Dit is een samenvatting van het vak Economie B gegeven in het 1ste jaar Handelswetenschappen aan de universiteit Gent . Deze samenvatting is een mix van slides en boek en hiermee heb ik zelf een 16/20 kunnen behalen .
H7 - Gevolgen van
beleidsinstrumenten
7.1 Indirecte belastingen
7.1.1 Indirecte belastingheffing uitgedrukt in een vast bedrag
7.1.2 Indirecte belastingen en prijselasticiteit
7.1.3 Procentueel belastingtarief
7.1.4 Leiden hogere belastingtarieven tot hogere belastingontvangsten ?
7.1.5 Wat bepaalt de omvang van het welvaartsverlies ?
7.2 Subsidies (niet in slides)
7.3 Prijsinterventie
7.3.1 Maximumprijs
7.3.2 Minimumprijs
7.4 Quota
💡 Deadweight loss = een welvaartsverlies door afwijking van het
marktevenwicht als gevolg van marktbeperkingen , dit wordt uitgedrukt als
verloren surplus ten opzichte van het maximale totaalsurplus
7.1 Indirecte belastingen
💡 Indirecte belasting = een belasting waarbij er geen directe band is
tussen de economische agend die de belasting betaalt en de belastende
overheid , de belasting wordt door een derde aan de belastingsdienst
overgedragen
meestal geheven via de producent
2 manieren van uitdrukken belasting :
in euro per eenheid → nadeel : moet men jaarlijks aanpassen aan inflatie
via percentage van de prijs
H7 - Gevolgen van beleidsinstrumenten 1
, 7.1.1 Indirecte belastingheffing uitgedrukt in een vast
bedrag
Marktevenwicht (zonder
belasting) :
prijs die consument betaalt =
prijs die producent ontvangt
d.w.z. P* = Pc = Pp
Marktevenwicht (na belasting) :
Inverse aanbodcurve
Pp weerspiegelt MK
Inverse vraagcurve
Pc weerspiegelt MBTB
Belasting
in euro of in procent
→ welvaartsverlies van groene
driehoek door belasting gelijk
verdeelt over PS en CS
Marktevenwicht (na belasting) bij
elastischere vraag :
→ welvaartsverlies grotendeels
voor PS
→ vanuit standpunt van producent
daalt MBTB van consument
7.1.2 Indirecte belastingen en prijselasticiteit
H7 - Gevolgen van beleidsinstrumenten 2
, 2 observaties :
Hoe elastischer vraag/aanbod , des te lager de procentuele last van
belasting voor vragers
Gegeven vraag en aanbod , maakt het niet uit wie belasting moet betalen
(economisch gezien wel)
7.1.4 Leiden hogere belastingtarieven tot hogere
belastingontvangsten ?
NEEN , hogere belastingen
betekent niet altijd hogere fiscale
ontvangsten
→ ook worden consument en
producent dan geconfronteerd met
aanzienlijke welvaartsverliezen
MAAR verlaging van belastingen
betekent ook niet atlijd lagere
H7 - Gevolgen van beleidsinstrumenten 3
, fiscale ontvangsten
💡 Laffercurve = grafische
weergave van verband
tussen belastingtarief en
belastingsontvangsten
indien belastingtarief laag → meer
ontvangsten van hogere belasting
indien belastingtarief hoog →
omgekeerde
7.1.5 Wat bepaalt de omvang van het welvaartsverlies
?
de som van de elasticiteiten
belasten waar vraag en aanbod onelastisch zijn WANT kleiner welvaartsverlies
7.2 Subsidies (niet in slides)
7.3 Prijsinterventie
💡 Prijsinterventie = tussenkomst in de marktwerking waarbij de overheid
minimum- of maximumprijzen oplegt
→ zorgt ook voor welvaartsverlies
H7 - Gevolgen van beleidsinstrumenten 4
, 7.3.1 Maximumprijs
💡 Maximumprijs = de door de overheid hoogste toegelaten prijs voor een
goed of dienst (ligt onder de marktprijs)
Maximumprijs :
om consumenten te beschermen tegen hoge prijzen
zorgt voor vraagoverschot → kan leiden tot wachtrijen
OPLOSSING : overheid moet zelf tekort voorzien ? (bv.: bij sociale woningen
...)
7.3.2 Minimumprijs
💡 Minimumprijs = de door de overheid minimaal toegelaten prijs voor een
goed of dienst (boven de marktprijs)
Minimumprijs :
om producenten te beschermen tegen lage prijzen
zorgt voor aanbodoverschot
OPLOSSING : overheid moet zelf aanbod opkopen ? (bv.: bij
landbouwproducten ...)
H7 - Gevolgen van beleidsinstrumenten 5
, 7.4 Quota
💡 Quota = overheidsinterventie
die minimale of maximale
verhandelde hoeveelheden
vastlegt
Maximumhoeveelheid :
om negatieve gevolgen van
consumptie en productie te
vermijden
bv.: visserijquota ...
Minimumhoeveelheid :
om positieve gevolgen van
consumptie en productie te
vermijden
bv.: leerplicht tot 18 jaar ...
H7 - Gevolgen van beleidsinstrumenten 6
, H19 - Externe effecten
19.1 Negatieve externe effecten
19.1.1 Marktfalen bij negatieve externe effecten
19.1.2 Pigouviaanse belastingen
19.1.3 Normen , Pigouviaanse belastingen en emissierechten
19.2 Positieve externe effecten
19.2.1 Marktfalen bij positieve externe effecten
19.2.2 Pigouviaanse subsidies
19.2.3 Gebodsbepalingen
19.3 Alternatieve manieren om externaliteiten op te lossen
19.3.1 Morele normen , sociale normen , vrijwilligers en liefdadigheid
19.3.2 Industrieel beleid
19.3.3 Coase-theorema
19.4 Internaliteiten
💡 Externe effecten of externaliteiten = Kosten of opbrengsten als gevolg
van een markttransactie die ten laste vallen of ten goede komen aan een
derde partij die niet rechtstreeks bij de transactie betrokken is en ook niets
ontvangt of betaalt ter compensatie
19.1 Negatieve externe effecten
welvaart niet langer gemaximaliseerd → d.w.z. allocatie van de markt is niet
langer maatschappelijk efficiënt door externe effecten = marktfalen
💡 Marktfalen = een allocatie van middelen in de vrije markt die de
maatschappelijke welvaart niet maximaliseert
19.1.1 Marktfalen bij negatieve externe effecten
Marginale kosten (MK) → bijkomende
kost van extra eenheid productie
Marginale externe kosten (MEK) →
bijkomende externe kost van extra
eenheid productie
H19 - Externe effecten 1
, Constant → elke ton uitstoot leidt tot
zelfde bijkomende schade
Stijgend → lawaai stoort meer ‘s
nachts
→ situatie zonder externe effecten : MK
= maatschappelijke kosten
Bij Qoptimum : MBTB = MK + MEK (!!
vervuiling niet 0 !!)
daling van welvaart private markt A →
zowel CS (MBTB ligt hoger) als PS
(minder verkoop)
19.1.2 Pigouviaanse belastingen
💡 Pigouviaanse belasting = een belasting die overeenstemt met de
negatieve externaliteit van een bepaald product , waardoor het
marktevenwicht op het maatschappelijk wenselijke punt komt te liggen en
het marktfalen wordt opgelost
Oplossing voor marktfalen → Pigouviaanse
H19 - Externe effecten 2
, belasting :
Tarief : tax = MEK in Qoptimum
→ leidt tot hogere kosten voor bedrijf nl.
MK + tax & nieuwe aanbodcurve
Doorrekenen van extra kost aan klanten
→ = ‘Internalisering van externe kost’
Verhoging van sociale welvaart (MAAR verlies van CS en PS)
Tarief = MEK in optimum
Creëert ‘juiste’ prijzen → prijs die consument betaalt , dekt private en
externe kosten (P= MK + MEK)
19.1.3 Normen , Pigouviaanse belastingen en
emissierechten
Vervuilers die
externaliteit veroorzaken
←→ Gedupeerden die
last hebben van
externaliteit
H19 - Externe effecten 3
, Marginale externe
kosten MEK :
externe kost geleden
door gedupeerden
stijgt naarmate er
meer schade is
Marginale
reductiekosten MRK :
kost voor vervuiler
om extra eenheid te
reduceren
stijgt naarmate meer
vervuiling wordt
gereduceerd
Veranderingen in MEK-curve : Veranderingen in MRK-curve :
Verschil in externe kosten MRK verschilt van sector tot
tussen bv.: sector of van bedrijf tot bedrijf
geluidsoverlast ‘s nachts → in sommige sectoren
goedkoper om uitstoot te
geluidsoverlast overdag
reduceren
DOEL : maatschappelijk optimaal niveau vervuiling bereiken aan minimale
kost :
TEK + TRK minimaal
Dus : MEK = MRK
Beleidsinstrumenten :
Pigouviaanse belasting
Emissienorm , milieustandaard ...
Verhandelbare emissierechten
Eigendomsrechten
Vrijwillige intiatieven
H19 - Externe effecten 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper TopstudentHW. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,98. Je zit daarna nergens aan vast.
