Academisch Jaar 2016/2017
Bachelor Rechtsgeleerdheid, jaar 2
INLEIDING INTERNATIONAAL
PRIVAATRECHT
Coördinator:
Susan Rutten
Docenten:
Elles Ramakers
Susan Rutten
Kirsten Thoma
Planningsgroep:
Benedicta Deogratias
Stephan Rammeloo
Susan Rutten
1
,Inleiding
Het blok laat u een korte kennis maken met het IPR. Vier materiële onderwerpen uit het privaatrecht
zijn geselecteerd om u in te wijden in de beginselen van het IPR: Huwelijk, echtscheiding en ouderlijk
gezag, onrechtmatige daad en overeenkomst.
Literatuur
De deelnemers dienen te beschikken over L. Strikwerda, Inleiding tot het Nederlandse Internationaal
Privaatrecht, tiende druk, Deventer: Kluwer, 2015.
Voorts wordt ervan uitgegaan dat iedere deelnemer beschikt over de meest actuele uitgave van: K.
Boele-Woelki (red.), Internationaal Privaatrecht, Verordeningen, Verdragen en Wetten, Nijmegen: Ars
Aequi Libri. (2015/2017). U wordt aangeraden met deze bundel te werken (die mee mag naar het
examen).
In de Asser serie zijn drie delen over het IPR verschenen. Deze kunt u ter verdieping,
achtergrondinformatie of voor een beter begrip raadplegen. De Asser-serie is elektronisch beschikbaar
via Kluwer Navigator. Het gaat om de volgende drie delen:
o Asser/Vonken, Internationaal privaatrecht. Algemeen deel IPR, 10-I (2013)
o Asser/Vonken, Internationaal privaatrecht. Internationaal personen-, familie en erfrecht,
10-II (2012)
o Asser/Kramer en Verhagen, Internationaal privaatrecht. Internationaal vermogensrecht, 10-III (2015)
Handzaam is ook de losbladige Groene Kluwer die via Kluwer Navigator elektronisch beschikbaar is.
Hierin is artikelsgewijs commentaar opgenomen. Ook de Europese IPR-Verordeningen en andere IPR
regelgeving worden hierin behandeld. Het biedt een helder overzicht van de belangrijkste theoretische
aandachtspunten en belangrijke rechtspraak wordt erin behandeld. Gewezen kan ook worden op de
Serie Tekst & Commentaar (ook via Kluwer Navigator)
EXAMINERING
Het blok wordt afgesloten met een schriftelijk tentamen met open vragen (casus en theorie).
LIJST MET THEORETISCHE LEERSTUKKEN
Dépeçage
Forumshopping
Hinkende rechtsverhoudingen
Kwalificatie
Litispendentie
Openbare orde
Rechtskeuze
Renvoi
Voorrangsregel
Bijeenkomst 1 IPR Huwelijk
Met als theoretische thema’s:
Begrip, functie, bronnen en methodiek van het ipr
Von Savigny
Openbare orde, Forumshopping (n.b zie op Eleum aangeboden internetpresentaties)
Literatuur:
- Strikwerda, Inleiding tot het Nederlandse Internationaal Privaatrecht, Par. 1A, 1B; 2A, 2B, 2C,
2G, 3E, 4A
- Regelgeving: Boek 10 BW, Haags Huwelijksverdrag 1978
2
, TAAK 1 TROUWEN…
De Jordaanse Aysha Husseini, die in Nederland woont, heeft een groot probleem. Een paar weken
geleden is ze 17 jaar geworden. Op haar verjaardag werd ze verrast door haar ouders die haar
mededeelden dat er een huwelijk was gepland tussen haar en haar neef Otman. Dit huwelijk was een
aantal jaren geleden geregeld tussen de ouders van Aysha en de ouders van Otman. Deze vrolijke
gebeurtenis zou aankomende lente in Nederland moeten plaatsvinden, waarna het jonge stel in
Jordanië zou gaan wonen. Niet alleen is Aysha allesbehalve blij met haar verjaardagscadeau, ze heeft
die jongen bovendien ook nog nooit ontmoet! Ze heeft totaal andere plannen. Vorig jaar, toen ze in het
buitenland op vakantie was, heeft ze Barney ontmoet. Hij is een IT specialist, woonachtig in de
Verenigde Staten. Sindsdien hebben Aysha en Barney zeer regelmatig, en intensief contact. Ze zijn
vastbesloten om te trouwen, bij voorkeur in de Verenigde Staten, en wat hen betreft geldt, hoe eerder
hoe beter!
I.v.m. taak 1 blokboek
- inwerkingtreding wet tegengaan huwelijksdwang op 5 december 2015, stb. 2-15, 354
- wijziging
- conflictregel huwelijk, art 10:28 en 29 BW
- erkenningsregeling huwelijk, art 10:31 en 32 BW
- art 1:43 naar 1:44 BW
- MvT: TK 2012-2013, 33488, nr 3. Voor de erkenning van in het buitenland gesloten huwelijken p. 10-
14, toelichting bij gewijzigde art 10:32 BW
a. Analyseer de twee gebeurtenissen uit de casus en formuleer de rechtsvragen die beantwoord
moeten worden.
Situatie 1. Asyha (Jordaanse, woont in NL) uitgehuwelijkt met Ottman (Jordanië) bruiloft in NL
Situatie 2. Aysha (Jordaanse, woont in NL) wil trouwen met Barney (VS) bruiloft in VS
Rechtsvragen:
Kan Aysha met haar neef trouwen?
Kan Aysha trouwen terwijl zij minderjarig is?
Kan Aysha verplicht worden tot het huwelijk?
Wat als Aysha al getrouwd is met Ottman?
b. Welke van de 3 IPR-hoofdvragen moet(en) t.a.v. de twee gebeurtenissen worden beantwoord?
Hoofdvragen van IPR
(1) bevoegdheid (=rechter, waar het proces plaats vind)
(2) toepasselijkheid (=recht)
(3) erkenning en tenuitvoerlegging (=waarde van de uitspraak)
Situatie 1. Wie is de bevoegde ambtenaar (NL of Jordaanse)? Welk recht is toepasselijk kunnen zij op
basis van dit recht het huwelijk sluiten? Erkenningsvraag Jordanië of Nederland
Situatie 2. Wie is de bevoegde ambtenaar (NL, Jordanië of VS)? Welk recht is toepasselijk?
Erkenningsvraag in de VS zou NL dat erkennen?
c. Hoe pak je de vragen aan?
Situatie 1. Asyha (Jordaanse, woont in NL) uitgehuwelijkt met Ottman (Jordanië) bruiloft in NL
1.1 Wie is de bevoegde ambtenaar (NL of Jordaanse)?
3
, Huwelijkssluiting in NL, gaat over huwelijk in NL gesloten. Kan de Nederlandse ambtenaar dat doen?
Geregeld in boek 1 BW. Artikel 1:44 BW oplossing. In Nederland getrouwd kan worden als tenminste
een van de echtgenoten de Nederlandse nationaliteit heeft of een van de echtgenoten in Nederland
woont. In deze casus is de Nederlandse ambtenaar bevoegd omdat Aysha in Nederland woont.
1.2 Welk recht is toepasselijk kunnen zij op basis van dit recht het huwelijk sluiten?
Haagse huwelijksverdrag bundel p. 73
Boek 10 BW titel 3
Hoofdregel is dat het verdrag voor gaat op een nationale wet (in dit geval het BW). Maar titel 3 van boek
10 BW geeft uitvoering aan het verdrag art 10:27 BW. Daarom gaat in deze casus titel 3 van boek 10 BW
voor.
Art 10:28 BW verwijzing naar boek 1 BW. Daarin staat dat zij nog geen 18 jaar is dus zij mogen hier niet
trouwen art 1:31 BW.
Aan welke vorm moet er worden voldaan? art 10:30 BW. Er had ook volgens Jordaansrecht getrouwd
mogen worden. Of het ook rechtsgeldig is in Nederland moet gekeken worden naar de erkenning.
1.3 Erkenningsvraag
Huwelijk is niet gesloten, dus is weinig te erkennen.
Situatie 2. Aysha (Jordaanse, woont in NL) wil trouwen met Barney (VS) bruiloft in VS
2.1 Wie is de bevoegde ambtenaar (VS)?
Niet van toepassing. Is iets wat in de VS bepaald word.
2.2 Welk recht is toepasselijk (VS)?
Niet van toepassing. Is iets wat in de VS bepaald word.
2.3 Erkenningsvraag in de VS zou NL dat erkennen?
Boek 10 BW en huwelijksverdrag
Art 10:31 BW
Art 10:32 sub c BW openbare orde. Dus het huwelijk uit de VS wordt niet erkend. Maar kan gerepareerd
worden. Reeds gehuwd was dan ook niet erkend art 10:32 sub a BW.
d. Waartoe leidt toepassing van de relevante IPR-regelgeving zie bovenstaande vraag
e. Welke rol speelt de openbare orde bij de beantwoording van vraag d?
Speelt een rol bij de erkenning. Art 10:6 BW vreemd recht wordt niet toegepast, voor zover de
toepassing ervan kennelijk onverenigbaar is met de openbare orde.
f. Hoe kan het begrip ‘openbare orde’ worden gedefinieerd?
Openbare orde = exceptie van internationale openbare orde. De openbare orde moet begrepen worden
als de fundamentele normen en waarden van het Nederlandse recht .
g. Wat wordt bedoeld met het relatieve karakter van de openbare orde? Kan de openbare orde
ook een absoluut karakter hebben?
De exceptie van internationale openbare orde is relatief. Ze leidt niet steeds ertoe dat de buitenlandse
regel niet wordt toegepast. Vereist is dat de relatie met ons land sterk genoeg is om de toepassing van
4