1. WAT IS ECONOMIE
Economie = menswetenschap die keuzeproblemen bestudeert waarmee iedereen wordt geconfronteerd
- Consument
- Producent / bedrijfsleider
- Overheid / beleidsmakers
DEFINITIE VAN ECONOMIE
Economie is een humane wetenschap die de keuzes van:
- Individuen = consumenten → vraag
- Bedrijven = producenten → aanbod
- Overheden en de hele samenleving
Bestudeert ten gevolge van de schaarste van de beschikbare middelen, en onder invloed van prikkels
Wij hebben allemaal oneiding behoeften → middelen beperkt (bankrekening, tijd, …)
Schaarste → keuzes maken
Economie omvat 2 delen:
- Micro-economie: bestudeert de keuzes van individuen en bedrijven, en de manier waarop de
overheid hierop kan inspelen
- Macro-economie: bestudeert het effect van de keuzes van individuen, bedrijven en overheden op de
totale (nationale of globale) economie
2 GROTE ECONOMISCHE VRAAGSTUKKEN
- Hoe bepalen de keuzes wat, hoe en voor wie goederen en diensten geproduceerd worden?
- Kan nastreven van eigenbelang ook in het voordeel zijn van het algemeen (maatschappelijk) belang?
WAT, HOE EN VOOR WIE?
- Goederen en diensten zijn de voorwerpen (goederen) en handelingen (diensten) die geproduceerd
worden om de menselijke behoeften te bevredigen
- Wat: welke goederen en diensten worden geproduceerd en hoeveel?
- Hoe worden goederen en diensten geproduceerd?
- Voor wie worden deze goederen en diensten geproduceerd?
Productiefactoren
- Natuur: natuurlijke rijkdommen vb. land, ertsen, water, lucht…. → huur
- Arbeid: zowel fysieke als intellectuele arbeid → loon
- Kapitaal: fabrieken, machines, infrastructuur, … (geen geld!) → interest
- Ondernemerschap: het organiseren van de 3 vorige productiefactoren om goederen en diensten te
produceren → winst
EIGEN BELANG VERSUS MAATSCHAPPELIJK BELANG
Keuzes die het best zijn voor de persoon zelf = keuzes uit eigenbelang
Keuzes die het best zijn voor de hele samenleving = keuzes uit maatschappelijk belang
Onzichtbare hand van Adam Smith = collectieve individuele streven kan leiden tot maximaal nut voor iedereen
KEUZE EN OPPORTUNITEITSKOST
Kiezen is verliezen
Elke keuze is een afweging/trade off, je moet iets opgeven om iets anders te verkrijgen
Opportuniteitskost = beste dat je moet opgeven om iets anders te verkrijgen, de waarde van het beste
alternatief
,2. HET ECONOMISCH PROBLEEM
PRODUCTIEMOGELIJKHEDENCURVE (PMC)
Wat zijn de gevolgen en het effect van schaarste?
Nagaan met behulp van een eenvoudig economisch model: de productiemogelijkhedencurve (PMC)
- Waarom eenvoudig? We kunnen het grafisch voorstellen en daarna algemene conclusies trekken
- Wat is eenvoudig? We maken bepaalde veronderstellingen:
o Er zijn slechts 2 categorieën producten, bv. voeding en kleding
o Er is slechts 1 productiefactor, bv. enkel arbeid
o Bepaalde stand van de technologie is een gegeven
De productiemogelijkhedencurve stelt alle mogelijke combinaties van de productie van goederen voor die tot
stand komen bij volledige aanwending van de beschikbare productiefactoren.
,BEREIKBAAR & ONBEREIKBAAR
De productiemogelijkhedencurve is de grens tussen goederen- en dienstencombinaties die met de
beschikbare productiefactoren en technologie geproduceerd kunnen worden en de goederen- en
dienstencombinaties die niet geproduceerd kunnen worden.
De PMC toont de grens van de productie (maximale productie), en scheidt dus de bereikbare van de
onbereikbare combinaties
De PMC illustreert duidelijk de schaarste aan middelen. Alle productcombinaties buiten de PMC zijn niet
bereikbaar met de huidige hoeveelheid beschikbare productiefactoren
De productiemogelijkhedencurve gaat ervan uit dat de productie op een maximaal niveau van productie-
efficiëntie plaatsvindt.
Productie-efficiëntie is een situatie waarin we niet méér van 1 product of dienst kunnen produceren zonder
minder van een ander goed of dienst te produceren.
“De economie haalt alles wat ze kan uit haar beschikbare middelen”
Wat kunnen redenen zijn dat een onbereikbaar punt bereikbaar wordt? (PMC verschuift naar buiten)
- Economische groei
- Meer produceren met zelfde inzet
- Betere tractoren, betere meststoffen
→ Als de beschikbare middelen in een economie stijgen, neemt de productiecapaciteit toe en verschuift de
PMC naar buiten.
Economische groei is een blijvende uitbreiding van de productiemogelijkheden (productiecapaciteit).
De economie groeit bij technologische vooruitgang, als de kwaliteit van arbeid verbetert, of als de hoeveelheid
kapitaal toeneemt.
, EFFICIËNT & INEFFICIËNT
Als de productie zich op de PMC bevindt, zoals in punt A, dan is de productie efficiënt.
Als de productie onder de PMC zit, zoals in punt H, dan kan er meer van beide producten geproduceerd
worden zonder dat het andere goed hiervoor moet verminderen.
Productie is inefficient aangezien de beschikbare productiefactoren niet volledig benut worden.
- Efficient (alles inzetten) → op pmc
- Inefficient (niet alles inzetten) → in bereikbaar deel maar niet op curve
TRADEOFF & FREE LUNCH
Een tradeoff is een afweging, uitwisseling → 1 ding opgeven om een ander in de plaats te krijgen.
Zoals van punt B naar A, hoeveelheid voeding opgeven voor meer kleding.
Een free lunch is een geschenk → iets krijgen zonder iets anders op te geven.
Zoals van punt H naar A, meer hoeveelheid kleding zonder voeding op te geven.
Als de productie zich op de PMC bevindt, is er altijd sprake van een tradeoff. (A naar B, B naar A, B naar C, …)
Als de productie onder de PMC zit, is er een free lunch mogelijk.
Bewegen van punt H naar punt A vereist geen tradeoff.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carolinedoyen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,94. Je zit daarna nergens aan vast.