Samenvatting persoonlijkheidspsychologie college 3 - persoonlijkheidsontwikkeling
5 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Persoonlijkheidspsychologie (H002125B)
Instelling
Universiteit Gent (UGent)
Omdat persoonlijkheidspsychologie een moeilijk vak is met enorm veel concepten en theorieën die op elkaar lijken maakte ik er mindmaps van.
Mindmaps zorgen ervoor dat je brein in één oogopslag de structuur van een blad kan opslaan en zo later gemakkelijker het ene concept aan de juiste theori...
ALGEMENE EVIDENTIE VOOR HET BELANG VAN VROEGE INDIVIDUELE
VERSCHILLEN: DE DUNEDIN STUDY (CASPI, 2000)
dundedin studie
- wie je bent als kind zegt veel over hoe je later bent
- zeer belangrijke studie in het domein van persoonlijkheidsontwikkeling
- domein stelt zich de vraag naar de stabiliteit van persoonlijkheid
- de dunedin study: eerste evidentie van een stabiele component in ph
→ verschillen gezien op vroege leeftijd voorspellende waarde voor
LES 3: PERSOONLIJKHEIDSONTWIKKELING later ( ‘the child is father of the man’)
studieverloop
- epidemiologische/longitudinale studie van een geboortecohorte: 1 in
dunedin (nieuw-zeeland) zeer representatief
- intensieve opvolging doorheen levensloop perinatale data +
assessments in het labo op 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 18, 21, … jaar
- n = 1.037 (52% mannen, 48% vrouwen, 91% participatie) was dus een
DUNEDIN STUDY: CENTRALE BEVINDING zeer dure studie
observatie van 3-jarige kinderen - Alle assessments: 60 dagen rond hun verjaardag. Fysieke en
psychosociale modules. Psychiatrisch onderzoek. Individuen + hun
- 90-minuten / strange-situation test (kind speelt met mama, mama interpersoonlijk netwerk
gaat weg, vreemde komt binnen, mama komt terug)
- beoordeling op 22 gedragsschaaltjes unieke kenmerken van de studie
cluster analyse: 3 clusters: - prospectieve longitudinale studie: zelfde groep individuen zeer lang
- ‘goed aangepaste’ cluster= veerkrachtig, zelf-controle, opvolgen (voorgaande studies meer retrospectieve beoordeling = hoe
zelfvertrouwen, niet overstuur bij confrontatie met nieuwe elementen was je kind vroeger)
- ‘geremde’ cluster= sociaal teruggetrokken, angstig, niet op gemak bij - zeer beperkte uitval: 97-98% participeert (uitzonderlijk)
vreemde mensen - multidisciplinair team: verschillende predictoren + veel criteria
- ‘ongecontroleerde’ cluster= impulsief, rusteloos, negatief, - grote steekproef: controle voor confounders (intelligentie, SES,
onvoorspelbaar in reactie/emotie iedereen geïncludeerd) want je zit met een heel cohort en
representatief onderzoek van sekseverschillen →vertekening uitsluiten
,TYPE DAT JE BENT OP 3-JARIGE LEEFTIJD VOORSPELT: BIJDRAGE DUNEDIN STUDY
a) persoonlijkheidsstructuur op 18 jaar gemeten in zelfbeoordeling en op pionierstudie overbetekenis van vroege individuele verschillen
21 jaar in peerbeoordeling (gedragsschalen) voor later functioneren
- ongecontroleerde cluster: ↑impulsviteit, ↑antisociaal gedrag,
↓betrouwbaarheid (meer conflicten) eerste grootschalige evidentie: sterke associatie temperament op 3 jarige
- geremde cluster: “overcontrolled” persoonlijkheidsprofiel (hoog N) leeftijd - multipele, onafhankelijke indexen van functioneren op latere
↑geremd (niet assertief);, ↓positief affect leeftijd/in verschillende contexten
- goed aangepaste cluster: ‘gemiddelde’ volwassenen die zich vlot
aanpassen
c) psychiatrische stoornissen: kindertijd
- ongecontroleerde cluster: ↑externaliserende problemen op 5, 7, 9 en
11 jaar (ouder- + leerkrachtbeoordeling). PSYCHOMETRISCHE TEKORTKOMINGEN DUNEDIN STUDY
- geen enkele cluster link met internaliserende problemen kindertijd
geen modelmatige representatie van vroege individuele verschillen:
- men baseerde zich uitsluitend op gedragsschaaltjes
d) psychiatrische stoornissen: adolescentie (13 - 15 jaar)
- ongecontroleerde cluster: ↑externaliserende én ↑internaliserende - beoordeling via observatie
- geremde cluster: ↑internaliserende problemen - het meet-aspect was dus niet gebaseerd op een conceptueel of
theoretisch kader
e) psychiatrische stoornissen tijdens jonvolwassenheid
- ongecontroleerde cluster: antisociale persoonlijkheidsstoornis →heeft het onderzoek naar stabiliteit en verandering bemoeilijkt : als je
- geremde cluster: depressie
iets over de tijd heen wil bestuderen moet je altijd op dezelfde manier
f) crimineel gedrag gaan meten (we kunnen niet de kindertesten op volwassenleeftijd
- ongecontroleerde cluster: groter strafblad op 21 jaar + grotere mate gebruiken hier) dan meten we niet het zelfde construct
zelfrapportage van crimineel gedrag →hoe kunnen we deze vroege verschillen tussen kinderen meer
- geremde cluster: systematisch onderzoeken? = a.d.h.v. specifieke maten die kaderen binnen
een conceptueel model (zodat we zelfde constructen meten over tijd heen)
A. TEMPERAMENTSMODELLEN temperamentsmodellen ↔ behaviorisme; psychodynamica dominant
aanwezig (tabula rasa + externe focus)
- vroeger : uit aangeboren temperament ontwikkelt dan persoonlijkheid
door reactie met omgeving (sequentiële relatie) aangeboren/primaire reactiepatronen (geen tabula rasa, genetische
- nu: geen strikt sequentiële relatie, genetische basis persoonlijkheid en invloed) ↔ externe factoren die ontwikkeling van kind sturen
temperament is hetzelfde (het ene niet meer aangeboren dan het paradigmashift: externe focus (omgeving vormt het kind) →interne focus
andere) + FFM persoonlijkheidsmodel ook al voor jonge kids bruikbaar
→huidige consensus: meer gelijkenissen dan verschillen tussen TEMPERAMENTSMODELLEN: ONDERLINGE VERSCHILLEN
temperament en ph - soort/aard en aantal dimensies
- stabiel over tijd heen - verschillende klemtoon op emotionele - en aandachtsprocessen,
alsook stilistische componenten (hoe aspect van gedrag) van
temperament
- verschillende onderzoekstradities: vragenlijsten / observaties
- implicaties voor onderzoek: moeilijke integratie over modellen
DRIE GROTE TEMPERAMENSTRADITIES heen
thomas & chess (1977): negendimensioneel systeem
- kinderpsychiaters
- omgeving (opvoeding) soms heel contrasterend met kind zelf
- er zijn negen grote dimensies waarop je verschillen kan zien tussen
kinderen, die blijven stabiel doorheen het leven
- obv observatie van een groep baby’s over een tijd van zes jaar
- temperament definiëren obv stilistische component gedrag (hoe):
meer hoe intens gaat een kind huilen ipv waarom/wanneer op alle
negen dimensies
- reciprociteit kind-omgeving: reactie van opvoeder moet afgesteld zijn negen dimensies om gedrag van kinderen tussen 0 en 10 jaar te
op temperament kind = goodness of fit (optimale ontwikkeling bij beschrijven → aan de hand van vragenlijsten, aangepast aan leeftijd kind
goede fit/ maladaptieve ontwikkeling bij slechte fit) (baby, peuter, kleuter, start lagere school)
- kind is geen passieve ontvanger multi-informant: kon door zowel ouders als leerkrachten worden ingevuld.
- easy/difficult/slow to warm up temperament
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ambervercruysse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
