Wonen Conceptioneel
Wat is een stad?
Een stad is een bundel van wonen, werk, cultuur, criminaliteit, diversiteit, winkelen, feesten en
verkeer op een klein stukje grond. Stadssociologen bestuderen de chaos van de stad. In een stad
vinden veel menselijke samenlevingsvormen plaats, deze samenlevingsvormen zijn zo groot en
geconcentreerd dat deze samenlevingsvormen heel anders zijn dan op het platteland alleen al
eigenlijk door de schaal. Bovenstaande dingen zijn ecologische kenmerken, kort samengevat:
Schaal (hoeveelheid mensen in de ruimte).
Dichtheid (hun verdeling in de stad).
Diversiteit (hun kenmerken).
Naast ecologische kenmerken kan je een stad ook administratief afbakenen, dan wordt gekeken naar
stadsrechten, gemeentegrenzen, etc. Of je kan een stad pragmatisch definiëren, dus wat doet de
stad eigenlijk voor haar bewoners.
Kenmerken van steden:
Menselijke nederzetting, er wonen mensen.
Duurzaamheid, de stad is permanent.
Grootte en uitgestrektheid, in termen als aantal bewoners en als oppervlakte.
Compactheid, hoge bevolkings- en bebouwingsdichtheid.
Heterogeniteit van mensen.
Complexiteit.
Multifunctioneel, veelheid en verscheidenheid van voorzieningen.
Stedelijkheid als vorm van samenleven en mentaliteit
Steden hebben zicht ontwikkelt in vier fases:
Agrarische revolutie (ontstaan van steden)
De omvang van West-Europese steden was gering, doordat mensen zelf hun eten konden verbouwen
gingen ze steeds meer op één plek wonen.
Surplusproductie: Door de regelmaat van voedselproductie, konden mensen zich op andere
activiteiten richten.
Industriële revolutie (versnellende verstedelijking)
Vanaf de 18e eeuw kwam er een opkomst van grootschalige fabrieken door automatisering, dit
zorgde voor een enorme uitbreiding van netwerken. Dit zorgt ook voor migratie door veel
werkgelegenheid. Er ontstaan grote sociale problemen, beheersing staat centraal en een
herstructurering vindt plaats.
Woningwet 1901: De eerste woningwet. Maakte onder andere rijkssteun en gemeentelijke steun
mogelijk en had de minimumnormen voor woningkwaliteit, denk aan sanitaire voorzieningen, licht en
lucht.
Woningwet 2015: De 4e en meest recente woningwet. Het verlenen van diensten van algemeen
economisch belang, aanpak tegen scheefwonen. Scheefwonen is dat je eigenlijk in een wijk woont
die niet geschikt is voor jouw inkomen.
Suburbanisatie
Vanaf de jaren vijftig gingen steeds meer mensen weer van de stad naar het platteland verhuizen.
Hierdoor werden steden een soort van groter doordat het platteland er meer bij ging wonen. Dit
zorgde voor een scheve bevolkingsopbouw en hierdoor vervielen veel binnensteden.
, Herwaardering
Vanaf de jaren tachtig kwam er herwaardering voor de stad door vernieuwing. De hogere klassen
‘claimden’ de stad. Hierdoor kwamen er grootschalige stadsuitbreidingen.
Positieve factoren van de stad: werk, studie, sfeer, vrijheid, faciliteiten, subculturen.
Negatieve factoren van de stad: levenscondities platteland, ecologisch, oorlog.
Waarom zijn steden zo complex?
Bij steden zijn er diverse onderzoeksstijlen en thema’s. Hierdoor wordt het onderzoeken van steden
zo complex. Hier zijn een aantal thema’s:
Lokale gemeenschappen en subculturen. Er zijn in een stad heel veel verschillende soorten
mensen.
De stad als integratiemachine. Door de komst van veel migranten zorgt de stad voor heel
veel mogelijke onderzoeken.
Ontmoeting en vermijding in de publieke ruimte. Stedelingen ontmoeten of vermijden elkaar
in de stad. Zo kan je bijvoorbeeld zeggen of een stad een warme of koude cultuur heeft.
Stedelijke sociale bewegingen. Denk aan politiek, krakers en klimaatactivisten.
Ontwikkelingen op het gebied van woonbeleid, woonregelgeving en milieu.
Wubbo Ockels: ‘Het is genoeg, we zijn te ver gegaan! De industriële revolutie heeft ons in een
ongewenste situatie gebracht. We zijn door de natuur geraas, we vernietigen onze levensbronnen.
We moeten een ander pad kiezen, we moeten onze levens veranderen en de manier waarop we
zakendoen.’
Op het gebied van wonen zijn er altijd ontwikkelingen aan de gang:
Ontbossing
Milieuaantasting
Langetermijngevolgen
Water
Verbindingen stad en platteland
Duurzaamheid
Sociaal veilig ontwerpen (SVO) en ZETA
Het Sociaal Veilig Ontwerp (SVO) komt voort uit het de Verenigde Staten, daar heet het CPTED. Dit
staat voor Crime Prevention Through Environmental Design. SVO en CPTED gaan er beiden vanuit dat
maatregelen in de omgeving criminaliteit kunnen bestrijden.
Bij het sociaal veilig ontwerpen is er een checklist die wordt gebruikt om risico’s en daarmee
onveiligheid in te schatten. Deze checklist bestaat uit de volgende punten:
als er potentiële daders in de buurt zijn, verkleind dit de veiligheid.
als er toezicht is, dan vergroot dit de veiligheid.
als een situatie of object goed zichtbaar is, vergroot dit de veiligheid.
als gebruikers van de ruimte betrokkenheid voelen, vergroot dit de veiligheid.
als een ruimte of object er goed en verzorgd uit ziet, vergroot dit de veiligheid.
als een ruimte afsluitbaar is, vergroot dit de veiligheid.
als een ruimte veel toegangen en vluchtwegen heeft, verkleint dit de veiligheid.
als er een potentieel doelwit is, dan neemt de veiligheid af.
als het object fysiek kwetsbaar is, dan verkleind dit de veiligheid.
