In dit document word teruggekeken naar de 8 lessen die je volgt. De lessen gaan over ethiek, waarheid, arbeid, duurzaamheid, welvaart, macht, verantwoordelijkheid en verstandigheid. In de samenvattingen worden de denkers, thema's en begrippen uitgelegd die van belang zijn voor de toets en bij elke ...
Les 1 Ethiek
Herkennen van morele vragen en afwegen van eigen waarden en normen met
gebruikmaking van de klassieke ethisch perspectieven (deugd-, plicht- en doelethiek).
Denkers en thema’s
Aristoteles – Deugdethiek
- De vraag die bij deugdethiek naar boven komt is: Hoe word je een goed mens?
- De morele attitude en het karakter van de persoon die handelt bepaald het goede.
- Mensen zijn uniek vanwege het feit dat ze kunnen denken, ze moeten daarom
verstandige beslissingen nemen, ze moeten hun verstand volgen.
- Om een goed mensen te kunnen zijn zul je overeenkomstig moeten zijn met de
natuur en altijd voor het goede gaan.
- Je zult verstandigheid, rechtvaardigheid, zelfbeheersing en moed beheersen. Je
moet hiermee kunnen balanceren om een goed mens te zijn. Je moet niet te veel van
iets hebben of van iets te weinig, anders ben je geen goed mens.
- Handelen van uit goede gedachten
Immanuel Kant – Plichtethiek
- De vraag die bij plichtethiek naar voren komt is: Wat kan ik weten? Wat moet ik
doen? Wat mag ik hopen? En wat is de mens?
- Hierop is het antwoord dat het principe centraal staat. Andere woorden je behandelt
mensen zoals je dat zelf ook zou willen.
- Kant vindt dat je het goede kan bedenken.
- Bij al je (morele) motieven moet je dus gaan nagaan of ze universeel (algemene
regel/wet) kunnen gelden. Daarom wordt Kants ethiek soms wel universalistisch
genoemd.
- Je moet jezelf aan plichten houden: niet liegen, niet doden, niet stelen, geen misbruik
maken van andere, geen contract verbreken.
- Handelen vanuit het gedrag.
Jermey Bentham – Utilisme (Gevolgenethiek)
- De vraag die bij utilisme behoord is: welke handeling draagt bij aan het algemene nut
(welzijn en geluk)?
- Antwoord hierop is als de handeling zo veel mogelijk de mensen zo gelijk mogelijk
maakt.
- Je moet inzicht hebben op de verschillende belangen die er spelen.
- Er wordt gekeken naar de gevolgen van een handeling om te bepalen of de handeling
goed of slecht is.
- Een utilist stelt dat mensen moeten streven naar het meeste geluk voor de meeste
mensen.
- Het gaat om het doel.
- Een leugentje voor eigen best wil is hier dus mogelijk of een moord als het maar leidt
tot maximalisatie van geluk.
Begrippen
Ethiek
1
, - Ethiek komt van Griekse Ethos = moraal
- De ethiek is de leer van wat ethisch of moreel is. De ethiek is geïnteresseerd in wat
goede of kwade daden, levensstijlen of gedachten zijn – wat is goed? – maar vooral
in wat de maatstaf van dit goede of kwade is.
- Ethiek slaat op waarden, normen, gebruiken of gewoonten.
- Ethiek is het nadenken over en analyseren van moraal.
Waarden, normen (maatstaf)
Normen en waarden zijn de omgangsvormen oftewel hoe andere verwachten dat je sociaal
handelt. Het geheel van deze normen en waarden noemt men de moraal.
Ethiek betekenis: Waarden geven aan wat je nastreeft en wat je belangrijk vindt.
Bijvoorbeeld eerlijkheid en privacy. Normen zijn afgeleid van waarden. Het zijn de regels die
aangeven wat je in een concrete situatie moet of mag doen.
Betekenis: Waarden zijn alle opvattingen die een groep mensen belangrijk vindt. Normen
zijn de regels die uit die waarde voortkomen. Zo vertaalt de waarde respect hebben voor het
eigendom van anderen, zich in de wet die diefstal verbiedt.
Gewoonten
Een gewoonten bestaat meestal uit een handeling of een aantal handeling volgens een
patroon. Is een gewoonte het goeden handelen? Als een gewoonte als goed wordt ervaren
wordt dit dan ook gerealiseerd? Past de gewoonte nog wel bij de tijd naar het goede
handelen?
Gebruiken
Zich bedienen, van toepassen, nuttigen.
Moraal/Moreel
- Moreel gedrag is datgene wat we als goed gedrag zien. Bij moraal onderzoeken we
wat is goed gedrag?
- Kenmerken van vijf oriëntaties voor moreel gedrag (leiderschap in ethiek). Iets kan
vanuit eigen belang goed zijn, of vanuit wetten en regels, of vanuit alle betrokkenen
of andere belangen goed zijn? Met deze tabel kun je gedrag verklaren.
Oriëntatie Bron Overweging
Egoïsme Eigen belang Genot, gewin, continuïteit
Wat levert mij het meeste op?
Legalisme Wetten en Regels Boetes, rechtspraak
Wat eisen de wetten van mij?
Conformisme Verwachtingen Reputatie, acceptatie
Wat verwachten anderen van mij? anderen
Ethiek Afgewogen Geweten en algemeen
Wat is voor alle betrokkenen het belangen belang
beste?
Altruïsme Alleen belangen Liefde, opoffering
Waarmee zijn anderen het meeste andere
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annabeloosting. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
