Deze Supersamenvatting bevat de uitgewerkte colleges van het vak Onderzoekspracticum 2 en aanvullende informatie uit de literatuur. Dit alles wordt geïntegreerd weergegeven per college. Begrippen zijn dikgedrukt en worden vervolgens uitgelegd. Daarnaast worden er voorbeelden gegeven. De voorbeelde...
HC 1 03/09/14 Herhaling: t-toets voor één gemiddelde en z-toets voor één gemiddelde
Designs van experimenten
Met een experiment kan in tegenstelling tot met een observationele studie een oorzaakgevolgrelatie worden
vastgesteld, omdat het effect van storende variabelen door aselecte toewijzing teniet wordt gedaan.
Experimentele unit = individu waarop het experiment wordt uitgevoerd (indien mens: subject/proefpersoon).
Treatment/behandeling = experimentele conditie waaraan een unit wordt blootgesteld.
Factor = onafhankelijke variabele in een experiment, vb. koffie. De factor bestaat uit levels (= niveaus van de
onafhankelijke variabele, vb. 0, 2 of 4 koppen koffie).
Tweefactor-experiment = een experiment met twee onafhankelijke variabelen. Het voordeel hiervan is dat de
invloed van meerdere onafhankelijke variabelen én de combinatie van de twee onafhankelijke variabelen (=
interactie) onderzocht kan worden, vb. een onderzoeker wil weten of de reactietijd van mensen wordt
beïnvloed door alcohol, vermoeidheid en een combinatie van beiden.
In experimenten is controle belangrijk:
Controlegroep: een experimenteel design heeft naast één of meerdere experimentele groepen een
controlegroep met individuen die niet worden blootgesteld aan de experimentele manipulatie.
Placebo: vanwege het placebo-effect (= patiënten kunnen positief reageren op een medicijn, omdat
ze weten dat ze een medicijn krijgen) krijgt de controlegroep een medicijn zonder werking.
Bij gebrek aan controle is er sprake van bias (= systematische vertekening).
Het is belangrijk dat je alle groepen exact gelijk behandelt op de experimentele manipulatie na. Bij
medisch/klinisch onderzoek moet je ervoor zorgen dat noch de proefpersoon, noch de onderzoeker weet
welk(e) behandeling/medicijn iemand krijgt (= double-blind). Dit voorkomt dat uitkomsten vertekend raken
door verwachtingen van de onderzoeker of de proefpersoon. Ook moet je rekening houden met gebrek aan
realisme: in een experimentele setting gedraagt men zich vaak anders dan in het echt. De meeste
experimenten hebben zwakheden, waardoor één experiment vaak niet zoveel zegt, maar meerdere
experimenten in verschillende omgevingen wel.
Randomisatie = random toewijzing; het plaatsen van proefpersonen in condities zodanig dat ieder subject een
gelijke kans heeft op plaatsing in elke experimentele conditie. Dit zorgt ervoor dat de invloed van achtergrond-
variabelen wordt uitgesloten en dat groepen o.b.v. hun achtergrondvariabelen vergelijkbaar zijn.
Let op: random toewijzing betekent niet dat de steekproef random is!
Het nadeel van randomisatie is dat de ruis vergroot wordt door verschillen tussen individuen. Daarom kun je
gebruik maken van het matched pairs design = proefpersonen worden gematched in paren, vb. dezelfde
leeftijd. Per paar moeten de personen random worden toegewezen aan verschillende condities. Omdat de
personen binnen een paar op elkaar lijken, is het vergelijken van responsen van beiden efficiënter dan bij
ongematchte proefpersonen. Het voordeel van het matched pairs design is meer power (= effecten worden
sneller gedetecteerd). Een speciale vorm is het repeated measures design waarbij één proefpersoon beide
behandelingen krijgt en dus zijn/haar eigen controle is. Het voordeel is dat er minder proefpersonen nodig zijn;
het nadeel is volgorde-effecten. Volgorde-effecten zijn op te lossen door de volgorde te variëren.
Een block design is een generalisatie van het gematchteparendesign naar grotere groepen, vb. van tevoren
onderscheid maken tussen mannen en vrouwen; aselect toewijzen; resultaten binnen groepen vergelijken.
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EvCas. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
