Tentamen (uitwerkingen)
Natuurkunde (pilot) Examen HAVO 2009
- Vak
- Instelling
Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 62 pagina's
Voorbeeld 4 van de 62 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
tandhiwahyono
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Examen HAVO2009
tijdvak 1
donderdag 28 mei
13.30 - 16.30 uur
natuurkunde (pilot)
Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.
Dit examen bestaat uit 26 vragen.
Voor dit examen zijn maximaal 78 punten te behalen.
Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten met een goed antwoord behaald kunnen
worden.
Als bij een vraag een verklaring, uitleg, berekening of afleiding gevraagd wordt, worden
aan het antwoord meestal geen punten toegekend als deze verklaring, uitleg, berekening
of afleiding ontbreekt.
Geef niet meer antwoorden (redenen, voorbeelden e.d.) dan er worden gevraagd.
Als er bijvoorbeeld twee redenen worden gevraagd en je geeft meer dan twee redenen,
dan worden alleen de eerste twee in de beoordeling meegeteld.
923-1023-f-HA-1-o
, Opgave 1 Tsjernobyl, ruim 20 jaar later
In 1986 ontplofte in Tsjernobyl een kernreactor.
Grote hoeveelheden radioactieve stoffen werden bij dit ongeluk de lucht in
geblazen. Door de wind verspreidden de stoffen zich over een enorm gebied.
Bij de ontploffing kwam een grote hoeveelheid Cs-137 vrij met een totale
activiteit van 85·1015 Bq. In een gebied van 3,0·103 km2 (drieduizend vierkante
kilometer) in de directe omgeving van de centrale, de zogenoemde ‘verboden
zone’, veroorzaakte het neergeslagen cesium een gemiddelde activiteit van
2,0·106 Bq per m2.
3p 1 Bereken welk percentage van het vrijgekomen Cs-137 in dit gebied
terechtkwam.
Bij het verval van een Cs-137-kern komen een β -deeltje en een γ -deeltje
( γ-foton) vrij.
3p 2 Geef de vervalvergelijking van Cs-137.
In de verboden zone wonen nog steeds mensen. De stralingsbelasting die zij ten
gevolge van uitwendige bestraling oplopen, wordt voornamelijk bepaald door de
absorptie van γ -straling afkomstig van Cs-137; de β -straling van Cs-137 draagt
daar nauwelijks aan bij.
1p 3 Geef daarvan de reden.
Bij het verval van een Cs-137-kern komt een γ-deeltje vrij met een energie
van 1,06·10–13 J .
Voor de equivalente dosis (het dosisequivalent) die een persoon oploopt, geldt:
E
H =Q
m
Hierin is:
− H de equivalente dosis (in Sv);
− Q de zogenoemde weegfactor; Q = 1 voor een γ-deeltje;
− E de energie die het lichaam absorbeert (in J );
− m de massa van de persoon (in kg).
Het gebied wordt af en toe bezocht door wetenschappers die de invloed van
ioniserende straling op flora en fauna onderzoeken. Geschat wordt dat een
persoon van 75 kg in dit gebied 2,4·105 γ-deeltjes per seconde absorbeert.
4p 4 Bereken hoeveel dagen deze persoon maximaal in het gebied mag blijven
zonder de dosislimiet per jaar te overschrijden voor individuele leden van de
bevolking.
De activiteit van het Cs-137 in de verboden zone is inmiddels afgenomen tot
1,2·106 Bq/m2 en zal met de jaren verder afnemen.
3p 5 Bereken de activiteit per m2 van het Cs-137 in het gebied over 90 jaar. Zoek
daartoe de halveringstijd van Cs-137 op en neem aan dat de activiteit ervan
alleen afneemt door radioactief verval.
923-1023-f-HA-1-o 2 lees verder ►►►
, In de verboden zone bevond zich een bos waarvan de bomen ernstig waren
besmet. Men besloot om de bomen niet te verbranden maar om ze onder een
dikke laag zand te begraven.
2p 6 Beantwoord de volgende twee vragen vanuit het oogpunt van
stralingsbescherming:
− Wat is het bezwaar tegen het verbranden van de bomen?
− Waarom is het begraven van de bomen onder een dikke laag zand effectief?
923-1023-f-HA-1-o 3 lees verder ►►►
, Opgave 2 Elektrische deken
In een elektrische deken zitten twee even lange verwarmingsdraden. Door de
draden op verschillende manieren op de netspanning aan te sluiten, heeft de
deken drie verwarmingsstanden: I, II en III.
In figuur 1 is getekend hoe de draden op de figuur 1
netspanning zijn aangesloten in stand I.
De weerstand van de draad tussen de punten A en C
is gelijk aan de weerstand van de draad tussen de
punten B en C: R AC = RBC = 529 Ω.
De weerstand tussen de punten A en B, die op de
netspanning zijn aangesloten, is in stand I gelijk aan
C
1058 Ω. B
230 V
A
1p 7 Leg dit uit met behulp van figuur 1.
stand I
3p 8 Bereken het elektrisch vermogen van de deken in
stand I. figuur 2
In stand II zijn de punten A en C op de netspanning
aangesloten. Zie figuur 2.
2p 9 Leg uit dat de weerstand in stand II tweemaal zo
klein is als de weerstand in stand I.
C
In stand III blijven de punten A en C aangesloten op B
de netspanning, maar zijn de punten A en B met 230 V
A
elkaar verbonden. Zie figuur 3.
2p 10 Leg uit dat het vermogen in stand III tweemaal zo stand II
groot is als het vermogen in stand II.
figuur 3
C
B
230 V
A
stand III
923-1023-f-HA-1-o 4 lees verder ►►►
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tandhiwahyono. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,47. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77254 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen