Inhoud
Week 5 – Kindergeneeskunde 3 ................................................................................................. 1
E-module: koorts en vlekjes ................................................................................................... 1
Zelfstudie PPT: MISC/PIMS-TS.............................................................................................. 18
E-simulatie: Kind met koorts ................................................................................................ 20
Zelfstudie PPT: Kind met convulsies ..................................................................................... 22
E-module: PBLS..................................................................................................................... 26
Kennisclip: ALTE, BRUE, SIDS ................................................................................................ 33
Kennisclips orthopedie: ........................................................................................................ 36
Overdracht + nabespreking: ................................................................................................. 42
Hoorcollege: Farmacotherapie – antibiotica werkgroep ..................................................... 43
Werkgroep 3: ........................................................................................................................ 46
Hoorcollege: Val op het hoofd ............................................................................................. 48
Hoorcollege: Case mix – kind op SEH (1+2).......................................................................... 53
Hoorcollege: Kinderchirurgie ............................................................................................... 53
.............................................................................................................................................. 54
Practicum: Kinderradiologie ................................................................................................. 58
Hoorcollege: Kinderoncologie .............................................................................................. 59
Hoorcollege: Introductie coschap ........................................................................................ 59
Hoorcollege: Kind met hematurie ........................................................................................ 59
Hoorcollege Kind met proteïnurie ....................................................................................... 64
Hoorcollege: Pijn en angstreductie bij kinderen .................................................................. 68
Week 5 – Kindergeneeskunde 3
Zelfstudies
E-module: koorts en vlekjes
Deel 1: Inleiding
Veel voorkomende vormen van huiduitslag bij kinderen met koorts en vlekjes
Definities
Exantheem: huiduitslag
, Maculopapulair exantheem:
hobbelig aanvoelende vlekken. Dit
komt vaak voor. Maculae kunnen
varieren in groot, vorm, kleur en
begrenzing. Soms vloeien ze samen
tot grotere vlekken: confluerend. Dit
is gewoonlijk wegdrukbaar.
Erytheem = plaatselijke rode
kleurverandering van de huid, door
vaatverwijding.
Differentiaaldiagnose:
Kinderziekten
In de 19e en 20e eeuw werden in de tabel genoemde
ziektebeeld herkend als klinische entiteit. Vrijwel
iedereen maakte deze ziekten op de kinderleeftijd door,
daarom werden ze de ‘’kinderziekten of vlekjesziekten’’
genoemd. De oorzaak was onbekend en daarom kregen
ze een nummer. De namen 1e t/m 4e ziekte worden
allang al niet meer gebruikt, maar de 5e en 6e ziekte zijn
nog altijd gangbare namen, die zowel door leken als
door professionals worden gebruikt. Naderhand zijn nog
vele andere verwekkers ontdekt die koorts en
huiduitslag kunnen veroorzaken bij kinderen, waaronder
entero- en adenovirussen en Mycoplasma pneumoniae.
Exanthemateuze infectieziekten
,Bij exanthemateuze infectieziekten is er altijd sprake van huiduitslag en vaak ook koorts. Om
onderscheid te kunnen maken om welke ziekte het gaat, zijn anamnese en lichamelijk
onderzoek heel belangrijk. Combinaties van anamnestische gegevens en kenmerken zoals
leeftijd, aard van de huiduitslag, en bijkomende verschijnselen kunnen je helpen een
diagnose te stellen.
Deel 2 – gewoonlijk mild klinisch beeld
Kind met vlekjes, anamnese:
Allereerst wil je een indruk krijgen van het kind.
- bewustzijn: suf, lachen, spelen, sloom
- huiduitslag: sinds wanneer? Kenmerken. Vlekjes wegdrukbaar? Uitgebreid? Waar zit het?
- bijkomende verschijnselen: koorts, braken, diarree, pijn (buikpijn, oorpijn, luierpijn etc.),
huilen, overige verschijnselen
- voeding: normaal?
- omgeving: gezinsleden ziek? Andere directe omgeving ziek?
- medicatie: gebruik? Allergie?
- vaccinaties: vaccinatiestatus? Alles van RVP gehad?
- reizen: recent?
Exanthema subitum (=plotseling), ook wel roseola infantum of 6e ziekte:
Exanthema subitum wordt veroorzaakt door het humane herpesvirus 6 (en soms 7). Dit kun
je onthouden als 6e ziekte → HHV 6. Vrijwel iedereen maakt deze infectie door op jonge
leeftijd (<3 jaar). De piekleeftijd ligt tussen de 6 en 12 maanden. De infectie kan ook zonder
huidafwijkingen optreden, een kind heeft dan enkele dagen koorts zonder duidelijke
oorzaak. Het is een klinische diagnose. Aanvullend diagnostisch onderzoek heeft geen
toegevoegde meerwaarde bij een verder gezonde zuigeling. In uitzonderlijke gevallen,
waarbij het ziektebeeld ernstig verloopt is aanvullende diagnostiek wel zinvol. Dit is mogelijk
met bepaling van:
- virusdetectie bloed (PCR-techniek)
- IgM in bloed (serologie)
- viruskweek; deze wordt echter in de patiëntenzorg niet meer gebruikt (te bewerkelijk en
daardoor duur)
, Behandeling en complicaties
De prognose van exanthema subitum is goed, de
infectie verloopt meestal zonder complicaties. De
complicatie die het meest gezien wordt, is een
koortsconvulsie (koortsstuip). Zeer zeldzame
complicaties zijn encefalitis en hepatitis. Wanneer
deze complicaties zich voordoen, moet je altijd aan
een afweerprobleem denken.
Casus 2: een meisje met ‘’appelwangen’’
Erythema infectiosum – de 5e ziekte
Vooral gezien bij kinderen van 4-10 jaar (basisschool)
Klinische kenmerken:
- 5-7 dagen voorafgaand aan het exantheem
kunnen milde, niet specifieke klachten optreden
zoals koorts, malaise, spierpijn en hoofdpijn. In
deze fase is het virus aanwezig in het bloed. Deze
zogenaamde viremische fase kan ook
asymptomatisch verlopen.
- ontstaan van vurig rood exantheem op de
wangen, in de Engels literatuur: slapped cheeks
- uitbreiding van exantheem naar romp en
ledematen met maculopapulair aspect
- door vervloeiing en centrale ophelderingen kan
het exantheem een kantachtig of netvormig
karakter krijgen (zie afbeelding)
- exantheem op de handpalm en voetzool kan ook
voorkomen
De verwekker van de 5e ziekte is parvovirus B19.
Ongeveer 5-10% van de kinderen met een
parvovirus B19 infectie ontwikkelt een
(passagière) periode met artralgieën of
artritis. Bij volwassen komt dat vaker voor,
vooral bij vrouwen. Over het algemeen zijn
de gewrichtsklachten na 2 tot 4 weken
verdwenen. Een enkele keer recidiveren
de klachten over een periode van
maanden tot jaren. De pathogenese is niet
goed bekend. Mogelijk ontstaan de
klachten door directe virusinfectie van het
gewricht, of door immuuncomplex-
gemedieerd proces (reactieve artritis).
