De invloed van hechting op de emotieregulatie-strategie van tieners
Naam : Caroline de Vries
Studentnummer : 852071931
Cursus : Onderzoekspracticum Cross-sectioneel Onderzoek (PB0802)
Examinator :
Inleverdatum : 4 juni 2021
1
, DE INVLOED VAN HECHTING OP DE EMOTIEREGULATIE-STRATEGIE VAN TIENERS
Samenvatting
In dit onderzoek wordt onderzocht welke invloed de gehechtheidsrelatie van tieners met
hun ouders op hun emotieregulatie-strategie heeft. In het onderzoek wordt gekeken naar de
hechting in totaliteit maar ook naar drie losse componenten die samen de hechting vormen
te weten communicatie, vertrouwen en verbinding. Voor emotieregulatie zijn twee strategieën
meegenomen; onderdrukking en herwaardering. Waarbij onderdrukking als ineffectief en
herwaardering als effectief worden gezien. De onderzoeksvraag in dit onderzoek luidt;
“Welke invloed heeft de gehechtheid van tieners met hun ouders op hun gehanteerde
emotieregulatie-strategie?”. Aan het onderzoek namen 129 kinderen van twaalf jaar mee.
Door het invullen van een vragenlijst met 12 vragen (IPPA) hebben respondenten
aangegeven hoe zij de hechtingsrelatie met hun vader en met hun moeder ervaren. Met een
andere vragenlijst is de emotieregulatie-strategie gemeten (ERQ). Uit de verzamelde data is
een steekproef van 90% getrokken. Na item- en factoranalyses zijn de drie hechtingsfacetten
teruggebracht tot 2 subschalen te weten acceptatie en verbinding. Uit de uitgevoerde
multipele-regressieanalyses blijkt dat de algehele gehechtheidsrelatie met de vader
significant van invloed is op de emotieregulatie-strategie van tieners. De mate van acceptatie
van vader ten opzichte van de tiener blijkt van invloed op de emotieregulatie-strategie
reappraisal. De algehele gehechtheidsrelatie met de moeder blijkt geen significante invloed
te hebben op de emotieregulatie-strategie van tieners. De losse component acceptatie van
moeder laat echter wel een significante (negatieve) invloed zien op de emotieregulatie-
strategie suppression. De verklaarde variantie in dit onderzoek is beperkt, wat inhoudt dat er
andere factoren van invloed zijn op de emotieregulatie van tieners. Gezien de beperkte
omvang van de steekproef kunnen aan de uitkomsten van dit onderzoek geen sterke
conclusies worden getrokken. Ook is er in dit onderzoek geen onderscheid gemaakt tussen
meisjes en jongens. Omdat de ontwikkeling van meisjes en jongens anders verloopt is het
interessant om de relatie tussen hechting en emotieregulatie-strategie voor beiden
inzichtelijk te maken. Voor vervolgonderzoek zou een grotere steekproef en het maken van
onderscheid in geslacht dan ook aan te bevelen zijn.
2
, DE INVLOED VAN HECHTING OP DE EMOTIEREGULATIE-STRATEGIE VAN TIENERS
Inleiding
Emotieregulatie is een essentieel aspect van onze psychische gezondheid (Gross &
Muñoz, 1995; Berking, Wirtz, Svaldi & Hofmann, 2014). Gedurende onze levensloop
ontwikkelen we voortdurend vaardigheden om met emoties om te gaan (Thompson, 1990,
1991; Harris, 1989). Problemen met emotieregulatie lijken een belangrijke factor voor de
ontwikkeling van psychopathologie gedurende de levensloop (Fernandez, Jazaieri & Gross,
2016; American Psychiatric Association, 2013). De puberteit is een belangrijke
ontwikkelingsfase waarin een groot beroep wordt gedaan op emoties en gedrag in een
periode die gekarakteriseerd wordt door emotionele, fysiologische, psychologische en
sociale veranderingen (Casey, 2015; Fuhrmann, Knoll & Blakemore, 2015; Patton & Viner,
2007). Volgens de hechtingstheorie vormen onze eerste levenservaringen met onze
verzorgers de basis voor de manier waarop we gedurende de levensloop onze emoties leren
te reguleren (Bowlby, 1969, 1973; Marvin, Britner & Russell, 2016; Girme et al., 2021).
Baby’s die veilig gehecht zijn met hun ouders, hebben als ze ouder worden betere sociale-
en emotionele vaardigheden (Mikulincer & Shaver, 2005). Ook vertonen jongeren die een
liefdevolle en warme relatie hebben opgebouwd met hun ouders minder probleemgedrag
(Buist, Dekovic, Meeus & van Aken, 2014). In deze studie wordt de relatie van hechting op
de emotieregulatie-strategie van tieners onderzocht en welke aspecten van hechting deze
strategie beïnvloeden. Door inzichtelijk te maken welke factoren invloed hebben op het
hanteren van een succesvolle danwel minder succesvolle emotieregulatie-strategie bij
jongeren, kunnen effectievere interventies worden ontwikkeld of ingezet om het psychisch
welbevinden van tieners te verbeteren. Ook kan psychopathologie tijdig worden onderkent of
worden voorkomen.
De puber
De puberteit is een periode van overweldigende fysieke groei en substantiële
veranderingen in het brein. Via de puberteit verandert een individu van kind naar adolescent
wat gepaard gaat met pieken in kracht, snelheid en fitness. Aan de andere kant brengt de
3
, DE INVLOED VAN HECHTING OP DE EMOTIEREGULATIE-STRATEGIE VAN TIENERS
puberteit emotionele, cognitieve en gedragsmatige veranderingen (Patton & Viner, 2007).
Door al deze veranderingen ondergaan en uiten pubers regelmatig heftige emoties en
vertonen zij veelal probleemgedrag (Crone, 2008). De manier waarop de puber gehecht is
aan zijn ouders of verzorgers vormt een belangrijke basis om deze emoties en gevoelens
adequaat te kunnen reguleren (Zimmer-Gembeck et al., 2017).
Hechting
Vanaf de geboorte start de emotionele ontwikkeling van een kind. In zijn
hechtingstheorie onderschrijft Bowlby (1969, 1973) hoe belangrijk een goede hechting is
tussen ouder en kind. Een goede hechtingsrelatie wordt volgens hem ontwikkeld door een
warme, responsieve en sensitieve ouder. Deze responsiviteit en sensitiviteit maken dat een
kind vertrouwen krijgt en veiligheid ervaart. Bowlby maakte onderscheid in verschillende
hechtingsstijlen te weten “veilig gehecht” en “onveilig gehecht”, waarbij onveilige hechting
werd onderverdeeld in 2 categorieën. Kinderen ontwikkelen een onveilige hechting wanneer
ouders niet of onvoldoende (emotioneel) beschikbaar zijn om het kind een veilige basis te
geven. De manier waarop een kind gehecht is aan zijn ouders leidt tot een hechtingsstijl die
invloed heeft gedurende de verdere levensloop. Deze hechtingsstijl lijkt stabiel gedurende
het leven en werkt zelfs door in generaties daarna (Benoit & Parker, 1994). De band met hun
moeder is bij adolescenten hechter dan met hun vader (Buist et al., 2004). Elke
hechtingsfiguur heeft een belangrijke rol in bepaalde fasen. De moeder lijkt echter in het
gehele hechtingsproces belangrijker te zijn dan de vader (Markiewicz et al., 2006). De
hechting met de moeder zal daardoor waarschijnlijk een grotere impact hebben op de
hechtingsstijl die ontwikkeld wordt en gebruikt wordt in de verdere levensloop.
Emotieregulatie
Emotieregulatie wordt omschreven als de pogingen van een individu om invloed uit te
oefenen op het voelen, ervaren en uitdrukken van emoties. Emotieregulatie is dan ook een
belangrijk aspect van de psychische gezondheid van mensen (Gross, 1998). De manier
4
