Gedrags- en
opvoedproblemen
SPO – Studiejaar 2022/2023
Inhoudsopgave
College 1: 07-02-2023.............................................................................................................................2
NJi: Jeugdwet......................................................................................................................................5
College 2: 14-02-2023.............................................................................................................................6
Van boefje tot crimineel...................................................................................................................11
Kijk op de Nederlandse jeugd...........................................................................................................12
Gezinnen met meervoudige en complexe problemen......................................................................14
College 3: 21-02-2023...........................................................................................................................23
College 4: 28-02-2023...........................................................................................................................26
College 5: 14-03-2023...........................................................................................................................28
College 6: 14-03-2023...........................................................................................................................30
College 7: 14-03-2023...........................................................................................................................34
Basisboek Systeemgericht werken...................................................................................................36
College 8 + 9: 21-03-2023.....................................................................................................................40
Ingrijpende levensgebeurtenissen en traumasymptomen bij pleegkinderen...................................46
Gezinnen met meervoudige en complexe problemen......................................................................48
Foster care placement instability: A meta-analytic review...............................................................49
Foster care placement breakdown in the Netherlands and Flanders...............................................50
Traumatische gebeurtenissen en traumatische stresssymptomen bij pleegkinderen......................51
Speaking with and without words....................................................................................................51
Matching children with foster carers................................................................................................52
Nothing goes as planned..................................................................................................................53
Tentamenvragen..................................................................................................................................55
, College 1: 07-02-2023
Jeugdzorg naar gemeente: agenda voor inhoudelijke vernieuwing, transitie en transformatie
Kern van college: Wat is het verschil tussen de transitie (naar gemeenten) en de transformatie
(inhoudelijke verandering).
Ontwikkeling 1:
We leven ongezonder, langer en zieker
We worden eerder langdurig ziek
Ontwikkeling 2:
De zorg is en blijft een groeisector
Jeugdzorg: bijna 10% per jaar meer
We kunnen steeds meer, willen steeds meer, vragen steeds meer, bieden steeds meer.
Zaken die eerder binnen een gezin werden opgelost, worden nu opgelost met behulp van
een professional
Lichte problematiek heeft de voorkeur bij instanties, omdat die kosten beter in te schatten
zijn. zwaardere problematiek wordt liever niet aangenomen, omdat de kans dat er meer
kosten bijkomen dan worden vergoed, groot is.
Ontwikkeling 3:
Kennis: wat maakt gezondheid? Om zorgkosten naar beneden te halen kunnen we iets doen
aan onze leefstijl. Zorg is niet de oplossing voor alle gezondheidsvraagstukken
We weten van de helft van de behandelingen niet of ze werken
Uitgaven aan de zorg in Nederland
Een van de duurste zorg van de wereld (2 e plek)
Veel 24 uur zorg
Stijgende kosten per jaar, ondanks de maatregelen
Gemiddelde zorgkosten in het noorden zijn hoger dan de gemiddelden in Nederland.
Daardoor krijgen jeugdigen niet de zorg die zij nodig hebben en dat kan ervoor zorgen dat de
problemen verder toenemen. Beleid is niet afgestemd op de gemeenten.
Kosten blijven stijgen
Dat leidde in 2015 tot enkele veranderingen:
Ministerie van Jeugd en Gezin werd opgericht
Een grote stelselwijziging
Transformatie zorg gericht op:
Tot stilstand brengen stijgende zorgkosten
Visie dat zorg zo dicht mogelijk bij burger georganiseerd moet worden
De pijlers onder deze visie
Eigen kracht
Eigen verantwoordelijkheid en die voor je naasten
Participeren in de maatschappij
Gebiedsgericht denken (niet denken in doelgroepen, maar hoe verzorgen we bewoners in
een gebied/gemeente/omgeving)
Waarom de stelselwijziging
Weinig aandacht kwaliteit gewone opgroeien/opvoeden
Eerste lijn (de pedagogische huisarts) ontbreekt
, Enorme toename gebruik specialistische zorg
Jeugd- en opvoedhulp, gemiddeld 7,4%
Jeugd GGZ, gemiddeld 12,5%
Cluster 4 onderwijs, gemiddeld 17,5
Versnippering in deelsectoren. Gevolg: complexe hulp aan gezinnen en ‘waterbedeffect’
Weinig zicht op effectiviteit (en waar zicht is kan dit nog beter)
Doelen van de stelselwijziging
Omslag (transformatie) naar meer preventie en eerdere ondersteuning
Uitgaan van kracht van jeugdigen
Minder snel medicaliseren van problemen
Integrale aanpak met betere samenwerking rond gezinnen en jeugdhulp op maat
De stelselwijziging
1. Overheveling bestuurlijke en financiële verantwoordelijkheden jeugdzorg (transitie)
2. Inhoudelijke vernieuwing van het stelsel (transformatie)
1 januari 2015
Gemeente gaat centrale rol spelen in het geheel
Ontwikkeling 4:
Decentralisaties per 1 januari
Er moet meer gedaan worden met minder middelen
Eén kind, één plan
No wrong doors > elke deur waar een gezin naar toe kan, vanuit daar zouden ze verder
geholpen moeten worden
Zo zo zo: zo dichtbij mogelijk, zo kort mogelijk, zo goedkoop mogelijk
Instelling: zwaarder en korter
Thuis: breder en langer
Opbouw zorg in drie niveaus
1. Het gewone opvoeden, leren en opgroeien ondersteunen vanuit maatschappelijke en
collectieve voorzieningen voor jeugdigen en hun ouders/verzorgers
2. Het ondersteunen van opgroei- en opvoedvragen en/of problemen vanuit laagdrempelige
gemeentelijke basisvoorzieningen
3. Meer intensieve of langdurige ondersteuning van het opgroeien en opvoeden
Verantwoordelijkheden gemeenten (niet goed op voorbereid)
Versterken opvoedkundig klimaat in gezinnen, wijken, buurten, scholen en kinderopvang
Voorzien in een voldoende passend (en effectief) aanbod van jeugdhulp
Advies geven over en bepalen en inzetten van de aangewezen vorm van jeugdhulp
Op toegankelijke wijze adviseren van professionals (consultatiefunctie)
Doen van onderzoek bij de RvdK
Compenseren van beperkingen in de zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie
Op eenvoudige wijze adviseren van jeugdigen met vragen
Voorzien in toereikend aanbod van gecertificeerde instellingen die de maatregelen van
kinderbescherming en jeugdreclassering uitvoeren
Wat voor problemen?
Aanmeldingen BJZ
Jeugdbescherming (jeugdige bedreigd, geen vrijwillige hulp)
Jeugdreclassering (jeugdige delinquenten)
Jeugd- en opvoedhulp (opgroei- en opvoedproblemen)
, Jeugdzorg Plus (ernstig risico voor zichzelf of omgeving)
J-GGZ (psychische hulp)
J-VG (verstandelijke beperkingen)
Wat moet de gemeente regelen?
Toegang tot herkenbare en laagdrempelige jeugdhulp
Toegang tot specialistische jeugdhulp
Afspraken maken met de gemeenten, huisartsen en zorgverzekeraars op landelijk en
lokaal niveau
AMK (kindermishandeling) en ASHG (huiselijk geweld) wordt AMHK (Veilig Thuis, hier
valt alles onder)
Uitgangpunten inhoudelijke vernieuwing
Ouders eerstverantwoordelijk: opvang en school behoren ook tot opvoedmilieu
Problemen effectief oplossen of draaglijk maken (in eigen omgeving, samenwerkend,
duurzaam)
Gespecialiseerde zorg blijft nodig: alleen exclusie als problematiek of veiligheid dat vereist
Alleen zaken doen met aanbieders die:
Zich voegen in stepped care arrangementen (alleen zorg bieden die nodig is)
Zicht voegen naar 1 gezin, 1 plan
Werken met erkende middelen (keurmerk)
Werken met gecertificeerde professionals
Met prestatie-indicatoren resultaatcijfer
Uitval
Probleemreductie
Clienttevredenheid
Deelrealisatie
Eerste evaluatie jeugdwet 2018
Te grote druk op gespecialiseerde zorg
Samenwerking kinderen en gezinnen bij kwetsbare gezinnen
Afwijkend gedrag onnodig gemedicaliseerd
Lange wachtlijsten
Teveel bureaucratie
Transformatie
‘Recht op’ vervalt en wordt ‘compensatiebeginsel’
Wat moet anders
Gedrag professionals en burger
Cultuur
Werkwijze
Omgangswijze professionals, burgers, instellingen en gemeenten
Gevolgen voor het zorgaanbod
Ambulant is leidend
Hulp naar de cliënt brengen
Regionalisering en de vorming van regioteams
Ombouw van de zorg
Zorg in de school en kinderopvang
Versterking ketenzorg
Gevolgen voor de organisatie
Er wordt 20-30% krimp verwacht
Reorganisatie van het management en herplaatsingen
