Recht = geheel van bindende regels tot ordening van de samenleving in beginsel opgelegd, minstens bekrachtigd door de maatschappij en als
zodanig afdwingbaar gesteld.
3 ELEMENTEN DIE SAMEN MOETEN VOORKOMEN :
1. Rechtsregels :
- Regels die ordenen voor iedereen, hierbij heeft de staat het monopolie over het
geweld
- Rechtsregels scheppen duidelijkheid en vermijden dat de samenleving zou vervallen in een strijd van allen
tegen allen
- De moderne staat heeft het monopolie van geweld naar zich toe getrokken
2. Regels die de bestaande regels afdwingbaar maken (sancties)
3. Regels die het aanpassen en afschaffen van de regels mogelijk maken
AFDWINGBAARHEID :
- Rechtsregels worden afgedwongen door politionele macht (met sterke arm)
- Soorten sancties :
- Burgerlijke gevolgen = schadevergoeding
- Kleine strafsancties = geldboetes
OBJECTIEF RECHT :
- Het recht zoals het bestaat, het geheel van rechtsregels
- Het objectief recht bepaald de subjectieve rechten
SUBJECTIEF RECHT :
De concretisering of individualisering van het objectief recht, de rechten die we als rechtssubjecten kunnen
afdwingen
INDELING VAN HET RECHT
Nationaal recht :
= regels die een nationale bron/wetgever hebben
- Privaat recht :
= regels die relaties tussen burgers ordenen
- Publiek recht :
= regels die relaties tussen een overheid en burger of twee overheden ordenen
Internationaal recht :
= regels met een internationale bron (verdragen)
➔ Soms worden regels opgelegd door de EU maar worden de regels gemaakt door binnenlandse wetgevers en dan is
het nationaal recht
1
,HOOFDSTUK 2 : INDELING VAN HET NATIONAAL RECHT
HET ONDERSCHEID PRIVAAT -PUBLIEK RECHT
BELANG VAN HET ONDERSCHEID
Privaatrecht → gekenmerkt door traditie en vrijheid
Publiekrecht → gekenmerkt door eenzijdige dwingende overheidsbeslissingen
PRIVAATRECHT
Hiertoe behoren :
BURGERLIJK RECHT :
- Fundamentele regels voor iedere burger (familie, erfrecht, huwelijkscontract,…)
- Bepaald volledige bestaan vd burger
- In burgerlijk wetboek (+ losse wetten)
ONDERNEMINGSRECHT :
- Recht van ondernemingen → behoeften aan soepeler recht
- Wetboek economisch recht (WER) → 20 delen
- Vanaf 1 nov niet meer handelsrecht, want onder ondernemingsrecht vallen meer personen
(Vb. artsen)
- Legt procedures vast om de rechten af te dwingen
- Gerechtelijk Wetboek (Ger.W.)
PUBLIEKRECHT
Hiertoe behoren :
GRONDWETTELIJK RECHT :
- Grondwet bestaat uit 3 aspecten :
o Organisatie staat
o Fundamentele principes (Vb. scheiding der machten)
o Fundamentele rechten en vrijheden (Vb. vrije meningsuiting)
2
,BESTUURSRECHT :
- Regelt inrichting en werking van uitvoerende macht
o Statuut ambtenaren
o Werking ministeries
o Gemeenten en provincies
o Stedenbouw en ruimtelijke ordening
FISCAAL RECHT :
- Regelt staatsinkomsten
o Inkomstenbelasting
o Vennootschapsbelasting
o Belasting op TW
o Accijnzen
o …
STRAFRECHT
- Geheel van normen die tot behoud van openbare orde en veiligheid worden uitgevaardigd
- Bepaalt de misdrijven en straffen
- In Strafwetboek
STRAFPROCESRECHT
- Procedures die strafrecht afdwingbaar maken
- Dader tegenover gemeenschap (Openbaar Ministerie)
- Wetboek van strafvordering
PUBLIEK RECHT WORDT GEKENMERKT DOOR DWINGENDE OVERHEIDSBESLISSING
ONDERSCHEID + REL ATIVERING
RELEVANTIE VAN HET ONDERSCHEID
AANVULLEND RECHT :
→ Burgers mogen zelf afwijken van deze regels en andere regels bepalen.
Vb.: huwelijksvermogensstelsel :
- Geen afwijking : gemeenschap van aanwinsten → alles samen verwerft kom aan beiden toe
- Naar notaris voor andere wetgeving vastleggen in huwelijkscontract
o Scheiding van goederen
o Algemene gemeenschap
o Uitgebreide gemeenschap
- Ongehuwd samenwonenden : samenlevingscontract
3
, DWINGEND RECHT :
→ Belangen burgers worden beschermd, kan niet worden afgeweken
- Partijen kunnen dading sluiten nadat een concreet geschil is ontstaan, een akkoord sluiten vooraleer een geschil is ontstaan is
onmogelijk
OPENBARE ORDE :
→ belangen overheid worden beschermd, kan niet worden afgeweken (vooral publiek recht)
Vb.: bepalen naar welk soort rechter je moet
RELATIVITEIT
→ Het onderscheid moet gerelativeerd worden want verschillende rechtstakken kunnen ondergebracht worden in zowel privaat als publiek
recht
ECONOMISCH RECHT :
- Kartelwetgeving of mededingingsrecht, hoe ik mij mag gedragen op de markt
→ publiek recht
- Bewijsregels anders voor onderneming tov burgers
→ privaat recht
SOCIAAL RECHT :
3 delen :
- Individueel arbeidsrecht : tussen wn met wg (arbeidscontracten)
→ privaatrecht
- Collectief arbeidsrecht : relaties tussen wns ( vakorg) als groep en wg(organisaties) (coa)
→ publiek recht
- Socialezekerheidsrecht : relatie tussen verzekerden en instellingen van sociale zekerheid (basisvoorzieningen verplicht)
→ publiek recht
OVERLAPPING IN CONCRETE PRAKTISCHE PROBLEMEN
Bij problemen in de praktijk, regels publiek en privaat recht toepassen
Europees recht relativeert onderscheid omdat indeling tussen rechtstakken in lidstaten niet altijd gelijk lopen → autonome invulling aan
begrippen
PRIVAATRECHTELIJKE TECHNIEKEN
Overheid werking van vrije markt zo weinig mogelijk verstoren, maakt gebruik van privaatrechtelijke technieken
→ Afstand van machtspositie om contracten af te sluiten
Vb.: niet meet vast benoemen, maar contracten sluiten
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper goossenskaat002. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.