Leerdoelen:
Uitleggen wat een peritonitis is en hoe een peritonitis kan ontstaan;
De verschijnselen van een peritonitis beschrijven en verklaren;
Aangeven welke acties / maatregelen de verpleegkundige dient te nemen bij
peritonitis;
Beschrijven wat een ileus is en wat de verschijnselen daarbij zijn;
Peritonitis
16.1 Peritonitis
Peritoneum: bekleedt de vrije
buikholte en vrijwel alle organen
die zich erin bevinden.
Peritonitis: een ontsteking van
het buikvlies. Bij algehele
peritonitis komt dus het
verschijnsel acute buik voor.
Lokale peritonitis: is op een
bepaalde manier gemanifesteerd
Algehele peritonitis: het hele
buikvlies is ontstoken
Meestal begint een ontsteking
aan het peritoneum lokaal (buikwand kant) maar kan zich zo uitbreiden dat het hele buikvlies
is ontstoken. Lokale peritonitis geeft aanleiding tot plaatselijke verschijnselen maar niet
ernstig. Algehele peritonitis geeft een ernstig ziektebeeld met hoge koorts.
De oorzaak:
De ontstekingsreactie van het peritoneum ontstaat meestal met als doel een
ziekteproces (bijvoorbeeld een ontsteking), in een aangrenzend met peritoneum
bekleed orgaan in te dammen. Dit gebeurt m.b.v. infiltraatvorming. Op den duur
verdwijnt dit infiltraat (dit kan maanden duren). Daarna is de patiënt weer hersteld.
Voorbeeld: een appendiculair infiltraat: een infiltraat dat zich vormt rondom een
ontstoken blinde darm die rechts onder in de buik voelbaar is.
Afhankelijk van de weerstand van de patiënt en de virulentie bacteriën lukt het niet altijd om
de ontsteking in te dammen. Dan kan de ontsteking uitbreiden over het hele buikvlies.
Verschijnselen die hiermee gepaard gaan vormen samen het syndroom acute buik.
16.1.1 De acute buik
De acute buik is een verzamelnaam voor een groep acute, levensbedreigende
aandoeningen in de buik waarbij een spoedopname (en vaak operatie) noodzakelijk is. Dit
kan gebeuren door alles waarbij het buikvlies geïrriteerd raakt:
Bij algehele peritonitis komt het verschijnsel ‘de acute buik’ voor.
De verschijnselen bij een acute buik:
1. Een scherpe, stekende, continue pijn
Vaak kan de patiënt aangeven waar de pijn zich bevindt
Meestal ontstaat de pijn geleidelijk en wordt dit erger naar mate de ontsteking zich
uitbereid
Soms ontstaat de pijn acuut (peracuut) gerelateerd aan de oorzaak: vaak is dit
maagperforatie.
Druk- en loslaatpijn: druk op zieke weefsel doet pijn, maar ook het loslaten door
bewegen van het buikvlies. Hoesten, lachen en soms ademhalen doet pijn. Vervoer
doet dus ook pijn (in de ambulance).
2. Défense musculaire
Betekent letterlijk ‘terugvechten’ via spieraanspanning. Dit heeft als doel te
voorkomen dat het peritoneum wordt bewogen. Dit is een onwillekeurige reflex van
het aanspannen van de buikspieren a.g.v. prikkeling van het buikvlies en dus het
voorkomen van pijn.
De intensiteit hangt van de ernst af van de peritonitis. Bij een ernstige peritonitis kan
de buik plankhard worden. Défense musculaire kan bij ouderen en kinderen uitblijven.
3. Stilliggen van de darmen (darm paralyse)
Elke beweging doet pijn. Hierdoor zal de passage van de darminhoud ook stil komen
te liggen (Ileus). Omdat hier sprake is van verlamming van de darmen spreken we
van een paralytische ileus.
Bij auscultatie (luisteren) zijn er geen darmgeluiden te horen.
4. Ernstige malaise
5. Anorexie
6. Koorts
7. Versnelde pols: grote hoeveelheden vocht en elektrolyten verzamelen in peritoneum
en vrije buikholte en er is sprake van een versterkte bloeddoorstroming in het zieke
gebied -> gevolg: shock.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper eliseesmee1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
