Gebrek is een groot woord - Nina Polak - Samenvatting per hoofdstuk
_____
Hoofdpersoon ziet de familie Zeno in Cannes. Juda omschrijft ze als een puber, kromme rug, mager,
bleek gezicht en een grote onderlip. Ze zijn op vakantie in Cannes en verblijven in Hotel Martinez,
volgens de hoofdpersoon een goed hotel. Ze benoemt duidelijk ‘’het gezin is compleet, de drie
eenheid’’ als ze de familie bij elkaar ziet. Ze krijgt een terugblik dat ze in Nederland is bij Masha, ook
wordt gezinsauto’s vol veilige kinderzitjes genoemd. Dan een blik op een minder mooi Amsterdam,
dat vieze straten heeft, manke duiven prikken patat, suikerzieke moeders, droevige moeders, een flat
gebouw waar de ramen opstapelen. Ze denkt aan haar oude flat terug waar ze met haar moeder
woonde en daar wilt ze niet aan denken dus gaat ze terugdenken naar de mooiere wijk. Dan valt ze
flauw.
_____
Lood is zich kapot geschrokken dat Skip, hoofdpersoon, aka Nynke, is flauwgevallen. Een portier van
hotel Martinez heeft haar opgevangen en gebracht naar haar schik, de Zora. Lood maakt een pan
kippen vocht voor haar. Skip vind dat de wereld te snel gaat en dat zeilen helpt. Ze, skip, Lood en
Marco, zeilen de Zora naar San Remo. Ze kraakt de eigenaar van het schip in haar gedachten af, dat
hij er een drijvend bordeel van gaat maken. Lood leert haar haar geërfde wantrouwen jegens de
gefortuneerden te temperen. Ze kent alleen de Zeno’s als rijken en die doen aan liefdadigheid op
allerlei schalen, hebben maar 1 auto, steunen goede doelen (WNF, Habitat for Humanity, de
hartstichting en iets met gezonde maaltijden voor asielzoekers), scheiden hun afval en ze gaan
zelden vaker dan 2x per jaar op vakantie.
_____
S’ochtends gaat Skip naar de overdekte markt, Marché de Forville. Omdat Lood nog minder met
mensenmassa’s heeft dan Skip, gaat skip voor hem Brioche halen. Ze heeft gek gedroomd, over een
klemmende balkondeur, een portiek in de Vondelstraat, een paar schoenen van Marcha, zwerfafval,
dat haar niet zegt behalve dat een brein voor een deel bestaat uit vuilnisbak. Nadat ze 2 vrouwen
verschillende dingen ziet keuren op de markt, paddestoelen, kazen, worsten en wijn denkt ze de
opmerking ‘’er rot iets in dit land!’’ En ‘’stilleven van bederfelijk waar’’. Uit solidariteit besteld ze een
crêpe bij een jongen waarvan de kraam in een dode hoek staat, hij kijkt haar niet eens aan als ze het
besteld. De nep chocolade brengt haar terug naar haar keukentje in Osdorp en haar moeder die
rokend aan de telefoon zei ‘’het kan me niet schelen Dijkstra’’ het kan haar moeder allemaal niet
schelen of juist teveel. Ze lust haar pannenkoek niet meer en gooit deze weg.
____
Je leest een telefoongesprek van alleen Skip haar richting. Je leest wat ze zegt en denkt ook door
elkaar. Nico belt haar op naar aanleiding dat Juda haar heeft gezien op de markt. Hij heeft haar niet
aangesproken omdat hij het niet zeker wist en Skip heeft Juda niet aangesproken omdat ze hem niet
heeft gezien. Ze stemt toe om 1 glas wijn te drinken.
__
Het begint met een verhaal in de zee bij Noorwegen dat het roer het begaf en ze moest worden
opgepikt nadat ze voor het eerst in haar leven mayday heeft geroepen op de radio. Na de borrel op
de radio heeft ze zich een steak tartaar aangepraat. Mascha zegt dat ze schrijnend gezapig zijn. Skip
vraagt zich af waarom Nico heeft gebeld en niet Masha, Juda trilt zenuwachtig met zijn been. Masha
krijgt de rol van haar carrière,
Skip vraagt naar Robin, ook wel Robinson, iedereen moet een beetje held zijn in huize Zeno
(misschien dat daarom dit hoofdstuk begint met het verhaal van Skip op de Noorse zee?). Nico bouwt
monumenten, Masha vertelt vorstinnen op het podium en Juda verovert de wereld vanachter zijn
computer. De vriendschap tussen Robin en Juda is verwaterd, Robin is volgens Masha niet goed met
mensen maar wel met computers en van school gestuurd nadat hij zijn cijfers had aangepast. Juda
praat hard over Robin.
Juda is naar de hotelkamer om te studeren voor zijn eindexamens volgende week (waarom is de
familie een week voor examens op vakantie?). Masha en Skip raken in gesprek, iets over het
moederschap en veel lichaamstaal. Skip beantwoord met een wenkbrauw die zegt ‘’ik heb je gemist,
ik moet gaan, raak me aan’’. Dan merkt Skip dat Nico er nog zit, hij is grijs geworden. Ze hebben het
, over het ouderschap, het is zwaar maar de moeite waard. Masha kijkt Skip met medeleven aan, Skip
denkt omdat ze het ooit gaat meemaken of nooit meemaken. Masha stelt dan voor dat Skip naar
Nederland komt, ze kan ook in het tuinhuis verblijven of haar oude kamer als Masha haar
Yogaspullen verplaatst. Skip zegt dat ze erover nadenkt en in haar gedachten ‘’in mijn kleine
geschiedenis van slechte ideeën zou dit een eigen hoofdstuk krijgen’’, ‘’het tuinhuis waarin Skip Nauta
zich vrijwillig laat opsluiten, om een achtergelaten leven een kans te geven om rond haar keel te
wikkelen. Masha is het gat in de jurk van Skip opgevallen en Skip zoekt naar tekst, hoe is de rol van
haar leven. Masha zegt dat het een ironisch cliché is, ze speelt de moeder van Hamlet. ‘’Dat werd
tijd’’.
____
E-mail van Juda ‘’Pink armadillo’’ aware hij schrijft dat het goed/leuk/bijzonder was om haar weer te
zien. Hij schrijft over zijn plannen om naar Amerika te gaan. Hij is gevraagd om iets te komen
vertellen over zijn story platform in Palo Alto. Verder lijkt het hem leuk als ze naar Nederland komt, hij
trakteert op eten en de film, om het goed te maken omdat hij wat nerveus aan het eten zat.
E-mail terug van Skip. Ze is goed aangekomen in San Remo en zit op de laptop van Lood. Ze vertelt
wat over de plek en wenst hem succes met zijn examens, verder heeft ze nog een leestip; Ikiru.
_____
Bootmensen, ze blijven niet op 1 plek want dan wortelt je geschiedenis. Om de Zora terug te brengen
zoeken ze maar iemand anders, ze houdt niet van backtracking. Ze hebben nog 1 nacht onder deze
hemel en dan keert Lood terug naar het vaderland, Nederland bij het ijsselmeer. Lood adviseert dat
ze even naar huis gaat.
_____
Skip denkt na over het advies van Lood. Ze is in haar tas op zoek naar een oude rijksdaalder, het
laatste zakgeld wat ze van haar moeder heeft gekregen. Ze gooit de munt, het is een ritueel wat ze
vaker doet. Ze gaat terug, ze gooit munt, munt is Mokum(Mokum is het Amsterdams voor plek/plaats,
Amsterdam zeg je in het Jiddisch Mokum Alles).
_____
Skip heeft het over kleuren, grijs van de Sloterplas, een grijs verleden. Waarbij zij voor haar moeder
zorgde, 4 avonden in de week magnetronmaaltijden at en op borden lag. Een leraar Grieks kookte 1x
in de week voor haar, op maandagen haalde ze Turkse pizza en op de dinsdag at ze bij de Zeno’s.
Rood is de kleur van een geleende Renault en op de goede dagen van haar moeder ontvluchten ze
de ‘’vicieuze Ring’’ (waarbij ik het vermoeden heb dat ze de randstad bedoelen) en gingen picknicken
op wat groen. Het rood betekent ook de stadsschouwburg waarbij ze in 2003 alleen naar een echt
toneelstuk gaat, Hedda Gabler, hierin speelt Mascha een titelrol in een blauwe jurk.
Verder ziet ze de Nederlandse verkeersborden die kraakhelder en recht staan, Nederlanders zijn niet
gedesoriënteerd en maakten de beste kaarten. Ze slaan de betere kant op van het Vondelpark.
_____
De Zeno’s wonen in een door Cuypers ontworpen herenhuis. Ze staat op de stoep in haar
afgezaagde gympen, een broek zoals iedereen wel eens heeft, een vest met versleten mouwen,
waarvoor ze een beetje maar niet onoverkomelijk genereert.
_____
Met ‘’Terzijde of niet zo terzijde’’ begint dit hoofdstuk mee. Mascha denkt dat Juda vroeger al veel
huilde omdat hij al kampte met het juk van de wereld, iets donkergrijs. Ze belt aan en een
uitgehongerde Juda doet met veel enthousiasme de deur open, ze begroet/omhelst en zoent ook Nico
en Mascha. Of hoe Skip het verwoord de hele wildwaterbaan van beladen menselijk contact. Liever
had ze even alleen gestaan in de gang, om de geuren en geluiden door zich door te laten dringen. Bij
het zien van de uitgebreide hapjestafel, vraagt Skip naar de praatgrage Turk, Lokman. Ze deed
vroeger klusjes voor hem en Nico verteld dat ze hem zijn winkel uit wilde hebben en dat Lokman
weigerde. Nu zit Lokman tussen de yuppen en past zich aan. Juda leest ‘’Bhagavad Gita’’ en Nico
zegt dat de tijden zich herhalen ‘’al wat leeft, leeft eeuwig. Slechts het omhulsel is vergankelijk’’ wordt
uit het boek geciteerd. Om de moedergreep van Mascha te ontwijken laat Juda Skip het tuinhuis zien.
De Zeno’s zijn blij met haar ‘’thuiskomst’’, willen alles weten en er wordt nog vaak benadrukt dat ons
huis is jouw huis.