Dit is een samenvatting van Verbintenissenrecht. De lesnotities en het boek (grotendeels) zijn er in verwerkt. De samenvatting heeft de volledige structuur die zijn aangenomen in de lessen, ook alle lessen zijn via opnames herbekeken! In het document zijn er verwijzingen naar schema’s. Dit zijn d...
A. CONTRACTBEGRIP .................................................................................................................................... 30
CONTRACTEN: GEEN SYNONIEM VAN CONTRACTUELE DOCUMENTEN ................................................................................. 30
Contract ......................................................................................................................................................... 30
Contractuele document ................................................................................................................................. 30
B. CONTRACT ALS INDIVIDUEEL EN MAATSCHAPPELIJK INSTRUMENT ........................................................... 30
DOELSTELLINGEN EXTERN AAN HET ALGEMEEN CONTRACTENRECHT .................................................................................. 30
DOELSTELLINGEN VAN ALGEMEEN CONTRACTENRECHT: EIGEN BELANG VERSUS BELANG VAN DE ANDER EN DE SAMENLEVING ....... 31
REALISATIE VAN DOELSTELLINGEN IN ONS ALGEMEEN CONTRACTENRECHT .......................................................................... 31
C. CONTRACT ALS BOUWSTEEN VAN PRIVAATRECHTELIJK VERMOGENSRECHT ............................................. 31
PERSOON EN VERMOGEN ......................................................................................................................................... 31
DE TRIPTIEK VAN BESCHERMING TEGEN SCHADEVEROORZAKENDE HANDELINGEN, BESCHERMING TEGEN ONGERECHTVAARDIGDE
VERRIJKING EN VAN CONTRACTUELE VERWACHTINGEN ................................................................................................... 31
D. ALGEMEEN VERSUS BIJZONDER CONTRACTENRECHT, SECTORALE CONTRACT REGULERINGEN EN
CONTRACTMODELLEN .................................................................................................................................. 32
BELANG EN RELATIVITEIT VAN HET ALGEMEEN CONTRACTENRECHT ................................................................................... 32
BIJZONDER CONTRACTENRECHT ................................................................................................................................. 32
SECTORALE CONTRACTREGULERINGEN ........................................................................................................................ 32
TRANSNATIONALE CONTRACTMODELLEN ..................................................................................................................... 32
Verbintenissenrecht 2022-2023 2
,E. INTERNATIONALISERING, EUROPEANISERING, DIGITALISERING, CODIFICERING, REGIONALISERING EN
CONSTITUTIONALISERING............................................................................................................................. 33
INTERNATIONALISERING ........................................................................................................................................... 33
EUROPEANISERING: RICHTLIJNEN, VERORDENINGEN EN PRIMAIR EU-RECHT ....................................................................... 33
NATIONALE CODIFICATIES ......................................................................................................................................... 33
REGIONALISERING .................................................................................................................................................. 33
CONSTITUTIONALISERING VAN HET PRIVAATRECHT OP HORIZONTALISERING VAN FUNDAMENTELE RECHTEN .............................. 33
A. STRUCTUUR.............................................................................................................................................. 34
B. DE AARD ................................................................................................................................................... 34
IN PRINCIPE VAN SUPPLETIEF RECHT ............................................................................................................................ 34
DRIE RESTERENDE KRITIEKPUNTEN: AFWIJKINGEN? DRAAGWIJDTE? GEDEELTELIJK? ............................................................. 34
Kritiek 1.......................................................................................................................................................... 34
Kritiek 2.......................................................................................................................................................... 35
Kritiek 3.......................................................................................................................................................... 35
C. DOELSTELLINGEN EN MEERWAARDE VAN BOEK 5 BW .............................................................................. 35
OVERZICHT ........................................................................................................................................................... 35
1. Symboliek van een nieuw wetboek ............................................................................................................ 35
2. Codificatie en stabiliteit ............................................................................................................................. 35
3. Rechtszekerheid, grotere toegankelijkheid en flexibiliteit ......................................................................... 35
4. Modernisering van begrippen en regels .................................................................................................... 36
5. Nieuw evenwicht, maar welk? ................................................................................................................... 36
6. Grotere concurrentiekracht van Belgische ondernemingen, grotere aantrekkingskracht voor Belgische
rechtskeuze, minder procedures en minder nood aan advies? ...................................................................... 36
D. ALGEMENE INTERPRETATIEHULPMIDDELEN ............................................................................................. 37
E. WERKING IN DE TIJD ................................................................................................................................. 37
1. INWERKTREDING EN KERNOVERGANGSREGEL ............................................................................................................ 37
Overgangsrecht: oud en nieuw BW nog lang naast elkaar ........................................................................... 37
Datum inwerktreding .................................................................................................................................... 37
Kernovergangsregel: oude rechtshandelingen/feiten oud recht, nieuwe rechtshandelingen/feiten nieuw
recht .............................................................................................................................................................. 37
A. ELKEEN KAN ZIJN FUNDAMENTELE RECHTEN UITOEFENEN VIA RECHTSHANDELINGEN EN ANDERE
GEDRAGINGEN ............................................................................................................................................. 39
FUNDAMENTELE RECHTEN EN VRIJHEDEN; BELANGEN EN WAARDEN .................................................................................. 39
GEDRAGINGEN: RECHTSFEITEN EN RECHTSHANDELINGEN ................................................................................................ 39
RECHTSHANDELINGEN: CONTRACTEN EN EENZIJDIGE RECHTSHANDELINGEN, MITS RECHTS-EN HANDELINGSBEKWAAMHEID .......... 39
GEBONDENHEID EN SUBJECTIEVE RECHTEN .................................................................................................................. 39
B. FUNDAMENTELE RECHTEN WORDEN IN VERTICALE EN HORIZONTALE RELATIES BEPERKT IN HET LICHT VAN
EEN AFWEGING VAN BELANGEN EN WAARDEN ............................................................................................ 40
Verbintenissenrecht 2022-2023 3
, CONFLICTEN TUSSEN FUNDAMENTELE RECHTEN ............................................................................................................ 40
BEPERKINGEN VAN FUNDAMENTELE RECHTEN DOOR DE OVERHEID EN BESCHERMING VIA DE VERTICALE WERKING ...................... 40
BESCHERMING VIA DE HORIZONTALE WERKING VAN FUNDAMENTELE RECHTEN .................................................................... 40
C. OOK DE CONTRACTVRIJHEID EN DE CONTRACTUELE GEBONDENHEID ZIJN AAN BEPERKINGEN
ONDERWORPEN ........................................................................................................................................... 40
BEPERKINGEN BIJ HET SLUITEN EN UITVOEREN VAN CONTRACTEN ..................................................................................... 40
A. BASISBEGINSEL, FUNDAMENTEEL RECHT EN FUNCTIES ............................................................................. 41
BASISBEGINSEL ...................................................................................................................................................... 41
FUNDAMENTEEL RECHT ........................................................................................................................................... 41
FUNCTIES: VERBAND MET WILSAUTONOMIE, GERECHTSVAARDIGD VERTROUWEN, EFFICIËNTIE EN (SOIALE) RECHTVAARDIGHEID ... 41
Waarom is een contract is bindend? ............................................................................................................. 41
B. TWEE FACETTEN ....................................................................................................................................... 42
1. MATERIËLE CONTRACTSVRIJHEID ............................................................................................................................ 42
Drie aspecten van de materiële contractsvrijheid ......................................................................................... 42
Geen contractendwang ................................................................................................................................. 42
2. FORMELE CONTRACTVRIJHEID ................................................................................................................................ 42
In principe geen vormvereisten ..................................................................................................................... 42
BEPERKINGEN AAN DIE VRIJHEID .................................................................................................................. 43
BEPERKING 1: OPENBARE ORDE EN DWINGEND RECHT ................................................................................................... 43
invulling van de openbare orde ..................................................................................................................... 43
BEPERKING 2: FUNDAMENTELE RECHTEN ..................................................................................................................... 43
Onderscheid fundamentele rechten en subjectieve rechten/ onderscheid vertivale en (indirecte of directe)
horizontale werking ....................................................................................................................................... 44
BEPERKING 3: VERBOD VAN RECHTSMISBRUIK .............................................................................................................. 44
3 grote groepen van regels ............................................................................................................................ 44
Criteria van rechtsmisbruik ............................................................................................................................ 46
sanctie voor het handelen in strijd met het verbod van rechtsmisbruik of de objectieve goede trouw ........ 47
BEPERKING 4: FRAUS OMNIA CORRUMPIT .................................................................................................................. 48
Toepassingsvoorwaarde Fraus omnia corrumpit: ......................................................................................... 48
onderscheid met subjectieve goede trouw .................................................................................................... 49
BEPERKING 5: VERBOD VAN WETSONTDUIKING ............................................................................................................ 49
Toepassingsvereisten..................................................................................................................................... 50
Rechtsgevolgen ............................................................................................................................................. 50
BEPERKING 6: BUITENCONTRACTUELE AANSPRAKELIJKHEID (BCCA) ................................................................................. 50
A. CONTRACTSVRIJHEID EN ONDERHANDELINGSVRIJHEID ............................................................................ 52
DEFINITIE .............................................................................................................................................................. 52
STOPZETTEN VAN ONDERHANDELINGEN ....................................................................................................................... 52
IN PRINCIPE GEEN VEROLICHTING OM EEN CONTRACT TE SLUITEN ...................................................................................... 52
B. PRECONTRACTUELE AANSPRAKELIJKHEID ................................................................................................. 52
WAT ZIJN DE GEDRAGSPLICHTEN? .............................................................................................................................. 52
1. Algemene zorgvuldigheidsplicht (1382 -1383) .......................................................................................... 52
Verbintenissenrecht 2022-2023 4
, 2. goede trouw .............................................................................................................................................. 52
3. verbod van rechtmisbruik .......................................................................................................................... 52
MAAR NAAST DE ALGEMENE NORMEN^ OOK: SPECIFIEKE WETTEN ................................................................................... 53
WAT KAN ER ALLEMAAL VERKEERD GAAN IN DE PRECONTRACTUELE FASE?.......................................................................... 53
1. Foutief afbreken van onderhandelingen.................................................................................................... 53
2. Partijen moeten hun informatieplichten nakomen.................................................................................... 55
3. geen misbruik maken ................................................................................................................................ 58
VOORKEURSCONTRACT, OPTIECONTRACT .................................................................................................................... 58
5.24: voorkeurscontract ................................................................................................................................ 58
Art. 5.25: optiecontract ................................................................................................................................. 58
Art. 5.26: de sanctie als deze worden geschonden pand aan C. .................................................................... 59
AANBOD & AANVAARDING ....................................................................................................................................... 59
Aanbod .......................................................................................................................................................... 59
Raam- of kaderovereenkomsten ................................................................................................................... 59
A. CONSENSUALISME EN FORMALITEITEN .................................................................................................... 60
UITZONDERINGEN .................................................................................................................................................. 60
Vormvereiste voortvloeiend door de wet of door een contract ..................................................................... 60
FUNCTIES .............................................................................................................................................................. 61
onderscheid bestaans - of totstandkomingsvereisten vs geldigheidsvereisten ............................................. 61
Andere functies van vormvoorwaarden ........................................................................................................ 61
B. WILSOVEREENSTEMMING ........................................................................................................................ 62
1) WILSOVEREENSTEMMING: SAMENTREFFEN VAN DE WILSUITING VAN PARTIJEN ................................................................ 62
uitdrukkelijk of stilzwijgend ........................................................................................................................... 62
2) WILSOVEREENSTEMMING VIA AANBOD EN AANVAARDING ........................................................................................... 63
definitie contract = overeenkomst ................................................................................................................. 63
Aspect: rechtsgevolgen.................................................................................................................................. 63
OVERZICHT ............................................................................................................................................................ 63
2.1. Aanbod ................................................................................................................................................... 63
2.2. Aanvaarding ........................................................................................................................................... 65
3) AANBOD EN AANVAARDING BIJ VIA ELEKTRONISCHE WEG GESLOTEN OVEREENKOMSTEN .................................................... 67
Via elektronische weg gesloten overeenkomsten.......................................................................................... 67
Dwang om een rechtshandeling via elektronische weg te stellen ................................................................. 67
4) TOTSTANDKOMING VAN DE MEERPARTIJENOVEREENKOMST ........................................................................................ 67
Wilsovereenstemming tussen meer dan twee partijen ................................................................................. 67
C. BEDOELING OM ZICH JURIDISCH TE VERBINDEN OF ANDERE RECHTSGEVOLGEN TE CREËREN ................... 67
BEDOELING OM RECHTSGEVOLGEN TE CREËREN ............................................................................................................ 67
D. WILSAUTONOMIE: EEN TE RELATIVEREN EN TE CORRIGEREN BEGINSEL ................................................... 68
E. ALGEMENE VOORWAARDEN (STANDAARDBEDINGEN) EN TOETREDINGSCONTRACTEN ............................ 68
ALGEMENE VOORWAARDEN à ART. 5.23 .................................................................................................................. 68
VRAAG 1: Wanneer zijn ze deel van het contract – wanneer zijn ze bindend? .............................................. 68
VRAAG 2: Battle of the forms? ...................................................................................................................... 69
GELDIGHEID VAN HET CONTRACT ................................................................................................................. 70
Verbintenissenrecht 2022-2023 5
, 2 GROTE VRAGEN: .................................................................................................................................................. 70
GELDIGHEIDSVEREISTEN ........................................................................................................................................... 71
1ste geldigheidsvereiste: toestemming .......................................................................................................... 71
2de geldigheidsvereiste:bekwaamheid ........................................................................................................... 71
3de geldigheidsvereiste: voorwerp ................................................................................................................. 73
4DE GELDIGHEIDSVEREISE: OORZAAK ........................................................................................................................... 74
Er moet een oorzaak zijn ............................................................................................................................... 74
Niet vals zijn: ................................................................................................................................................. 75
Geoorloode oorzaak: ..................................................................................................................................... 75
5de geldigheidsvereiste: benadeling............................................................................................................... 75
6 GELDIGHEIDSVEREISTE: STRIJDIGHEID MET OPENBARE ORDE OF DWINGEND RECHT ........................................................... 76
DE
NIETIGHEIDSGRONDEN EN GELDIGHEIDSGEBREKEN ..................................................................................... 77
GROEP 1: B2C-CONTRACTEN .................................................................................................................................... 78
GROEP 2: B2B-CONTRACTEN ................................................................................................................................... 79
GROEP 3: ART 5.52 BW ......................................................................................................................................... 80
1STE BELANGRIJK PUNT: DROIT DE CRITIQUE .................................................................................................................. 82
2DE BELANGRIJK PUNT: HOE MOET JE NIETIGVERKLAREN? ................................................................................................ 82
ONDERSCHEID ABSOLUTE VS RELATIEVE NIETIGHEID .................................................................................... 84
I. VOOR DE KRING VAN DE AANSPRAAKGERECHTIGDEN ................................................................................................... 84
II. VOOR DE VRAAG VAN DE AFSTAND OF BEVESTIGING DOOR EEN NIETIGHEIDSGROND AANGETASTE OVEREENKOMST ................. 85
RIJKWIJDTE EN GEVOLG ................................................................................................................................ 88
RIJKWIJDTE ............................................................................................................................................................ 88
GEVOLGEN VAN DE NIETIGVERKLARING ........................................................................................................................ 89
1. Principe van de retroactieve werking = ex tunc ......................................................................................... 89
1) WANNEER ONTSTAAT EEN RESTITUTIESCHULD? ........................................................................................................ 90
2) WANNEER ONTSTAAT DAN DE RESTITUTIESCHULD?.................................................................................................... 90
3) WANNEER BEGINT DE VERJARING TE LOPEN VAN DE RESTITUTIE? .................................................................................. 90
4) HOE MOET DE RESTITUTIE GEBEUREN? .................................................................................................................... 90
5) WAT ALS HET VOORWERP DAT TERUG GEGEVEN MOET WORDEN, TELOOR GAAT DOOR OVERMACHT OF ANDERS? ................... 91
6) UITGAVEN? ....................................................................................................................................................... 91
7) VRUCHTEN EN OPBRENGSTEN? .............................................................................................................................. 92
8) WEIGERING VAN DE RESITUTIE AAN DE SCHULDIGE PARTIJ? ......................................................................................... 92
RELATIVITEIT VAN OVEREENKOMSTEN EN TEGENWERPELIJKHEID ..................................................................................... 100
relativiteit .................................................................................................................................................... 100
EXTRA FORMALITEITEN .......................................................................................................................................... 109
TEGENWERPELIJKHEID IN NADEEL VAN DERDE ............................................................................................................. 109
TEGENWERPELIJKHEID IN VOORDEEL VAN EEN DERDE.................................................................................................... 109
UITZONDERINGINGEN ............................................................................................................................................ 109
VIJNZING = SIMULATIE ........................................................................................................................................... 109
GEVOLGEN VOOR PARTIJEN ........................................................................................................................ 110
DE INHOUD VAN EEN CONTRACT .............................................................................................................................. 110
Interpretatie ................................................................................................................................................ 110
Kwalificatie .................................................................................................................................................. 112
aanvulling .................................................................................................................................................... 112
Matiging ...................................................................................................................................................... 113
I. OVERMACHT ........................................................................................................................................... 155
II. IMPREVISIE ............................................................................................................................................. 159
TITEL 1: ............................................................................................................................................................ 161
TITEL 2: ............................................................................................................................................................ 161
TITEL 3: ............................................................................................................................................................ 161
Verbintenissen met pluraliteit van subjecten – van SA ................................................................................ 161
TITEL 4: CESSIE VAN VERBINTENISSEN ...................................................................................................................... 161
Cessie van verbintenissen ............................................................................................................................ 162
TITEL 5: NAKOMING VAN DE VERBINTENIS ................................................................................................................ 162
TITEL 6: NIET - NAKOMING VAN DE VERBINTENIS ...................................................................................................... 162
TITEL 7: MAATREGELEN TER BESCHEMRING VAN DE RECHTEN VAN DE SCHULDEISER .......................................................... 163
TITEL 8: GRONDEN VAN TENIETGAAN VAN VERBINTENISSEN ......................................................................................... 163
+ TITEL 20 OUD BW: VERJARING ......................................................................................................................... 163
+ BEWIJS ............................................................................................................................................................ 163
PLURALITEIT VAN SA................................................................................................................................... 163
1. CESSIE VAN SCHULDVORDERING ......................................................................................................................... 172
hoe werkt een cessie van schuldvordering? ................................................................................................ 172
Gevolgen van cessie schuldvordering .......................................................................................................... 174
CESSIE VAN SCHULDVORDERING (GEVOLGEN) ............................................................................................................. 175
Andere gevolgen van de cessie van schuldvordering................................................................................... 176
DE CESSIE VAN SCHULD .......................................................................................................................................... 176
DE CESSIE VAN CONTRACTEN................................................................................................................................... 177
UITDOVING VAN VERBINTENISSEN ............................................................................................................. 177
HOE MOET JE BETALEN? ........................................................................................................................................ 177
WAAR MOET JE BETALEN? ...................................................................................................................................... 177
AAN WIE MOET BETAALD WORDEN, EN WIE MOET ER BETALEN? ..................................................................................... 178
BETALING & BETALING MET SUBROGATIE................................................................................................... 179
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoniemxmxm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €21,99. Je zit daarna nergens aan vast.
