College aantekeningen
Eigentijdse Geschiedenis RUG Hoorcolleges
Zeer uitgebreide en gestructureerde aantekeningen van alle hoorcolleges van Eigentijdse Geschiedenis, 2022/2023.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
EIGENTIJDSE GESCHIEDENIS1: The Cold War in Global Context, 1945-1991
Spellman twee duidelijke lijnen:
- De strijd vanaf 1945 tussen kapitalisme en communisme en het ontstaan van een
nieuwe situatie na 1991 waarbij ons liberale systeem onder druk komt te staan
- De confrontatie tussen globalisering en haar tegenreacties, identiteit onder druk
Eigentijdse Geschiedenis
Geoffrey Barraclough kwam als eerste met de term ‘contemporary history’. 1964: An
Introduction to Contemporary History. Had zelf het idee dat dit een tijdelijke term zou zijn
bij gebrek aan beter. Een nieuw tijdperk was aangebroken volgens hem (discussies over
wanneer dit nou daadwerkelijk begonnen was, in Groningen 1945). De nieuwe fase was een
‘period of readjustment’ op mondiale schaal. Atoombommen in Japan was het embleem van
de nieuwe tijd: vanaf nu in staat om het leven op aarde te vernietigen. Barraclough
voorstander van de geschiedenis mondiaal te beschrijven, tegen Eurocentrisme.
“Contemporary history begins when the problems which are actual in the world today first
take visible shape.’
Fundamentele veranderingen volgens Barraclough:
- Veranderde positie EU in de wereld
- Het einde van koloniale rijken
- De opkomst van Azië en Afrika (Global Shift)
- Belangrijke ideologische stromingen (voornamelijk communisme) die in veel
gebieden de overhand krijgen
o Somber over de toekomst van democratie
- Nieuw contact tussen witte en zwarte mensen, de afstand is aan het verdwijnen
- Nucleaire verandering, beschikking over atoomwapens een fundamentele verandering
voor het leven op aarde
Kritiek: ook Barraclough een product van zijn eigen tijd, klimaatcrisis nu aan het rijtje toe te
voegen.
Containment
Atlantic Charter (1941). Handvest tussen VS en VK. Amerikanen en Britten gingen
nadenken over hoe naoorlogse wereld eruit zou moeten zien.
- Alle grenswijzigingen door de oorlog worden hersteld in de oude situatie
- Volkeren zouden zelfbeschikkingsrecht krijgen
, o Van groot belang omdat alle landen die nog onder een koloniaal rijk vielen
ineens hoop hadden
o Misverstand VS en VK: VS telde koloniën wel mee want was zelf een kolonie
geweest maar VK zag dit alleen voor EU
- Vrije wereldhandel
- Demilitarisering van agressorstaten
- Na de oorlog moest er een organisatie de veiligheid mondiaal moest beschermen
o Verenigde Naties
Pakte allemaal anders uit: VN al snel klem in de nieuwe situatie, com en kap altijd veto tegen
elkaar. Na verloop van tijd werd duidelijk dat Sovjets niet terug zouden trekken uit Europa,
weinig sprake van soevereiniteit. Grote angst in West-Europa dat het communisme op zou
rukken, veel sympathie en aanhang in Frankrijk/Italië. Veranderde later weer want
communisme werd minder aantrekkelijk.
George F. Kennan: containment
Er moest een nieuwe politiek bedacht worden vanuit het westen om met de dreiging uit het
oosten om te gaan. Kennan kwam met de containment policy. Hij had in Oost-Europa
gewerkt en wist hoe het Sovjetsysteem vanbinnen werkt en had gezien dat een politiek van
appeasement niet werkt. Ook Stalin zal net als Hitler niet onder de indruk zijn van pogingen
tot appeasement. Containment tot op de dag van vandaag een belangrijk begrip in de
Amerikaanse politiek. Kennan was diplomaat en kon niet open schrijven over zijn ideeën,
schreef anoniem:
- Long Telegram (1946)
o Legt het gedrag van de SU uit op basis van zijn ervaring. Democratie is hier
onbekend, autocratisch bewind van bovenaf en hier moet op worden
ingespeeld.
o Politiek advies: angst dat Roosevelt teveel tegemoet zou komen aan de eisen
van Stalin, Kennan meer op de lijn van Churchill. Roosevelt wilde
bemiddelen, Churchill wilde duidelijke afscheiding.
o Hoop voor de toekomst: ik heb gezien hoe de samenleving in de SU fungeert
en dit is geen aantrekkelijk alternatief voor mensen in het westen. Als het
westen vasthoudt aan zijn eigen systeem dan zal het de strijd tegen de SU
winnen. De economie in de SU stelt weinig voor, een reus op lemen voeten,
interne spanningen. Confrontatie kan worden gewonnen door containment.
Niet uit op militaire confrontatie (Truman deed dit wel, Trumandoctrine
gebaseerd op Kennan maar voegde militair optreden en economische steun
(Marshallplan) toe in ‘landen van strategisch belang voor de VS. Truman voerde
weldegelijk een propagandaoorlog, Kennan wilde hier niks van weten)
- X-article (Foreign Affairs 1947)
, McCarthyism
Het idee dat ontwikkelingen de verkeerde kant op gingen, in het nadeel van de VS. SU had 5
jaar eerder dan de Amerikanen hadden verwacht ook een atoombom, China werd
communistisch, oorlog in Korea, confrontatie in Europa/Berlijn, Midden-Europese landen
vielen binnen communistische invloedsfeer. Hoe kon dit gebeuren?
Joe McCarthy (senator uit Wisconsin) maakte snelle politieke carrière. Eerst democraat
daarna republikein. Zaaide voortdurend angst. The Red Scare: angst voor communistische
invloeden. McCarthyism was breder dan communisme, ook rassenkwestie werd erbij gepakt:
angst voor alles dat anders is dan de doorsnee Amerikaan.
In Hollywood al sinds 1948 mensen verdacht, mensen konden nu de wereld binnenshuis
halen via televisie en de mensen door wie deze programma’s werden gemaakt kwamen veel
uit Europa en de angst bestond dat hiermee communistische ideeën werden verspreid
stiekem:
- Robin Hood, steelt van de rijken geeft aan de armen
- Alice in Wonderland, communistsche heilstaat?
Sovietisation
- 1945-1948: Transitiefase
o Niet duidelijk wat er zou gebeuren, werd soevereiniteit teruggegeven
- 1948-1953: Terreur
o Zelfde periode als McCarthy
o Grootschalige politieke processen, iedereen die tegen Stalin was werd
afgekeurd
- 1953-1956: Destalinisatie
o Chroesjtsjov opvolger, minder terreur en geen persoonlijkheidsverheerlijking
meer want dit is niet de bedoeling van het communisme. Liet de teugels een
beetje vieren, meer mogelijkheden op politiek en economisch gebied
- 1956-1968: Opstanden
o Polen, Hongarije
o Grote opstanden (vooral jonge mensen) die meer vrijheid en meer partijen
willen. Meer ruimte, minder censuur.
o Niet anticommunistisch maar vinden dat communisme meer te bieden heeft
dan wat er onder Stalin gebeurd. Andere vorm van communisme.
o Hard de kop ingedrukt
- 1968-1989: ‘Normalisatie’
o Proces van depolitisering: communisme is aan de macht maar de burger mag
meer vrijheden krijgen zolang zij dit accepteren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper didomeurs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80467 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen