Inhoudsopgave
Wereldreligies in woord en beeld. 1
Hindoeïsme 2
Boeddhisme 6
Sikhisme 9
Jodendom 12
Christendom 15
Islam 17
Confucianisme Taoïsme en Shintoïsme 19
Wereldreligies in woord en beeld.
Inleiding
Wat is een godsdienst:
- Een sociaal gegeven met zijn eigen historische ontwikkeling tegen een specifiek sociale en
economische achtergrond - Leidraad voor ieder die het geloof aanhangt
*Friedrich Max Müller: Pioniersarbeid leidde tot de instelling van de eerste universitaire
leerstoelen in de godsdienstwetenschap (19e eeuw)
* Pierre Daniel Chentepic: Ontwikkelde een catalogiserende benadering van religies, waarbij
hij voorwerpen rituelen en kernideeën beschreef.
*Ninan smart: hanteerde de benadering van Pierre, brachten profetische en mystiek in
kaart. Voegden een wezenlijke dimensie eraan toe.
*Edmund Husserl: vooroordelen vermijden, eigen overtuigingen en waarden buitensluiten
wanneer we die van een ander bestuderen. * gavin Flood: meer aandacht voor de context
van het geloof, onderliggen vooronderstellingen over wat we bestuderen onder de
microscoop leggen.
*James Frazer: onderzoek naar primitieve godsdiensten, drie tijdperken: magie (primitieve
godsdiensten), religie (wereldgodsdiensten) en wetenschap(eeuw der verlichting)
*Ludwig Wittgenstein: verwierp rationalisme Frazer, want deze deed de verklaring van
religie tekort. Vergelijkt religie met muziek: het is niet uit te leggen, je ervaart het en wordt
erdoor geraakt.
Monotheïsme: één god, dit werd lange tijd aangenomen. Er is meestal maar één ‘oppergod’.
1
,Gemeenschappelijke visie: geloven spreken elkaar net zo hard tegen als dat ze
overeenkomsten vertonen.
*William James: Onderscheidde twee basistypen mensen: de optimist (die een
hartverwarmende ervaring had gehad) en de pessimist (die de zonde met zich mee torste). -
Religieuze bekering: Psychodynamisch proces, een manier om spanningen in de psyche te
verwerken.
- Onderzoek naar theorie van James laat zien dat mensen zich niet alleen tot God wenden
tijdens crisis zoals sceptici vaak beweren, maar dat het tevens een reactie vormt op
mysterie, ontzag en schoonheid.
Openlijk conflict: ieder geloof heeft zijn eigen waarheidsclaims. Er schuilt waarheid in alle
geloven en elk geloof leert ons iets over God, maar niet het hele verhaal. (voorbeeld van de
5 blinde mannen en de olifant).
*Hans Küng: er zal geen wereldvrede zijn voordat er vrede heerst tussen alle godsdiensten.
Ninan Smart: 7 dimensies van religie:
1. Rituele dimensie
2. Ervaringsdimensie
3. Mythische dimensie
4. Leerstellige dimensie
5. Ethische dimensie
6. Sociale dimensie
7. Artistieke dimensie
Hindoeïsme
Hindoes noemen hun geloof: Sanatana Dharma (de Eeuwige wet/weg).
- Hindoeïsme blijft vasthouden aan het oude, ondanks de vernieuwingen. Is het
‘oudste’ geloof.
- ‘Hindoeïsme’ verwijst naar de bewonders van de Indusvallei.
- Avatar: ‘verschijningsvorm’ (visjnoe, Krisjna)
4 Stromingen in het Hindoeïsme:
- Er zijn verschillende goden en sommige hindoes praktiseren een soort polytheïsme
- Er is maar 1 God en alle goden zijn aspecten en symbolen van de god zelf
- Er is 1 God, maar ook veel verhevenen, goddelijke wezens die vergelijkbaar zijn met
engelen
- God is een onpersoonlijke levenskracht, een energievorm (of persoonlijk en
benaderbaar).
Ieder persoon heeft een ziel (atman), die bestemd is terug te keren naar God .
Het symbool van het geloof is Aum (om), representatie van de basisvibraties van de energie
waarmee het universum is gecreëerd.
2
, Eerste stappen:
- Oude overblijfselen(Mohenjodaro) waar kenmerken van geloof terug te vinden zijn,
teksten zijn van onbekende taal.
- Ariers (edel): trokken naar de indusvallei, offerden dieren om de goden guinstig te
stemmen. Indra (dondergod) was meest gelief. Hebben een begin gemaakt van het
kastensysteem.
* vaishya’s (kooplieden), sudra’s (ongeschoolde arbeiders), Brahmins (priesters), kshatriya’s
(krijgslieden).
- Heilige geschriften zijn de Veda’s (kennis).
- Mannen gaven materiële bezittingen op om te kunne leren van goeroe’s.
‘jnanayoga’, ‘de weg van mediatie en zelfbeheersing’.
- Een echte stichter is niet te achterhalen, wel veel helden en godenverhalen.
Het doel:
- De zoektocht naar de enige, eeuwige en de onbekende.
- Brahman: waarheid van het universum
- Atman: waarheid van het hart
- Upanishads: heilige teksten van de bosgoeroes.
- Drie eenheid: Brahman (schepper), Visjnoe (bewaarder), Sjiva (vernietiger). Treden
ieder afzonderlijk op als de schepper.
- Shastra’s: Heilige geschriften
- Veda’s: belangrijkste verzameling van de teksten. Moeilijk te begrijpen, moeten door
priesters worden uitgelegd in het Hindi. Smriti’s: toevoegingen aan de teksten door
Brahmins.
- Upanishads: uiteenzettingen van de boeken, neerzitten van de voeten van een
meester.
- Mahabharata: grote geschiedenis van het oude India, epos over de strijd tussen goed
en kwaad.
- Ramayana: verhaal van prins Rama om zijn vrouw Sita te bevrijden uit de greep van
de demonenkoning Ravana.
- Parabel: trots is God een gruwel, nederigheid verwelkomt hem.
Mensen:
* Rammohan Roy: wilde aantonen dat het hindoeïsme gebaseerd op de eenheid van God.
* Debendrath Tagore: sociale hervorming in het hindoeïsme opwekken, zoals meer openheid
en een verzwakking van het kastensysteem.
* Ramakrisjna: ontwikkelde vormen van Jnanayoga, waarbij hij beweert de hoogste
geestelijke staat te hebben bereikt waarbij God de ziel en alle goden samensmelten tot één
werkelijkheid. Betrok Allah en Christus in de meditaties.
De koe is een heilig dier, komt uit de tijd van Arische invasie, werd gehouden voor melk en
huiden. Maken ook Ghee, en dat wordt gebruikt voor offers. Zijn ‘geschenken’ van de goden.
- Ashrams: hindoecentra, waar mensen samenkomen om te bidden etc.
- Ahimsa: geweldloosheid
Ahimsa oorspronkelijk van boeddhisme.
3