Table of Contents
Hoorcollege 1: De basis ........................................................................................................................... 6
Manieren om populatie ecologisch onderzoek te doen ..................................................................... 6
Bemonstering .................................................................................................................................. 6
Heterogene verspreiding (in plaats van homogeen) ....................................................................... 7
Populatie ............................................................................................................................................. 7
Aanwezigheidsbepaling ....................................................................................................................... 7
Dichtheid (desity) ............................................................................................................................ 7
Verspreiding (dispersion) ................................................................................................................ 7
Dichtheid ......................................................................................................................................... 8
Schaalniveaus (ruimtelijk) ................................................................................................................... 8
Ruimte en tijd .................................................................................................................................. 8
Temporeel (=tijd) ............................................................................................................................. 8
Interactie met de omgeving ................................................................................................................ 8
Condities .......................................................................................................................................... 8
Resources (hulpbronnen) ................................................................................................................ 8
Tolerantie/response curves............................................................................................................. 9
Factoren bepalend voor het voorkomen van een soort ................................................................. 9
Biomen ................................................................................................................................................ 9
Levensloop bepalende kenmerken: Life history traits ........................................................................ 9
Hoorcollege 2: Populatie ontwikkeling ................................................................................................. 10
Mastjaren ...................................................................................................................................... 10
Verschil territorium/homerange ................................................................................................... 10
Samenstelling ................................................................................................................................ 10
Voortplanting ................................................................................................................................ 11
Visualisatie verloop leven (life history) ......................................................................................... 11
Populatie ontwikkeling onderzoek zwijn vs. Otter ........................................................................ 11
Moleculaire data ........................................................................................................................... 12
Absoluut ........................................................................................................................................ 12
Populatiegroei ............................................................................................................................... 12
Relatief .......................................................................................................................................... 12
Groeifactor .................................................................................................................................... 12
Demografie .................................................................................................................................... 12
1
, Voorspellen populatiegrootte ....................................................................................................... 13
Realistisch modelleren .................................................................................................................. 13
Van waarneming naar model ........................................................................................................ 14
Dichtheid onafhankelijke factoren ................................................................................................ 15
Dichtheid afhankelijke factoren, deze bepalen de draagkracht ................................................... 15
Populatie ontwikkeling rondom draagkracht ................................................................................ 15
Beheer(smaatregelen) uitvoeren .................................................................................................. 15
Hoorcollege 3: Populatie ontwikkeling ................................................................................................. 16
Rekenvoorbeeld ............................................................................................................................ 17
Invloed van condities (klimaat) op populatiegroei (dichtheidsONafhankelijk) ................................. 17
Voorbeeld sluipwesp ..................................................................................................................... 17
Gele okkernootbladluis ................................................................................................................. 17
Draagkracht kan fluctueren ........................................................................................................... 17
Invloed van condities (klimaat) op de draagkracht (resources) (dichtheidsONafhankelijk) ............. 17
Voorbeeld muizen ......................................................................................................................... 17
Voorbeeld bijen ............................................................................................................................. 18
Demografische levenspiramide. ........................................................................................................ 18
Dichtheidsafhankelijke regulatie ....................................................................................................... 18
Veranderingen in immigratie en emigratie (dichtheidsafhankelijk) ................................................. 19
Migratie 1 ...................................................................................................................................... 19
Migratie 2 ...................................................................................................................................... 19
Onderzoek immigratie/emigratie ...................................................................................................... 19
Hoorcollege 4: Predatie/competitie ...................................................................................................... 20
Effecten van een invasieve exoot soms per ongeluk ingevoerd. ...................................................... 20
Voorbeeld – Amerikaanse vogelkers (AV) komt overal voor. ....................................................... 20
Voorbeeld – Californische rivierkreeft .......................................................................................... 20
Competitie ......................................................................................................................................... 20
Intra/interspecifieke concurrentie .................................................................................................... 20
Competitie en niche .......................................................................................................................... 21
Fundementele niche...................................................................................................................... 21
Gerealiseerde niche....................................................................................................................... 21
Ecologische niche .......................................................................................................................... 21
Competitieve exclusion principle. Stong competitor/weak competitor. Natural selection. ........ 21
Resource partitioning. ................................................................................................................... 21
Character displacement ................................................................................................................ 21
Voorbeeld van resource partitioning. ........................................................................................... 21
2
, Situaties waarin competitive exclusion NIET optreedt: ................................................................ 22
Model: The Lotka-Voltera Competition......................................................................................... 22
Voorbeeld ...................................................................................................................................... 22
Predatie ............................................................................................................................................. 23
Strategieën van predator om prooi te vinden/opeten. ................................................................ 23
Effecten predator op prooi............................................................................................................ 23
Reactie prooi ................................................................................................................................. 23
Model (Lotka-Volterra=LV) ............................................................................................................ 23
Er zijn drie typen LV modellen....................................................................................................... 25
Interactie met andere predatoren ................................................................................................ 25
Hoorcollege 5: Intraspecifieke competitie ............................................................................................ 26
Competitive exclusion principle. ................................................................................................... 26
Resource partitioning. ................................................................................................................... 26
Character displacement ................................................................................................................ 26
Voorbeeld exploitation competition ............................................................................................. 26
Voorbeeld Waterleliehaantjes ...................................................................................................... 27
Waardplanten................................................................................................................................ 27
Specialisatie ................................................................................................................................... 27
Trade-off: eigrootte vs. Aantal ...................................................................................................... 28
Voorbeeld Guppy .......................................................................................................................... 28
r- strategie vs. K-strategie ................................................................................................................. 29
Topdown regulatie ........................................................................................................................ 29
Hoorcollege 6: Aanpassing & Selectie, Gedragsecologie ...................................................................... 30
Behavioul Ecology/gedragsecologie .................................................................................................. 30
Aanpassing en natuurlijke selectie (NS) ............................................................................................ 30
Basis. .................................................................................................................................................. 30
Nico Tinbergen: waarom vertoont een dier dit gedrag? ............................................................... 30
De vier vragen van Tinbergen:....................................................................................................... 30
Natuurlijke selectie en aanpassing ................................................................................................ 30
Voorbeeld pauw: Handicap Hypothese ......................................................................................... 31
Voorbeeld oogkleur: ...................................................................................................................... 31
Seksuele selectie ............................................................................................................................... 31
Belangen van vrouwtjes en mannetjes bij seksuele selectie zijn niet altijd hetzelfde:................. 31
Inter seksuele selectie ................................................................................................................... 31
Intra seksuele selectie ................................................................................................................... 32
Maximaliseren van fitness ............................................................................................................. 32
3
, Foerageer strategieën: .................................................................................................................. 32
Solitaire foerageer strategieën...................................................................................................... 32
Prooimodel: ................................................................................................................................... 32
‘Patch’ model (voedsel heterogeen verdeeld) .............................................................................. 32
Sociale foerageer strategieën........................................................................................................ 32
Mating-systems. ................................................................................................................................ 33
Soorten mating systemen ............................................................................................................. 33
Broedzorg ...................................................................................................................................... 33
Centainly of paternity. ................................................................................................................... 33
Manieren van bevruchting ............................................................................................................ 33
Ecologische factoren ..................................................................................................................... 33
Selectie op gedragseigenschappen ................................................................................................... 33
Fenotypische plasticiteit ................................................................................................................ 34
Predator induced morphological defences (PIMDs) ..................................................................... 34
Epigenetica ........................................................................................................................................ 34
Hoorcollege 7: Biodiversiteit en soortenrijkdom .................................................................................. 35
Meten van biodiversiteit ................................................................................................................... 35
Diversiteits index: Shannon-Weaver index of diversity (H)........................................................... 35
Rank-abundance diagram.............................................................................................................. 36
Kennis van Biodiversiteit in Nederland ......................................................................................... 36
Niche concept ................................................................................................................................ 36
Eiland theorie .................................................................................................................................... 37
Berust op twee eigenschappen: .................................................................................................... 37
Hoe groter een eiland.................................................................................................................... 37
Geisoleerdheid van eilanden, evolutie en soortenrijkdom ........................................................... 37
Opbouw soortenrijkdom ................................................................................................................... 37
Uiteindelijke soortenrijkdom ook beïnvloed door: ........................................................................... 37
Productiviteit ................................................................................................................................. 38
Concurrentie .................................................................................................................................. 38
Predatie-intensiteit en soortenrijkdom ......................................................................................... 38
Temporele variatie (klimaat/seizoenen/dagelijkse en verstoring) ............................................... 38
Meer gradiënten van soortenrijkdom ........................................................................................... 38
Belang biodiversiteit .......................................................................................................................... 38
Verschil biodiversiteit en soortenrijkdom ..................................................................................... 38
Verlies biodiversiteit...................................................................................................................... 39
MSA = Mean species abundance ................................................................................................... 39
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ToegepasteBuurman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.