Samenvatting
Samenvatting Leerdoelen Inleiding Staats en Bestuursrecht (RGBUSBR002)
Uitgewerkte leerdoelen van week 1 t/m 7 van het vak Staats- en Bestuursrecht aan de Universiteit Utrecht
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting staats- en bestuursrechtWeek 1
Publiekrecht
staats- en bestuursrecht: de rechtsbetrekking tussen enerzijds burgers en anderzijds
overheidsinstanties en tussen de overheidsinstanties onderling (verticaal)
Staatsrecht: Grondwet (Gw)
Bestuursrecht: Algemene Wet Bestuursrecht (Awb)
- Legaliteitsbeginsel
De overheid mag alleen optreden op basis van de wet
Positief aspect: handelen van een overheidsorgaan moet op basis van grondslag
Negatief aspect: de overheid mag niet buiten haar bevoegdheden gaan (niet buiten de grenzen van het
recht)
Positief-funderend:
- Vereiste van wettelijke grondslag
- Biedt het bestuur de bevoegdheid om in te grijpen
Negatief-begrenzend:
- Overheidsoptreden moet binnen de grenzen van het recht
- Stelt beperkingen aan de bevoegdheden van het bestuur
Democratische rechtsstaat: het legaliteitsbeginsel is aangevuld met het vereiste dat overheidsoptreden
een grondslag heeft in de wet, die mede is vastgesteld door de volksvertegenwoordiging.
Rechtszekerheid
Functies:
- Het voorkomen dat de overheid misbruik maakt van haar bevoegdheden;
- Het voorkomen van willekeurig overheidsoptreden;
- Het bevorderen van de rechtszekerheid;
- Het verwezenlijken van het democratisch ideaal;
- Het bijdragen aan de instandhouding van een geordende en op rechtsstatelijke en
democratische beginselen gegronde samenleving.
- Grondrechten
Fundamentele rechten die de vrijheden van burgers beschermen tegen overheidsoptreden
Spanningsveld: vrijheid van de burger dient gewaarborgd te worden – reikwijdte overheidsoptreden
Klassieke grondrechten: beogen een staatsvrije sfeer te scheppen, garanderen vrijheid voor de burger
tegenover de overheid (godsdienstvrijheid, vrijheid van onderwijs)
Sociale grondrechten: actieve houding overheid verwacht. (opgedragen zorgplicht van de overheid
voor de volksgezondheid)
- Machtenscheiding
, Wetgevende macht (regering + staten-generaal (volksvertegenwoordiging))
Uitvoerende macht (regering)
Rechtsprekende macht (rechters)
- onafhankelijke rechter
een neutrale derde die aan de hand van wetten en dergelijke beslist, niemand dient rechter in eigen
zaak te zijn
Naast toetsing aan legaliteitsbeginsel en grondrechten, wordt ook getoetst aan AWB en ongeschreven
regels van behoorlijk bestuur
- (democratie)
Niet noodzakelijk, alleen bij een democratische rechtstaat
Bevolking oefent beslissende invloed uit op de regering van het land
Eisen:
- actief kiesrecht: een ieder heeft het recht via verkiezingen invloed uit te oefenen op de
samenstelling van vertegenwoordigende colleges die bij de besluitvorming zijn betrokken
- passief kiesrecht: een ieder heeft recht te worden verkozen in die vertegenwoordigende
colleges
- een ieder heeft het recht om naar politieke machtsverwerving te streven
- een ieder heeft politieke grondrechten (uitingsvrijheid, vrijheid van vereniging)
- vertegenwoordigende colleges hebben invloed op de besluitvorming door middel van
(mede)beslissingsrecht vooraf of door de bevoegdheid tot controleren achteraf
- openbaarheid van besluitvorming en besluiten
- meerderheidsregel: in besluitvorming wordt de meerderheidsregel gehanteerd
- rechten van minderheden worden gerespecteerd
Eenzijdig bindende overheidshandelingen: handelingen (bijv. besluiten) die eenzijdig bindend worden
opgelegd door bestuursorganen aan burgers. De gelding van de handeling is niet afhankelijk van de
instemming tot wie de handeling is gericht.
Noodzaak: bestaan van een georganiseerde samenleving. Het bestuur kan sturing geven door middel
van bindende besluiten. Het staats- en bestuursrecht geeft regels waarmee dit soort beslissingen
democratisch gelegitimeerd zijn en daarom aanvaardbaar zijn. Zonder legitimatie zijn deze
handelingen niet bindend zonder toestemming, en niet aanvaardbaar.
Bronnen staatsrecht
- Grondwet
- Jurisprudentie
- Gewoonterechtelijke regels
- Geschreven regelingen (wetten/ algemene maatregelen van bestuur)
- Statuur voor het koninkrijk
Bronnen bestuursrecht
- Algemene Wet Bestuursrecht (Awb)
- Jurisprudentie
- Ongeschreven recht
- (inter)nationale wetgeving
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vedadoelam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen