Wat is bouwfysica?
Bouwfysica is de natuurkunde van bouw.
Definitie van der Linden:
Onder bouwfysica verstaat men het deelgebied van de bouwkunde dat zich bezighoudt met
de natuurkundige verschijnselen die van invloed zijn op:
- comfort in de meest algemene zin
- energiehuishouding
- bewoonbaarheid van gebouwen uit gezond technische oogpunt
- duurzaamheid van gebouwen
- brandveiligheid
Wat zijn natuurkundige verschijnselen?
Waarmee de bouwfysica zich met name mee bezighoudt:
- Warmte (geleiding, convectie, straling)
- Vocht
- Luchttransport
- Geluid
- Licht
Wat is dan stedenbouwfysica?
Natuurkunde voor de stad. Hetgene wat we bouwen beïnvloedt het klimaat, denk
bijvoorbeeld aan het hitte-eiland effect.
Voorbeeld:
De stedenbouw bepaalt of er een drukke weg komt of een terras wat veel herrie maakt. De
bouwfysica die gaat na hoe dat op gebouwniveau kan worden opgelost.
Effect gebouwen
Doordat we bouwen in de stad krijgen we allerlei effecten op het gebied van wind. Wind gaat
zich anders gedragen als er gebouwen staan. Zo ontstaan er rare situaties met heel veel
sterker wind die waarschijnlijk veel sterker is dan de win op vlak gebied.
Wat is wind?
Wind is de verplaatsing van luchtmoleculen. Door die verplaatsing kan wind een kracht
uitoefenen op een object.
- De verplaatsing van luchtmoleculen gebeurt altijd van een gebied met een hogere
luchtdruk (meer luchtmoleculen) naar een gebied met een lagere luchtdruk (minder
luchtmoleculen)
- De natuur creëert evenwicht en verschuift zich daarom naar balans
- Omdat de aarde draait, gaat de wind niet in één rechte lijn van A naar B
- De wind circuleert en door de draaiende aardbol krijg je op het noordelijk
halfrond wint dat altijd linksom een hogedrukgebied draait.
,Een molecuul heeft massa, als moleculen ook een snelheid hebben dan oefenen ze een
kracht uit op het object waar ze tegenaan botsen (F=m x a), oftewel de uitgeoefende kracht
= massa van alle luchtmoleculen samen maal de vertraging (afremming door het botsen
tegen het object.
De verplaatsing van luchtmoleculen gebeurt altijd van een gebied met een hogere
luchtdruk (meer luchtmoleculen) naar een gebied met een lagere luchtdruk (minder
luchtmoleculen):
Dit is te verklaren vanuit het natuurkundige principe dat bij 2 druksystemen die met elkaar in
verbinding staan, de stabiele situatie is dat er gelijke druk heerst. De luchtmoleculen zullen
dus altijd bewegen van hoge naar lage druk, en daarmee een snelheid krijgen (en dus kracht
kunnen uitoefenen)
Wat is het Corriolis-effect?
Een natuurkundig verschijnsel dat optreedt als iets zich beweegt op een draaiende
ondergrond, zoals de aarde. Het zorgt ervoor dat objecten die zich bewegen naar het
noorden of het zuiden, zoals water en wind, worden afgebogen linksom op het noordelijk
halfrond en naar rechtsom op het zuidelijk halfrond.
In het midden van een orkaan is een lagedrukgebied. De wind eromheen is van een
hogedrukgebied en met een hoge snelheid wilt dan naar het lagedrukgebied gaan (naar het
oog van de storm). Dat kan niet in één rechte lijn door de draaiing van de aarde. Dat
circuleert en gaat rond en het hangt af op welk halfrond het plaatsvindt om te zien welke
kant het opdraait. Zie de foto´s hieronder.
,Zie voor meer uitleg dit filmpje:
https://education.nationalgeographic.org/resource/coriolis-effect/
Wind in het Nederlandse klimaat
In het Nederlands klimaat is er altijd een westenwind doordat hoge en lagedrukgebieden in
het noordelijk halfrond vaste plekken hebben in de seizoenen.
- De meeste wind komt uit het zuidwesten en dat komt vooral door de zee. De zee is
vlak en de wind heeft vrij spel om eroverheen te waaien en botst vervolgens met het
land
- Hoe meer je aan de kust bent, hoe hoger de windsnelheden
- Vaak is het aan de kust 6 m/s en landinwaarts 4 m/s
Verticale lagen
Voor het weer is de onderste laag van belang: de troposfeer (zie foto). Dat is van 0 tot 10 km
hoogte (zie onderstaand figuur).
Voor de stedenbouwfysica is weer het onderste deel van de troposfeer van belang: de
atmosferische grenslaag (menglaag), zie onderstaand figuur.
- Dit is dan ongeveer de hoogte tot ca. 250 - 500 meter
- Bij deze laag wordt de windstroming beïnvloedt door de ruwheid van het
aardoppervlak
Een stad heeft tot op grote hoogte invloed op de windrichting en -snelheid. Deze wordt
echter niet bewust ervaren op het maaiveld.
- Hoe hoger de stad, hoe meer invloed op luchtstromen boven de stad.
, - Wind wordt als het ware opgetild
De gemiddelde wind op het maaiveld (de stedelijke laag) is kleiner dan de wind op grotere
hoogten door de wrijving met het aardoppervlak. Zie onderstaande figuur.
Hoe verder je naar beneden komt, hoe sneller de snelheid van de wind afneemt.
- Dat komt omdat het invloed van de gebouwen (het terrein) steeds sterker wordt
- De wind wordt afgeremd, waardoor er in de stad minder wind is
Logaritmische snelheidsprofiel
U10 is de meethoogte van het KNMI van 10 meter (zie onderstaand figuur). Deze
meethoogte zal dus een veel lagere windsnelheid opleveren dan Ug, waar de invloed van
het terrein (stad, landschap) bijna niet bestaat. Boven de zee is dit verschil veel kleiner.
U = snelheid
Ug = snelheid die niet wordt beïnvloed door terrein (op 300 meter)
U10 = het niveau van de meetstations van de KNMI op 10 meter hoogte
Voor de stedenbouwfysica is de stedelijke laag het
meest relevant (rode cirkel op figuur links).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chibikibii. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,19. Je zit daarna nergens aan vast.