Doordat ik deze samenvatting gemaakt heb, ben ik uiteindelijk geslaagd in tweede zit. Deze samenvatting bevat de kernzaken per hoofdstuk, inclusief genoeg uitleg om ze ook zelf te kunnen uitleggen. Ik slaagde hierdoor in tweede zit, in eerste zit heb ik het boek (en dus deze samenvatting) niet vast...
Hoofdstuk 12: Het zijn altijd dezelfde die winnen
12.1 Beïnvloeding, gezag en macht
Beïnvloeding is een interactie waarbij het gedrag van de ene actor verandert doorheen een proces
van overtuigingen. Deutsch en Gerard identificeerden twee soorten sociale beïnvloeding:
informationele en normatieve beïnvloeding. De eerste bestaat in het aanvaarden van de informatie
die men van iemand krijgt als weergave van de werkelijkheid. Men zal zijn handelen daarnaar
richten. De normatieve beïnvloeding resulteert in het conformeren aan de verwachtingen van de
andere.
12.2 Gezag
Gezag is gerechtvaardigde, legitieme beïnvloeding door anderen. De leden schikken zich naar de
legitieme gezagdragers, ze aanvaarden de specifieke bevoegdheden die met hun positie verbonden
zijn.
Weber onderscheidde drie gezagsvormen: charismatisch, traditioneel en rationeel-legaal gezag.
Charismatisch gezag krijgt iemand op basis van de buitengewone aantrekkingskracht die iemand
uitoefent op het publiek. Charismatische leiders dagen de dominante waarden en vormen van de
samenleving uit en roepen ze op tot radicale veranderingen. Traditioneel gezag berust op tradities,
overlevering of gewoonten. Ook wanneer ze niet geliefd of niet erg competent zijn, toch wordt hun
gezag aanvaard ‘omdat het altijd al zo was’. Legaal-rationeel gezag steunt op controleerbare
principes en regels en daarover beschikken onder andere rechters en ambtenaren.
12.3 Macht
Iemand die over macht beschikt, kan de handelingsmogelijkheden van andere actoren beperken en
ze op een bepaalde wijze doen handelen, zelfs tegen hun wil in. De basis voor die macht is niet het
gedrag van de machthebbers, maar de positie die ze bekleden. Wie zich dichter bij een van de
bronnen van macht bevindt, beschikt voer meer macht.
Macht hoeft dus niet altijd manifest te zijn: macht verwijst naar een mogelijkheid. Daarom wordt
onderscheidt gemaakt tussen manipulatie, dominantie en hegemoniale beïnvloeding. Manipulatie is
verborgen machtsuitoefening, omdat de doelstellingen van de machthebber niet duidelijk zijn,
terwijl dominantie door beide actoren wordt onderkende (maar niet noodzakelijk aanvaard). De
hegemoniale of vanzelfsprekende macht is mogelijk, omdat mensen zich makkelijk conformeren aan
gewoonten, aangeleerd tijdens de socialisatie. Machtsbeïnvloeding wordt dan vanzelfsprekend.
12.3.1 Over machtsbronnen en elites
Macht kan worden geput uit verschillende soorten bronnen: politieke, economische, sociale en
culturele machtsbronnen. Politieke macht is gebaseerd op de legitieme mogelijkheid om te
sanctioneren. Economische macht houdt in dat men (groepen) mensen aantrekkelijke, maar
schaarse middelen kan geven of onthouden. Sociale macht wordt ontleend aan de mogelijkheid om,
op basis van solidariteit, mensen te mobiliseren rond een gedeeld gedachtegoed of
gemeenschappelijke belangen. Culturele macht houdt in dat men het handelen van anderen kan
sturen door een beroep te doen op hun nauwe verbondenheid met waarden.
Zij die verschillende machtsbronnen combineren, worden gerekend tot de ‘machtselite’. De
machtselite is een netwerk of groep die een knooppunt vormt en van daaruit de samenleving kan
sturen. C.W. Mills stelde in The Power Elite dat de VS worden geregeerd door drie actoren, de
economische, politieke en militaire elite, die verstrengeld zijn tot een gezamenlijk netwerk.
Recenter is het model van Domhoff. Hij is het met Mills eens dat de VS nog altijd door een
machtselite wordt bestuurd en die is nog altijd blank, mannelijk en upper class. Hij beklemtoont de
rol die de elites van de ‘corporate community’ en de leiders van de beleidsvormende organisaties
spelen. Velen onder hen behoren overigens tot die upper class. Evenwel houdt die overlapping niet
in dat ze het noodzakelijkerwijs met elkaar eens zijn op specifieke punten van beleid. In de
electorale arena komen een ‘corporate-conservative’ en een ‘liberal-labor’ coalitie regelmatig met
elkaar in botsing. Die cultus van conflict en verzoening zien we ook in het spel van de
arbeidsverhoudingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kristofdepauw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
