Week 6 Ontwikkelingspsychologie
Deel A: morele ontwikkeling
Wat is morele ontwikkeling?
= omvat veranderingen in gedachten, gevoelens en gedrag met betrekking tot normen van goed en
kwaad.
Heeft 2 dimensies:
1. Een intrapersoonlijke dimensie
= die activiteiten van een persoon regelt wanneer hij of zij niet betrokken is bij sociale
interactie
2. Een interpersoonlijke dimensie
= die sociale interacties regelt en conflicten beslecht.
Emoties gaan gepaard met moreel redeneren en kunnen dit verstoren
Om de morele ontwikkeling te begrijpen, moeten we vijf basisvragen overwegen:
1. Hoe redeneren, of denken, kinderen en adolescenten over regels voor ethisch gedrag?
2. Hoe gedragen kinderen en adolescenten zich eigenlijk in morele omstandigheden?
3. Hoe denken kinderen en adolescenten over morele zaken?
4. Waaruit bestaat de morele persoonlijkheid van kinderen en jongeren? Hebben zij een morele
identiteit en een moreel karakter dat zo sterk is dat zij de verleiding om vals te spelen
weerstaan?
5. Hoe verschilt het morele domein van kinderen en adolescenten van hun sociale conventionele
en persoonlijke domeinen?
Welke factoren beïnvloeden beweging door de Kohlberg-stadia?
Kohlberg benadrukte dat interactie met leeftijdsgenoten en het innemen van perspectieven
kritische aspecten zijn van de sociale stimulatie die kinderen uitdaagt om hun morele redenering te
veranderen.
Ontmoetingen met alle leeftijdsgenoten kansen kunnen opleveren om perspectief te
nemen die het morele redeneren van een kind kan bevorderen.
Kinderen leren een goed mens te zijn en het ‘juiste’ te doen volgens de normen en waarden
van hun cultuur
Dimensies van morele ontwikkeling
De psychoanalytische, lerende en cognitieve ontwikkelingstheorieën richten zich elk op een ander
aspect van de morele ontwikkeling.
- Morele emoties
- Moreel gedrag
- Morele persoonlijkheid
- Morele redenering
, Morele emoties / moreel gevoel (1)
Welke rol spelen emoties in de morele ontwikkeling, en hoe ontwikkelen deze emoties zich?
De psychoanalytische theorie benadrukt emoties bij het verklaren van de morele ontwikkeling.
Freud
= Leert het kind morele regels door zich te identificeren met de ouder van hetzelfde geslacht
tijdens fallische fase. De regels die een kind leert van haar ouder van hetzelfde geslacht vormen haar
superego, of haar interne morele rechter.
Superego bestaat uit:
Een geweten
= een lijst van dingen die "goede kinderen" niet doen, zoals liegen.
Een ego ideaal.
= een lijst van dingen die "goede kinderen" doen, zoals het gehoorzamen van ouders.
Wanneer een kind ongehoorzaam is aan haar geweten, voelt het zich schuldig.
Als ze niet voldoet aan de normen van het ego ideaal, voelt ze schaamte.
Freud geloofde dat kinderen leren te gehoorzamen aan de regels van hun geweten en
ego-idealen om deze ongemakkelijke gevoelens te vermijden.
Schuldgevoelens en het verlangen om te voorkomen de basis van moreel gedrag.
In de psychoanalytische beschrijving van morele ontwikkeling, conformeren kinderen zich
aan maatschappelijke normen schuldgevoel te vermijden. Op deze manier vervangt
zelfcontrole de ouderlijke controle.
Erikson – Opvattingen over morele ontwikkeling waren vergelijkbaar met die van Freud. Echter:
Geloofde dat kinderen morele regels leren van beide ouders.
Trots net zo belangrijk is voor de morele ontwikkeling als schuld en schaamte.
Recentelijk is er een heropleving van de belangstelling voor morele emoties
Onderzoek heeft aangetoond, zoals Freud en Erikson hadden voorspeld, dat gevoelens van
schuld, schaamte en trots zich ontwikkelen vóór de leeftijd van 6 jaar
De kwaliteit van ouder-kind relaties bij aan de ontwikkeling van morele emoties.
Schaamte:
Schaamte koppelen aan morele mistanden: latere schooljaren (rond 10 jaar)
Bij adolescenten is schaamte is complexer: zij ervaren schaamte wanneer zij niet voldoen
aan hun eigen gedragsnormen en ook wanneer hun wandaden aan anderen worden
getoond.
Sommige onderzoeken suggereren dat het verband tussen morele emoties en moreel gedrag
zwakker zijn dan Freud geloofde, omdat ze afhankelijk zijn van cognitieve ontwikkeling
, Empathie
Positieve gevoelens, zoals empathie, dragen bij aan de morele ontwikkeling.
Empathie voelen
= reageren op de gevoelens van een ander met een emotionele reactie die lijkt op de
gevoelens van de ander. Je inleven is niet alleen meeleven; het is je emotioneel
verplaatsen in de ander.
Zuigelingen hebben de capaciteit voor enkele puur empathische reacties, maar
voor effectief moreel handelen, moeten kinderen leren om een breed scala aan emotionele
toestanden bij anderen te herkennen en te anticiperen op welke actie de emotionele
toestand van een andere de emotionele toestand van een ander zal verbeteren.
William Damon (1988), vinden veranderingen in empathie plaats in de vroege kinderjaren,
op de leeftijd van 1 tot 2 jaar, in de vroege kinderjaren en op de leeftijd van 10 tot 12 jaar.
Globale empathie
= de empathische respons van de jonge zuigeling waarin duidelijke grenzen tussen de
gevoelens en behoeften van het zelf en die van een ander nog niet zijn vastgesteld.
Hoewel globale empathie bij sommige kinderen wordt waargenomen, is het niet
consequent kenmerkend voor het gedrag van alle kinderen.
Leeftijd Moreel gevoel
1 tot 2 jaar oud kunnen zuigelingen oprechte bezorgdheid voelen voor het leed van andere mensen,
maar pas als ze de vroege kindertijd bereiken, kunnen ze adequaat reageren op het
leed van een ander.
Tegen de late kunnen ze beginnen met empathie te voelen voor de ongelukkigen
kindertijd
ongeveer 10 tot 12 leeftijd ontwikkelen individuen een empathie voor mensen die in ongelukkige
jarige leeftijd omstandigheden leven. De zorgen van kinderen zijn niet langer beperkt tot de
gevoelens van specifieke personen in situaties die zij rechtstreeks waarnemen. In
plaats daarvan, breiden 10- tot 12-jarigen hun zorgen uit naar de algemene
problemen van mensen in ongelukkige omstandigheden - mensen die arm zijn,
gehandicapt, sociaal uitgesloten, enzovoort
Adolescent Hoewel elke adolescent in staat is met empathie te reageren, doen niet alle
adolescenten dat. Het empathisch gedrag van adolescenten varieert aanzienlijk.
Het hedendaagse perspectief op de rol van emotie in morele ontwikkeling
Tegenwoordig concluderen veel kinderontwikkelaars dat zowel positieve gevoelens als negatieve
gevoelens - bijdragen aan de morele ontwikkeling van kinderen Wanneer deze emoties sterk
worden ervaren, beïnvloeden ze kinderen om handelen in overeenstemming met normen van goed
en fout.
, Moreel gedrag (2)
Basis Processen
= De processen van versterking, straf, en imitatie zijn ingeroepen om te verklaren hoe individuen
bepaalde reacties leren en waarom hun reacties verschillen van die van andere personen.
Wanneer individuen versterkt worden voor gedrag dat in overeenstemming is met wetten en
sociale conventies herhaling van gedrag.
Wanneer individuen een rolmodel heeft die zich moreel gedraagt handelingen overnemen.
Gestraft voor immoreel gedrag gedragingen geëlimineerd
Kanttekeningen:
De doeltreffendheid van beloning en straf hangt af van de consistentie en de timing waarmee
ze worden toegepast.
Voorbeeld: effectiever om moreel gedrag te belonen kort nadat de gebeurtenis dan om dat later te doen
Gedrag is afhankelijk van de situatie. Dus, individuen vertonen niet consequent moreel gedrag
in verschillende situaties.
Hoe consistent is moreel gedrag?
Onderzoek: Kinderen waren meer geneigd om vals te spelen wanneer hun vrienden hen onder
druk zetten en wanneer de kans om betrapt te worden klein was.
Andere analyses suggereren echter dat, hoewel moreel gedrag wordt beïnvloed wordt door
situationele determinanten, sommige kinderen meer dan andere geneigd zijn om vals te spelen,
liegen en stelen.
Moreel gedrag - Een andere manier om naar morele ontwikkeling te kijken is door de lens van
1.leerstheoreticus B.F. Skinner
= consequenties leren kinderen om morele regels te gehoorzamen
Belonen volwassenen kinderen voor moreel aanvaardbaar gedrag met lof.
Straffen ze kinderen voor moreel onacceptabel gedrag.
Het resultaat is dat acceptabel gedrag toeneemt en onacceptabel gedrag af als kinderen ouder
worden.
Maar straffen kan de morele ontwikkeling in de weg staan
Als kind bijv denkt dat hij alleen niet mag stelen als de ouder erbij is, en anders wel.
Zelfde als straf streng of gênant is -> kunnen kinderen worden afgeleid worden van het
verband tussen hun gedrag en de straf.
Een aanpak die straf combineert met beredeneerde uitleg kan effectiever zijn.
