Hoorcollege 1
Kwalitatief onderzoek
Kwalitatief onderzoek
Onderzoekscyclus
→ Ideeën/ theorie
→ onderzoeksvraag
→ onderzoeksopzet
→ hypothesen
→ data- verzameling
→ data- analyse
Bij kwalitatief onderzoek wordt het onderdeel “hypothesen” (uit het onderzoekscyclus) weggelaten.
● Data- verzameling
Het kwalitatieve interview:
Vormen van interviews
- face to face : tijdrovend, maar grote opbrengst
- telefonisch : kleine tijdsinvestering, gemis van info
- online : kleine tijdsinvestering, gemis van info, gebrek aan controle
- go-along : persoon volgen in dagelijkse activiteiten of vrijer interviewen zoals door te
wandelen; dynamischer, informatief op meerdere wijzen, lastig te managen
- etnografisch : Gebruik je meerdere vormen van data-verzameling; lijkt op go-along, maar is
breder opgezet
Vraag-antwoord model (Tourangeau)
Comprehension → begrijpen wat de vraag is
Retrieval → ophalen van informatie
judgement → ga ik dat delen? gedachten, ideeën, ervaringen, herinneringen in het hoofd
Response → het antwoord geven op de vraag, maar kan sociaal wenselijk antwoord geven
Als interviewer faciliteer je dit volledige process door vragen te stellen (inhoud) en te motiveren
(relatie/rapport)
Waar stopt jouw rol?
Onderdelen van een interview
Stage 1: Aankomst en introductie : Jij hebt de touwtjes in handen, zaken op orde is cruciaal.
Stage 2: Introductie onderzoek : Koetjes en kalfjes praten, goed inleiden
,Stage 3: Begin van het interview : Vastleggen wat er verwacht wordt van het interview, start met een
makkelijk onderwerp, niet te zwaar
Stage 4: Tijdens het interview :
Stage 5: Einde interview : Je Eindigt het interview luchtig
Stage 6: Na het interview : Opnamen uitzetten van het interview; “doorknob effect” is wanneer
iemand op het einde na interview ineens met belangrijke informatie komt.
Wanneer interviews?
- Onderzoek naar ervaringen
- Onderzoek naar individuele visies
De focusgroepen:
Data wordt gegenereerd door interactie
- Laat participanten luisteren, reflecteren en over hun standpunten nadenken.
Groepssamenstelling en grootte
- Heterogeen vs. homogeen → verschillen maar ook gelijkenissen
- Vreemden, bekenden of bestaande groepen
- Groepsgrootte
- Onderwerpen
- Sensitief en complexiteit
- Breedte en diepte discussie
- Populatie betrokken bij onderzoek
Fasen van een focusgroep
1) Forming : groepsvorming; wie hoort bij wie?
2) Storming : Hoe gaan we dit doen; wie neemt de leiding? Wie neemt het voortouw?
3) Norming : Normen en waarde van de groep worden vastgesteld; wat zijn de gedragsregels?
4) Performing : Doen waar je voor gekomen bent. Loopt het niet? ga je terug naar storming.
5) Adjourning : De groep houdt op met bestaan, gaat weer uit elkaar.
→ Als moderator ben je verantwoordelijk dat de groep dit goed doorloopt.
1. Introductie en basisregels vaststellen
2. Individuele introducties
3. Openingstopic
4. Discussie
5. Afronding discussie
Vormen van focusgroepen
Two- way : twee groepen maar 1 groep mag tegelijkertijd discussiëren
Dual moderator : twee moderatoren met waarschijnlijk andere functies; zoals uiteenlopende
standpunten aannemen
Dueling moderator : twee moderatoren samen een discussie opzetten en laten zien hoe het moet;
normen en waarden laten zien
Respondent moderator : Je houdt jezelf heel erg afzijdig als moderator, maar kan zo ingrijpen
wanneer dat nodig is
, Online focus groups
- Chatroom focusgroep : ben je aanwezig en ga je live met elkaar discussiëren
- Bulletin board focusgroep : Er wordt een vraag gepost op een blog, er kan gediscussieerd
worden over een langere periode
Wanneer focusgroep?
- Potentieel veel stakeholders
- Discussie mogelijk over rol en invloed
- Leren van gesprekken/discussies
Eliciteren en de topic list:
Elicitatie is ook wel, Response uitlokken
Probes
- Stilte
- Ongerichte aanmoediging : “Eheuh, yes, ok, and so on”,
- Vraag naar uitweiding : Kun je mij hier meer over vertellen?
- Vraag naar uitleg : Wat is/betekent X?
- Reflectie, interpretatie, samenvatten : Klopt het als ik zeg, dat…
→ Je wilt graag meer horen
Prompts
- Introductie van een nieuw onderwerp : Als het oké voor jou is, wil ik graag praten over Y
→ Aansnijden van een nieuw onderwerp
Eliciterende materialen
Vignetten, bestaande data, gemaakte data
Topic list
Outline van hoofdvragen, subonderwerpen, en prompts (en probes)
- Ontwerpen
• Mate van consistentie in data-verzameling
• Flexibiliteit om in te gaan op individuele details
• Consultatie en discussie met stakeholders
- Inhoud, structuur, lengte
• Baseer je op onderzoeksdoel, literatuur, etc.
• Groepeer zonder herhaling
• Voorkom “scope creep” → ongewild verleggen focus
De observaties:
Participerend vs niet-participerend
Overt vs covert
Systematisch vs niet-systematisch
Vier verschillende vormen van observaties
