Dit is een samenvatting van het vak Fysiologie van Thema 1.5 in Blok B. Hierin staan alle leerdoelen met tekst en afbeeldingen uitgewerkt. Met deze samenvatting heb ik een 9,3 gehaald.
Embryologie:
Embryologie =
- De wetenschap die de ontwikkeling bestudeerd van de eicel tot voldragen vrucht,
de pasgeboren mens.
- De ontwikkeling van ieder mens begint bij de
bevruchting van de zygote.
- Vervolgens ontstaat er na verschillende
celdelingen een embryo.
Embryonale fase =
- Eerste deel van de ontwikkeling van de vrucht.
- Eerste 8 weken van zwangerschap
- Gehele lichaam wordt gevormd uit die ene
bevruchte eicel
- Differentiatie = vorming verschillende cellen uit
die ene begincel.
Zygote -> blastocyst -> gastrula.
In de gastrula zijn primaire kiembladen zichtbaar. Vanuit die kiembladen ontstaat de
mens.
De ontwikkeling van de kiembladen: ectoderm, endoderm en mesoderm:
Primaire kiembladen:
Ectoderm = buitenste laag, gevormd door hoge kubische cellen.
- Huid, zenuwstelsel en ruggenmerg.
Mesoderm = vormt zich later tussen de bovengenoemde kiemlagen
- Bindweefsel: hart, bloedvaten, spieren, nieren, milt, bindweefsel,
skelet
Endoderm = binnenste laag dat grenst aan de dooierzak, bestaat uit ovale
cellen
- Maag-darmkanaal, longen, schildklier en alvleesklier
-> Hart NIET uit ectoderm, uit mesoderm!
Mesenchym = embryonaal bindweefsel in het mesoderm, waaruit het
laterale bindweefsel, de bloedvaten en de lymfevaten ontstaan.
-> In pulpa zit dit ook (uit mesoderm)
6 weken na conceptie begint de vorming van de gebitselementen.
,Tanden worden ontwikkeld uit meso en ectoderm.
De ontwikkeling van de gebitselementen tot aan de eruptie:
Ontstaan tandlijst (dental lamina)
In de 6de week na de conceptie gaat het orale epitheel ter plaatse van de toekomstige
tandbogen zich door gedifferentieerde proliferatie verdikken en wordt de tandlijst
gevormd.
Begin tandontwikkeling:
Bud stage (knopfase)=
- Ectoderm groeit het mesoderm binnen en de tandknop (budstage)
ontstaat.
- Wordt omringd door het mesenchym. Op
20 plekken; 10 onder, 10 boven.
Capstage (kapfase) =
- Groen; pre-ameloblasten (uit ectoderm)
worden gevormd (hoort bij
glazuurorgaan).
- Witte is het tandzakje (dental follicle); van
mesodermale oorsprong, houdt alles bij elkaar maar hier groeien andere
structuren uit.
Tandpapil en tandzakje =
- Groen = tandpapil (dental papilla)
- Wit = mesenchymale cellen vormen het tandzakje.
Dental papilla =
- Van mesodermale oorsprong.
- Wat ontstaat vanuit dental papilla: pulpa, bloedvaten en
(pre)odontoblasten.
Ectoderm -> ameloblasten
Bell stage (klokfase) =
- In deze fase vinden de meeste histologische (weefsel) en
morfologische (vorm) veranderingen plaats.
- Histologisch:
- Pre-ameloblasten -> ameloblasten: glazuur.
- Pre-odontoblasten -> odontoblasten -> dentine.
- Morfologisch:
- Vorm
, Afzetten harde tandweefsel II:
Odontine zetten dentine af richting het basaal membraan en
migreren tijdens de aanmaak van dentine richting de pulpa en laten
daar celuitlopers achter. Hierdoor krijgen ze voeding en blijven ze
odontoblasten leven.
Ameloblasten laten geen uitlopers achter en sterven af.
Volgorde van ontwikkeling:
1. Kroon
2. Wortel
3. Parodontale ligament
Vorming wortel:
- Vorming wortelschede van Hertwig: valt uiteindelijk uit elkaar en
verdwijnt. Ontstaat uit ectoderm -> dubbelblad van glazuur.
- Door vorming schede chemisch signaal af aan dental
papilla waardoor nieuwe pre-odontoblasten ontstaan en
worteldentine gevormd wordt.
- Cellen bij cervicale lus prolifereren verder naar apicaal (bovenste
foto)
- Pre-odontoblasten -> odontoblasten -> worteldentine
Wortel ontstaat uit het mesoderm!
Schede van Hertwig ontstaat uit ectoderm.
Restjes van Malassez zijn overblijfselen van wortelschede van Hertwig. Heeft geen
functie, maar hier doorheen transporteren cellen van tandzakje (later).
Vorming wortelcement en parodontaal ligament:
Uit cellen van de tandzakjes ontstaat dus:
- Cementoblasten: wortelcement
- Fibroblasten: vezeltjes parodontale ligament
Dit kiemblad ontwikkelt uit mesoderm.
Als het element gaat doorbreken is de wortelpunt nog niet af. Wordt pas afgemaakt als
het volledig is doorgekomen. Bij doorkomen melktanden is er een tandkiem voor een
blijvend element.
De functie van ameloblasten en odontoblasten:
- Cellen die glazuur aanmaken, heten ameloblasten. Die zijn aanwezig bij de
aanmaak van de tand en verdwijnen als de tand doorbreekt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauraperzik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
