Natuurkunde – Hoofdstuk 3 Energieomzettingen Samenvatting
// Paragraaf 3.1: Stijgen en dalen
Als een kracht F over een afstand s werkt, levert de kracht een arbeid W = F · s.
Dit geldt alleen als F en s dezelfde richting hebben.
Als je een voorwerp met een constante snelheid omhoogtilt, is de
geleverde arbeid gelijk aan W = m · g · h.
Als de kracht en de verplaatsing niet dezelfde richting hebben, maar
onder een hoek a staan, levert de kracht een arbeid van: W = F · s · cos
a. Een kracht die loodrecht op de verplaatsing staat, verricht dus geen
arbeid. Als F een tegenwerkende kracht is, dan is de uitkomst van W =
F · s · cos a negatief doordat cos 180º = -1.
// Paragraaf 3.2: Starten en stoppen
Als op een voorwerp met massa m een constante kracht F werkt, is a = F : m.
De afgelegde afstand op tijdstip t is s = ½ · a · t2. De snelheid op tijdstip t is v = a · t.
Als op een voorwerp met massa m arbeid W wordt verricht, geldt ΣW = ½ · m · veind² - ½ · m · vbegin².
// Paragraaf 3.3: Spannen en ontspannen
De arbeid die je moet verrichten om een voorwerp dat aan de wet
van Hooke voldoet een uitrekking u te geven, is W = ½ · C · u2. De
arbeid die een niet-constante kracht verricht, kun je grafisch bepalen
uit een (F,s)-diagram. De arbeid van een kracht die niet constant is,
kun je bepalen door de oppervlakte onder het (F,s)-diagram te
bepalen. F moet dan wel in de richting van s werken.
// Paragraaf 3.4: Behoud van energie
In een systeem is mechanische energie opgeslagen in de vorm van:
- veerenergie: Ev= ½ · C · u2
- kinetische energie: Ek= ½ · m · v² ΣW = ΔEk
- zwaarte-energie: Ez= m · g · h
Potentiële energie is een verzamelnaam voor energiesoorten
waarbij de positie van voorwerpen ten opzichte van elkaar van
belang is. Voorbeelden zijn veerenergie en zwaarte-energie.
Voor een gesloten systeem geldt de wet van behoud van energie:
Als een kracht arbeid verricht, verandert de ene energiesoort in de andere, maar het totaal van Ev, Ek
en Ez blijft constant. Bij het ontwerpproces doorloop je een ontwerpcyclus (afbeelding).
// Paragraaf 3.5: Energie om arbeid te verrichten
Het elektrisch vermogen is Pel = U · I. Elektrische energie, Eel = P · t, is vaak de energiesoort die voor
een deel wordt omgezet in mechanische energie. Dit geeft Eel = U · I · t.
Stoffen bevatten chemische energie die voor een deel vrijkomt bij verbranding. De energie die
daarbij vrijkomt is de stookwaarde (verbrandingswarmte): Ech = rv · V, of Ech = rm · m, waarbij rv de
hoeveelheid energie per volume (kubieke meter) stof is, en rm de hoeveelheid energie per massa
(kilogram) stof. Verder geldt rm = rv : ρ, waarbij ρ de dichtheid van de desbetreffende stof is.
// Paragraaf 3.6: Warmte en rendement
Door wrijvingskracht ontstaat warmte. Deze energiesoort telt mee in berekeningen met de wet van
behoud van energie. De hoeveelheid warmte wordt gegeven door Q = Fw · s. De nuttige energie is
een percentage van de verbruikte energie. Dit heet het rendement: η = Enuttig : Ein · 100%.
// Paragraaf 3.7: Vermogen
Het vermogen wordt gegeven door P = W : t of P = F · v. Het rendement druk je uit in het
toegevoerde vermogen Pin en het nuttig vermogen Pnuttig η = Pnuttig : Pin · 100%.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maykevankollenburg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.