Evolutie 2 - Universiteit Utrecht | Koppies, M. (Maartje)
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 3: “Natuurlijke selectie en aanpassing” ....................................................................................... 3
Groep selectie versus individuele selectie: For the good of the species? ............................................................. 3
Adaptatie, exaptatie, preadaptatie ..................................................................................................................... 4
Hoofdstuk 5: “De genetische theorie van natuurlijke selectie” ..................................................................... 5
Positieve selectie: de verspreiding van voordelige mutaties ............................................................................... 6
Dominantie........................................................................................................................................................... 6
Evolutionaire bijwerkingen .................................................................................................................................. 7
Hitchhiking ........................................................................................................................................................... 7
Wanneer selectie variatie behoudt ...................................................................................................................... 8
Frequentie afhankelijke selectie & selectie heeft voorkeur voor de meest voorkomende .................................. 8
Adaptieve landschappen...................................................................................................................................... 8
Misconcepties over natuurlijke selectie ............................................................................................................... 9
Hoofdstuk 12: interactie, conflict en coöperatie........................................................................................... 9
De kosten en baten van interacties ..................................................................................................................... 9
Sociale interacties en coöperatie ....................................................................................................................... 10
Coöperatie onder onverwante individuen ......................................................................................................... 10
Reciproke............................................................................................................................................................ 11
Evolutionaire game theory ................................................................................................................................ 11
Evolutie van altruïsme en gedeelde genen ........................................................................................................ 12
Conflict en coöperatie in familie ........................................................................................................................ 13
Hoofdstuk 13: “interacties tussen soorten” ............................................................................................... 14
Coevolutie en interacties tussen soorten ........................................................................................................... 14
Evolutionaire wapenwedloop ............................................................................................................................ 14
Mimicry .............................................................................................................................................................. 15
Parasiet-host interacties .................................................................................................................................... 15
De evolutie van virulentie .................................................................................................................................. 15
De evolutie van competitieve interacties ........................................................................................................... 16
Evolutie en community structuur ....................................................................................................................... 17
Hoofdstuk 8: “Evolutie in de ruimte” ......................................................................................................... 17
Patronen in de ruimte ........................................................................................................................................ 17
Gene flow ........................................................................................................................................................... 17
Hoe wordt gene flow gemeten?......................................................................................................................... 18
Genetisch divergentie tussen populaties ........................................................................................................... 19
Gene flow en selectie ......................................................................................................................................... 20
1
, Evolutie 2 - Universiteit Utrecht | Koppies, M. (Maartje)
Tension zones ..................................................................................................................................................... 22
Gene flow en drift .............................................................................................................................................. 22
De evolutie van verspreiding.............................................................................................................................. 22
De evolutie van het verspreidingsgebied van soorten ....................................................................................... 23
Hoofdstuk 9: “soorten en soortvorming” ................................................................................................... 24
Reproductieve isolatie ........................................................................................................................................ 25
Prezygotische barrières ...................................................................................................................................... 26
Post zygotische barrières ................................................................................................................................... 27
Oorzaken van soortvorming............................................................................................................................... 28
Modellen van speciatie ...................................................................................................................................... 28
2
, Evolutie 2 - Universiteit Utrecht | Koppies, M. (Maartje)
Hoorcollege 1
Hoofdstuk 3: “Natuurlijke selectie en aanpassing”
Adaptatie = een eigenschap die de overleving of reproductie van een organisme verhoogd,
relatief tot andere eigenschappen
Natuurlijke selectie = elk consistent verschil in fitness onder fenotypisch verschillende
klassen van biologische entiteiten
Er zijn verschillende levels van selectie:
1. Genen
2. Organismen
3. Populaties
4. Soorten
Groep selectie versus individuele selectie: For the good of the species?
Groep selectie = proces dat ontstaat door verschil in fitness tussen groepen die genetisch
verschillen
Individuele selectie = consistent verschil in fitness van fenotypische en genetische
verschillende organismen binnen een groep
Individuele selectie = proces dat ontstaat door een verschil in fitness tussen individuen die
genetische verschillen binnen een groep
3
, Evolutie 2 - Universiteit Utrecht | Koppies, M. (Maartje)
Conflict tussen groep en individuele selectie.
A) Altruïstisch genotype zal fixeren, omdat populaties met een volledig altruïstisch
genotype een hogere fitness hebben dan populaties met een selfish genotype. De
populatie met alleen een selfish genotype zal uitsterven.
B) Omdat individuele selectie zoveel sneller werkt dan groep selectie, zal het selfish
genotype snel toenemen binnen populaties en kan door gene flow verspreiden naar
populaties met altruïsten en hun vervangen. Het selfish genotype raakt gefixeerd,
zelfs als het de kans dat de populatie uitsterft vergroot.
Adaptatie, exaptatie, preadaptatie
Soort selectie = Selectie onder groepen van soorten waar differentiële soortvorming of
extinctie voorkomt in relatie tot specifieke karakteristieken
Preadaptatie = een eerder adaptatie blijkt toevallig ook handig te zijn voor een andere
functie. Bijvoorbeeld een snavel voor het kraken van noten die blijkt ook handig te zijn om
rubber van auto’s te slopen
Exaptatie = er komt een nieuwe functie bij. Vleugels die gebruikt werden voor vliegen
kunnen niet ook gebruikt worden voor het zwemmen.
Adaptatie
Niet alle kenmerken zijn adaptaties, het kan ook uit andere processen voortkomen.
Kenmerken kunnen bijvoorbeeld zijn:
1. Een consequentie van natuurkunde of scheikunde: bloed is rood, want hemoglobine
is rood door oxidatie.
2. Het resultaat van genetische drift i.p.v. natuurlijke selectie
3. Gecorreleerd zijn aan een eigenschap die een selectievoordeel heeft
4. De consequentie van fylogenetische geschiedenis
Wanneer is een kenmerk wel een adaptatie?
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maartjekoppies. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,42. Je zit daarna nergens aan vast.