Twee mensbeelden
- Homo economicus: rationele dader
- Homo sociologicus:
o Invloed van de sociale omgeving
o Mens als betekenis gevend wezen
Gelegenheidstheorieën (homo economicus)
- Gelegenheid is genoeg om een misdaad te plegen
o Iedereen kan dader (en slachtoffer) worden
- Routine activiteiten theorie (met Eck’s triangle)
o Gemotiveerde dader (handler)
o Aantrekkelijk doelwit (guardian)
o Afwezigheid van toezicht (manager)
- Gemotiveerde dader maakt een snelle afweging, maar bounded rationality
o O.b.v. beperkte cues in de omgeving
o Geen tijd om veel na te denken over de (lange termijn) gevolgen
- Rationele dader =/= voorbereide dader
o Voorbereiding kan toenemen naarmate er meer delicten zijn gepleegd, maar
het hoeft niet altijd volledig voorbereid te zijn
- Aantrekkelijk doelwit
o CRAVED
Concealable
Removable
Available
Valuable
Enjoyable
Disposable
o VIVA
Value
Inertia
Visibility
Available
Levensloopcriminologie (invloed van sociale omgeving)
- Keerpunt/levensfasen
o Een gebeurtenis in het leven van een dader die leidt tot een verandering in
levensomstandigheden
o Vooral m.b.t. de sociale omgeving: gezin, werk, activiteiten
- Typologie van daders
o Persisters: jong geleerd, oud gedaan
Ongestructureerd leven
o Desisters
Stabiliteit door keerpunt
o Intermittent offenders
Stopt even en gaat dan weer door
, - Slechte start =/= (persistente) dader
- Criteria voor desistance door een keerpunt
o Afsnijden van het verleden
o Positief effect van het sociale netwerk: toezicht en steun
o Verandering van en structuur in routine activiteiten
o Verandering van identiteit
Culturele omgeving (mens als betekenis gevend wezen)
- Drijfveren en aantrekkingskracht van de daad verklaart daderschap
o Niet meer de ‘achtergrond’ als verklaring
- Focus op de ervaring van normovertreding
- Drijfveer: alledaagse morele emoties
o Bv vernedering, rechtvaardigheid, arrogantie, spot, cynisme, wraak, etc
- Aantrekkingskracht van normovertreding
o Bv kick, sensatie, trots, eerherstel, zelfbevestiging, etc
- Betekenisgeving wordt geplaatst in een bredere culturele context (normen en
waarden)
o Tijd- en plaatsgebonden
Gelegenheidstheorieën Homo economicus:
- Afweging kosten-baten
- Snel plezier, geen pijn
- Gelegenheid bepaalt de uitkomst van de afweging
Gewoon of bijzonder?
- Alledaagse routines
- Criminaliteit is niets bijzonders
- Daders zijn normale mensen
Rationele keuze
- Afweging kosten-baten
Levensloopcriminologie Homo sociologicus (sociale omgeving):
- Sociale omgeving vormt de dader
- Ook desistance wordt verklaard vanuit de sociale
omgeving -> keerpunten
Gewoon of bijzonder?
- Chaotisch en disfunctioneel leven
- Marginale positie in de samenleving
- Afwijkend van de norm
Agency
- Handelen en keuzes in context
Culturele criminologie Homo sociologicus (mens als betekenis gevend):
- Cultuur vormt de daderschap
- Daderschap wordt verklaard uit de betekenis van
normoverschrijding -> sensatie, thrill
Gewoon of bijzonder?
- Sensatiezucht zit in de menselijke aard
- Dus daders zijn niet per se bijzonder
- Maar: criminele daden zijn geen ‘routineuze’
handelingen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sacharuepert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.