hartslag etc.
- Nadeel: gevoelig voor licht, moeheid, fysieke activiteit
NASA-TLX en SWAT = subjectieve maten voor mentale belasting
- Voordeel: makkelijk toe te passen
- Nadeel: niet gevoelig voor taakomgeving, moeilijkheid in de war met moeite, veel
factoren onmogelijk voor evaluatie.
Prestatie verschil:
- Twee mensen kunnen dezelfde taak uitvoeren maar verschillende capaciteit niveaus
waardoor het de een anders ervaart dan de ander
- Prestatie kan gelijk blijven ook al neemt werkdruk toe - niet over capaciteit heen
- Werkdruk = voorspeld beter toekomst dan huidige situatie
- Slechte prestatie heeft niet altijd te maken met werkdruk
Automatische verwerking:
- Geen aandacht nodig
- Parallel/ snel
- Makkelijk te vergeten/ moeilijk te shiften
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annelorejacobs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.