Dit is een samenvatting van het vak Inleiding bedrijfskunde en management gegeven aan de universiteit Gent in het 1ste jaar . Deze samenvatting is een mix van boek en slides. D.m.v. deze samenvatting alleen heb ik een 14/20 kunnen behalen .
Bedrijfskunde en
management
UGent - Handelswetenschappen
, Bedrijfskunde en management - samenvatting
Inhoud
Hoofdstuk 1 – Inleiding tot management en organisaties ............................................................................................ 6
1.1 Wie zijn de managers ?...................................................................................................................................... 6
1.2 Wat is management ?........................................................................................................................................ 6
1.3 Wat doet de manager ? ..................................................................................................................................... 7
1.3.1 Managementfuncties en -processen ........................................................................................................... 7
1.3.2 Managementrollen ..................................................................................................................................... 7
1.3.3 Managementvaardigheden......................................................................................................................... 8
1.3.4 Omgaan met veranderingen ....................................................................................................................... 8
1.4 Wat is een organisatie ? .................................................................................................................................... 9
1.5 Het belang van management ........................................................................................................................... 10
1.5.1 De universaliteit van management ........................................................................................................... 10
1.5.2 Management : de uitdaging en de beloning .............................................................................................. 10
Hoofdstuk 2 – De veranderende wereld van management ........................................................................................ 11
2.1 De veranderende wereld ................................................................................................................................. 11
2.2 De klassieke benadering .................................................................................................................................. 11
2.2.1 Scientific management ............................................................................................................................. 11
2.2.2 De algemeen bureaucratische organisatietheorie ..................................................................................... 12
2.3 De kwantitatieve aanpak ................................................................................................................................. 13
2.4 De gedragsbenadering..................................................................................................................................... 13
2.5 De hedendaagse benadering ........................................................................................................................... 13
2.5.1 De systeembenadering ............................................................................................................................. 13
2.5.2 De contingentiebenadering ...................................................................................................................... 14
2.5.3 Concurrerende-waardenmodel van Quinn ................................................................................................ 14
2.6 Management 2.0 ............................................................................................................................................. 15
Hoofdstuk 3 : De speelruimte van de manager .......................................................................................................... 16
3.1 De cultuur binnen een organisatie ................................................................................................................... 16
3.1.1 Wat is organisatiecultuur ? ....................................................................................................................... 16
3.1.2 Hoe ontstaat een organisatiecultuur ? ...................................................................................................... 17
3.1.3 Hoe een organisatiecultuur blijft voortbestaan ......................................................................................... 17
3.1.4 Hoe medewerkers zich een cultuur eigen maken ...................................................................................... 18
3.1.5 Hoe cultuur managers beïnvloedt en vice versa ........................................................................................ 18
3.1.6 Sterke VS zwakke culturen ........................................................................................................................ 18
3.2 Actuele organisatiecultuurkwesties voor managers ......................................................................................... 19
3.3 De invloed van de manager : onbeperkte macht of symbolische macht ? ........................................................ 19
3.4 Management in een wereldwijde omgeving .................................................................................................... 20
1
, Bedrijfskunde en management - samenvatting
3.4.1 De culturele omgeving .............................................................................................................................. 20
3.4.2 Modellen om culturen te beoordelen ....................................................................................................... 20
3.4.3 Mondiaal management en turbulentie ..................................................................................................... 21
Hoofdstuk 4 : Maatschappelijk verantwoord handelen.............................................................................................. 22
4.1 Wat is maatschappelijke verantwoordelijkheid ? ............................................................................................. 22
4.1.1 Twee zienswijzen op maatschappelijke verantwoordelijkheid ................................................................... 22
4.1.2 Argumenten voor en tegen MVO .............................................................................................................. 23
4.1.4 Van verplichting tot maatschappelijke verantwoordelijkheid .................................................................... 23
4.1.5 Social impact management ....................................................................................................................... 24
4.2 Maatschappelijke verantwoordelijkheid en economische prestaties ................................................................ 24
4.3 De vergroening van management .................................................................................................................... 24
4.3.1 De vergroening van organisaties ............................................................................................................... 25
4.3.2 De vergroening van management evalueren ............................................................................................. 25
4.4 Waardemanagement....................................................................................................................................... 25
4.5 Maatschappelijk verantwoord handelen .......................................................................................................... 26
Hoofdstuk 5 : Innovatie en verandering .................................................................................................................... 28
5.1 Het veranderingsproces................................................................................................................................... 28
5.1.1 Twee zienswijzen op het veranderingsproces ........................................................................................... 28
5.2 Innovatie stimuleren ....................................................................................................................................... 28
5.2.1 Innovatie stimuleren en ondersteunen ..................................................................................................... 29
5.3 Disruptieve innovatie ...................................................................................................................................... 30
5.4 Veranderingsmanagement .............................................................................................................................. 31
5.5 Hedendaagse vraagstukken over veranderingsmanagement ........................................................................... 32
5.5.1 Veranderen van organisatiecultuur ........................................................................................................... 32
5.5.2 Omgaan met stress van medewerkers ...................................................................................................... 32
Hoofdstuk 6 : Besluitvorming .................................................................................................................................... 34
6.1 Het besluitvormingsproces .............................................................................................................................. 34
6.2 De manager als beslisser ................................................................................................................................. 35
6.2.1 Besluitvorming : rationaliteit , beperkte rationaliteit en intuïtie ................................................................ 35
6.2.2 Typen problemen en besluitvorming ........................................................................................................ 36
6.2.3 Besluitvorming in verschillende situaties .................................................................................................. 37
6.2.4 De stijl van besluitvorming ........................................................................................................................ 38
6.2.5 Evidence-based management ................................................................................................................... 38
6.3 Vertekeningen en fouten in besluitvorming ..................................................................................................... 38
Hoofdstuk 7 : Planning .............................................................................................................................................. 39
7.1 Wat is planning ? ............................................................................................................................................. 39
2
, Bedrijfskunde en management - samenvatting
7.2 Waarom plannen managers ? .......................................................................................................................... 39
7.3 Hoe plannen managers ? ................................................................................................................................. 40
7.4 Doelstellingen formuleren en plannen ontwikkelen ......................................................................................... 40
7.4.1 Conventionele doelbepaling ..................................................................................................................... 40
7.4.2 Management by objectives ....................................................................................................................... 41
7.4.3 Kenmerken van goed opgestelde doelen .................................................................................................. 42
7.4.4 Plannen ontwikkelen ................................................................................................................................ 42
7.5 Actuele vraagstukken over planning ................................................................................................................ 43
Hoofdstuk 8 : Strategisch management ..................................................................................................................... 44
8.1 Het belang van strategisch management ......................................................................................................... 44
8.2 Het strategisch-managementproces ................................................................................................................ 44
8.3 De externe omgeving ...................................................................................................................................... 46
8.3.1 De specifieke omgeving ............................................................................................................................ 46
8.3.2 De algemene omgeving ............................................................................................................................ 47
8.3.3 De invloed van omgeving op strategische keuzes ...................................................................................... 47
8.3.4 De interne omgeving ................................................................................................................................ 47
8.4 Soorten organisatiestrategieën........................................................................................................................ 48
8.4.1 Strategieën op concernniveau .................................................................................................................. 48
8.4.2 Strategieën op businessunitniveau ........................................................................................................... 49
8.4.3 Strategieën op functioneel niveau ............................................................................................................ 50
8.5 Strategisch management in de huidige omgeving ............................................................................................ 50
Hoofdstuk 9 – Organisatiestructuur .......................................................................................................................... 52
9.1 Ontwerpen van de organisatiestructuur .......................................................................................................... 52
9.2 De organisatiestructuur ................................................................................................................................... 54
9.2.1 De mechanische en organische organisatie ............................................................................................... 54
9.3 Algemene organisatiestructuren...................................................................................................................... 54
9.3.1 Klassieke organisatiestructuren ................................................................................................................ 54
9.3.2 Hedendaagse organisatiestructuren ......................................................................................................... 55
Hoofdstuk 15 : Leiderschap ....................................................................................................................................... 57
15.1 Wie zijn leiders en wat is leiderschap ? .......................................................................................................... 57
15.2 Vroege theorieën over leiderschap ................................................................................................................ 57
15.2.1 Theorieën over leiderschapskenmerken ................................................................................................. 57
15.2.2 Theorieën over leiderschapsgedrag ........................................................................................................ 58
15.3 Contingentietheorieën over leiderschap ........................................................................................................ 58
15.3.1 Situationele leiderschapstheorie van Hersey en Blanchard...................................................................... 58
15.3.2 Participerend leiding geven van Vroom & Yetton .................................................................................... 59
3
, Bedrijfskunde en management - samenvatting
15.3.3 Pad-doelmodel van House ...................................................................................................................... 59
15.4 Moderne ideeën over leiderschap ................................................................................................................. 59
15.4.1 Transformationeel en transactioneel leider ............................................................................................ 60
15.4.2 Charismatisch en visionair leiderschap .................................................................................................... 60
15.4.3 Teamleiderschap .................................................................................................................................... 60
15.4.4 Dienstbaar leiderschap ........................................................................................................................... 60
15.4.5 Flexibel leiderschap ................................................................................................................................ 61
15.5 Hedendaagse vraagstukken over leiderschap ................................................................................................ 61
Hoofdstuk 16 : Procesmanagement .......................................................................................................................... 62
16.1 De rol van procesmanagement ...................................................................................................................... 62
16.1.1 Dienstverlening en productie .................................................................................................................. 62
16.1.2 Processen managen ................................................................................................................................ 62
16.1.3 Strategische rol van procesmanagement ................................................................................................ 62
16.2 Value chain management .............................................................................................................................. 63
16.3 Actuele vraagstukken over procesmanagement............................................................................................. 64
16.3.1 Rol van technologie in e-manufacturing .................................................................................................. 64
16.3.2 Integraal beheersen en besturen van goederenstroom ........................................................................... 64
16.3.3 Geïndividualiseerde massaproductie ...................................................................................................... 65
Hoofdstuk 17 : Beheersing van kwaliteit.................................................................................................................... 66
17.1 Wat is controle ? ........................................................................................................................................... 66
17.2 Het belang van controle ................................................................................................................................ 66
17.3 Controle van organisatieprestaties ................................................................................................................ 66
17.3.1 Wat zijn organisatieprestaties ? .............................................................................................................. 66
17.3.2 Meting van de organisatieprestatie......................................................................................................... 66
17.4 Het controleproces ........................................................................................................................................ 67
17.5 Vormen van controle ..................................................................................................................................... 69
17.6 Controle – instrumenten ............................................................................................................................... 69
17.6.1 Financiële controlemiddelen ................................................................................................................... 69
17.6.2 De balanced scorecard (BSC)................................................................................................................... 70
17.6.3 Informatiecontrole als instrument .......................................................................................................... 70
17.6.4 Benchmarking van best practices ............................................................................................................ 70
17.7 Kwaliteit ........................................................................................................................................................ 71
17.7.1 Kwaliteitsmanagement ........................................................................................................................... 71
17.7.2 Kwaliteitsprogramma’s ........................................................................................................................... 71
17.8 Hedendaagse controlevraagstukken .............................................................................................................. 71
17.8.1 Problemen op de werkplek ..................................................................................................................... 71
4
, Bedrijfskunde en management - samenvatting
17.8.2 De interactie met klanten beheersen ...................................................................................................... 71
17.8.3 Corporate governance ............................................................................................................................ 72
5
, Bedrijfskunde en management - samenvatting
Hoofdstuk 1 – Inleiding tot management en organisaties
1.1 Wie zijn de managers ?
Een manager = iemand die samenwerkt met anderen en daarin een coördinerende en leidinggevende taak heeft ,
met als oogmerk de doelstelling van de organisatie te realiseren .
• Taken van de manager :
o Leidinggeven
o Plannen
o Organiseren
o Controleren
o Evt. uitvoerende taken
• Beslissingen i.v.m. :
o Arbeidsspecialisatie
o Arbeidscoördinatie
In organisaties met traditionele structuur → hiërarchie (duidelijke gezagslijn)
Hiërarchie = de ononderbroken lijn van gezag die van het hoogste organisatieniveau naar de lagere niveaus loopt
en die verduidelijkt wie aan wie verantwoording moet afleggen .
Een lagere manager = een manager in de lagere regionen van de organisatiestructuur . Deze mensen geven leiding
aan en coördineren het werk van de ‘gewone’ medewerkers die de producten of diensten van de organisatie
realiseren .
Een middenmanager = een manager tussen de lagere en managers en topmanagers in . Deze mensen geven
leiding aan en coördineren het werk van de lagere managers .
Een topmanager = een manager in de top van de organisatie die verantwoordelijk is voor het definiëren van
doelstellingen en het nemen van beslissingen die van invloed zijn op de organisatie als geheel .
1.2 Wat is management ?
Management = het proces van het leidinggeven aan en coördineren van werkzaamheden , zodat deze efficiënt en
effectief met en door andere kunnen worden uitgevoerd .
Efficiëntie = het behalen van de grootst mogelijke productie met de minst mogelijke input .
• Efficiëntie → “de dingen goed doen” (op gebied van middelen)
o KT-doelstellingen
o Kosten drukken
o Productiviteit verhogen
Effectiviteit = het voltooien van de juiste activiteiten voor het realiseren van de organisatiedoelstellingen .
• Effectiviteit → “de goede dingen doen” (op gebied van
einddoel)
o Duurzame groei
o LT-doelstellingen
o Organisatieperformantie verhogen
6
, Bedrijfskunde en management - samenvatting
1.3 Wat doet de manager ?
1.3.1 Managementfuncties en -processen
• Volgens Fayol → 5 managementfuncties :
o Plannen
o Organiseren
o Leidinggeven (zichtbaar voor medewerkers)
o Coördineren → in meeste boeken weggelaten
o Controleren (zichtbaar voor medewerkers)
Plannen = het formuleren van doelstellingen en strategieën en het ontwikkelen van plannen om de benodigde
activiteiten te coördineren .
Organiseren = het vaststellen van wat er moet worden gedaan , hoe dit moet worden gedaan en wie dit moet
doen .
Leidinggeven = het aansturen en motiveren van alle deelnemende partijen en het oplossen van conflicten .
Controleren = het controleren van activiteiten , om er zeker van te zijn dat alles volgens plan verloopt .
• Het managementproces :
1.3.2 Managementrollen
• Volgens Mintzberg → 10 managementrollen :
o Intermenselijke rollen
o Informatieve rollen
o Beslissingsrollen
→ belang van verschillende rollen verschilt volgens
managementniveau
Intermenselijke rollen = managementrollen die te maken hebben
met mensen en met vertegenwoordigende en symbolische zaken .
Informatieve rollen = managementrollen die te maken hebben met het ontvangen , verzamelen en verspreiden
van informatie .
Beslissingsrollen = managementrollen die te maken hebben met het maken van keuzes .
7
, Bedrijfskunde en management - samenvatting
• Manieren om dingen gedaan te krijgen als manager :
o Actie direct managen
o Mensen managen
o Informatie managen
1.3.3 Managementvaardigheden
• Verschillende vaardigheden per managementniveau :
o Technische vaardigheden
o Menselijke vaardigheden
o Conceptuele vaardigheden
Technische vaardigheden = vakkundigheid in en kennis van een specialistisch vakgebied (inhoud) .
Menselijke vaardigheden = vaardigheid om goed met anderen te kunnen samenwerken , zowel met individuen als
in teamverband (relatie) .
Conceptuele vaardigheden = het vermogen om over abstracte en ingewikkelde situaties na te denken en ze te
conceptualiseren (abstract denken) .
1.3.4 Omgaan met veranderingen
• Veranderingen :
o Binnen de organisatie
o Buiten de organisatie
• 6 belangrijke veranderingen :
o Klanten
o Technologie
o Sociale media
o Innovatie
o Duurzaamheid
o De werknemer
8
, Bedrijfskunde en management - samenvatting
Het belang van klanten voor het werk van de manager
• Oude gedachte : “klanten zijn de verantwoordelijkheid van marketingmensen”
o FOUT → houding en gedrag van medewerkers spelen grote rol in klanttevredenheid
o Essentieel om klanten voortdurend hoogwaardige dienstverlening te bieden
= klantenservicemanagement
Klantenservicemanagement = het creëren van een klantgerichte organisatie waarin medewerkers vriendelijk ,
beleefd en toegankelijk zijn , kennis van zaken hebben , direct reageren op de behoeften van de klant en bereid
zijn om te doen wat nodig is om de klant tevreden te stellen .
Het belang van technologie
• Technologie verandert gang van zaken
• MAAR managen van technologische apparaten is belangrijk , anders kunnen ze negatief werken op
samenwerking
Het belang van sociale media
• Managers moeten kracht en gevaren van sociale media begrijpen
• KRACHT : medewerkers kunnen elkaar versterken
• GEVAAR : medewerkers die pronken met resultaten , managers die eenrichtingsboodschappen sturen of
ruziën tussen medewerkers …
Het belang van innovatie voor het werk van de manager
• Innovatie is niet alleen nieuwe producten MAAR ook nieuwe manier van werken
→ management moet sfeer creëren waarin medewerkers durven innoveren
Het belang van duurzaamheid
• Steeds belangrijker wordend
Duurzaamheid = het vermogen van een organisatie om haar zakelijke doelen te bereiken en waarde voor alle
belanghebbenden voor de lange termijn te vergroten door het integreren van economische , milieutechnische en
sociale kansen in haar organisatiestrategieën .
Het belang van medewerkers
• Belangrijk dat medewerkers goed handelen → prestatiefeedback geven als manager
• Ontwikkeling die werknemers zal motiveren uit te blinken
1.4 Wat is een organisatie ?
Organisatie = een geheel waarin mensen op een doelbewuste manier samenwerken om specifieke doelstellingen
te verwezenlijken .
• Organisaties hebben 3 kenmerken :
o Specifiek doel (1/meer concrete
doelstellingen)
o Doelbewuste structuur
o Mensen
• Doelbewuste structuur is :
o Open en flexibel → zonder echte afbakening
van taken …
o Traditioneler → met duidelijk omschreven
regels , voorschriften en werkwijzen
9
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper TopstudentHW. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
