Pictografisch: geeft woorden weer door middel van tekeningen en afbeeldingen. (bijv. in het
verkeer)
Logografisch: voor elk woord is er een plaatje om het woord weer te geven. (Chinese taal)
Alfabetisch: spraakklanken weergegeven door tekens. (het alfabet)
Foneem= een spraakklank die betekenisverschil tussen klankgroepen veroorzaakt.
Grafeem= een letter of lettercombinatie
Ieder foneem wordt door een apart foneem weergegeven (p-e-t)
In Nederland zijn 34 fonemen en 36 grafemen.
De koppeling tussen fonemen en grafemen is niet eenduidig. Voor een foneem zijn soms
meerdere grafemen te gebruiken.
Er zijn 4 hoofdregels in het Nederlandse spellingsysteem:
Ieder foneem krijgt een grafeem
Woorden die op deze wijze geschreven kunnen worden, noemen we klankzuivere woorden.
(je schrijft wat je hoort, struik/kat/vaas)
In het basisprincipe van het Nederlands. Als we kinderen leren spellen moeten ze eerst dit
principe onder de knie krijgen. => moeilijkheid: uitzonderingen, zijn vaak gekoppeld aan
andere spellingregels.
Morfologisch principe
Als we bij spelling uitgaan van de vorm, in plaats van de klank is het morfologisch principe.
Beginsel van de vormovereenkomst
Woorden zijn vaak opgebouwd uit kleinere elementen die elk een eigen betekenis hebben,
betekenis dragende elementen = morfemen. (on/wijs. On=niet/wijs=verstandig)
Gebonden morfemen => altijd aan een bestaand woord gebonden (on, be, ver, ge, is, heid)
Vrije morfemen => een woord, zelfstandig. (-fiets, -tas)
Kast-deur-tje (tje=gebonden morfeem, de rest vrije morfemen)
Morfologisch principe is op te splitsen in 2 regels:
, 1. De regel van gelijk vormigheid > houdt in dat we een woord of achtervoegsel steeds op
dezelfde manier schrijven. (je moet vergelijken hoe het morfeem in een ander woord klinkt)
hond-honden, je hoort de ‘d’ duidelijk in het meervoud. Huis-huizen
2. De regel van overeenkomst > houdt in dat woorden die op dezelfde manier zijn gevormd ook
op dezelfde manier worden geschreven. Je moet een woord vergelijken met een ander
woord maar ook met een andere betekenis. de opbouw van een woord wordt in de
spelling duidelijk. > hij vindt, want het is ook hij werkt
^--- Kinderen vinden dit lastig, ze hebben geleerd op hun gehoor af te gaan, nu moeten ze dit
soms loslaten om een regel toe te passen.
Etymologisch principe
Houdt in dat de vroegere vorm de schrijfwijze van het woord bepaald. Ook voor
leenwoorden. > de betekenis van het woord bepaald de spelling. Hei/hij, wij/wei
Syllabisch principe
Is gebaseerd op klankstukken die de spreker als 1 groep gebruikt. >> dit is anders dan een
lettergreep. Een lettergreep is een visuele verdeling van een woord.
Syllabe = klankgroep
Lettergreep = om woorden makkelijker te lezen
Syllabes> ba/kur/tju lettergrepen> bak/ker/tje morfemen>bak ker tje
Syllabisch principe heeft 2 regels:
1. De verenkelingsregel: als een klankstuk eindigt op een lange klank, dan schrijven we een
korte klank. Aap, aapen > apen
2. De verdubbelingsregel: korte klank -> medeklinker dubbel. Map>mappen
^---- lastig voor kinderen. Ze moeten verschillende abstracte handelingen verrichten:
- woord verdelen in klankstukken
- spraakklanken herkennen (korte/lange klank)
- regel toepassen
College2
Fonologie= spraakklanken of fonemen
Morfologie= vormleer van woorden
Syntaxis= zinsopbouw
Semantiek= betekenis
Tekstlinguïstiek= opbouw van taalgebruik
Orthografie= lettertekens die klanken weergeven in schrift
Pragmatiek= het gebruik van taal in communicatieve situaties.
De versmeltingstheorie van Ehri: van elk woord is in het mentale lexicon bepaalde informatie op
een bepaalde manier vastgelegd.
Mentale lexicon maakt deel uit van ons langer termijn geheugen waar alle woorden die we
onthouden worden opgeslagen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nina27. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
