Introductie: Honderd en één schilderijen, beelden, tekeningen, ontwerpen en gebouwen vormen de basis van deze cursus. Het zijn stuk voor stuk objecten die een vernieuwende rol hebben gespeeld, een voorbeeld zijn geweest voor latere kunstenaars, en mede daarom een plaats hebben gekregen in de can...
LEEREENHEID 1 Van spiegels en van kralen. Een inleiding op het begrip ‘kunst’
Een definitie van kunst
‘Was ist Kunst?’; Duits boekje met 1000 verschillende antwoorden, van allerlei schrijvers, van de
oudheid tot nu, opgedeeld in verschillende rubrieken; kunst als schoonheid, als natuur, als kennis, ..
Voorbeeld: kunst als metafysica
- Oskar Maria Graf: ‘Wat is dat eigenlijk kunst? Het is de samenvatting van het hele
veelvoud van de eeuwige waarheid. Het is – tot de eenvoudigste formule teruggebracht -
het zichtbaar maken van het onzichtbare achter de dingen’ (1930)
- Gemeentemuseum Den Haag (1929-1935); ontwerp gebaseerd op eerbied voor de
bijzondere vermogens van kunstenaars en de diepe betekenis van kunstwerken;
uitgedrukt in de aanleg en het karakter van het gebouw zelf – een reliëf aan de ingang:
‘Eer het God’lijk licht in de d’openbaringen van de kunst’
Institutional theory of art / institutionele definitie van kunst
= opvatting dat alles wat de kunstwereld – geheel van kunstinstituten en hun vertegenwoordigers –
als kunst beschouwt, kunst is.
- men kan dus alleen spreken van kunst als een samenleving het concept kunst kent
- de vraag of iets ‘kunst’ is wordt overgelaten aan een door de samenleving erkend instituut
→ sociologisch uitgangspunt: kunstwereld bepaalt wat kunst is
1. Waar begint de kunst?
- Dé geschiedenis bestaat niet; er bestaan alleen geschiedenissen van iets
- Alles heeft een geschiedenis en een voorgeschiedenis
Volgens kunstenaar Amédée Ozenfant (1886-1966)
- Bij het aanschouwen van prehistorische schilderingen overviel hem een diepe emotie
- Kunst moest gaan om: het eeuwige en constante van de menselijke geest – om wat zijn
kunst verbond met die mensen in Lascaux
→ fundamenteel verband tussen onze psyche en die van mensen vele eeuwen her
Voorbeeld: ‘Etnernal man’ (afb 1.5); een Egyptische priester + een bril – ‘add a pair of
spectacles : very american’. Rondom een tijdstabel
- Eerst modernistisch (kubisme), na de ervaring maakte hij kunst die sterke gelijkenissen
vertoonden met de vormentaal en compositie van grotschilderingen
Voorbeeld: ‘la belle vie’ (afb 1.6)
Volgens schrijver Georges Bataille
- Schreef een boek over Lascaux
- De mensen van lascaux schiepen volgens hem ‘ .. uit het niets deze wereld van de kunst,
waar de communicatie der geesten begint’
→ beide hanteren de opvatting dat er al kunst bestond vóór dat er sprake was van een kunstbegrip
→ ook zo volgens auteur Jeroen Stumpel
Argumentatie: vooral argumenten tégen de opvatting dat kunst pas na de middeleeuwen is
begonnen, argumenten zijn meer intuïtief dan systematisch
‘Het kan geen toeval zijn, dat mensen bijvoorbeeld de schilderingen van Lascaux en
schilderijen van Rubens al eeuwenlang hebben beschouwd als behorend tot dezelfde
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lze. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
