Essay voor wetenschapsfilosofie over objectiviteit in de journalistiek aan de hand van de thema's: reductionisme en normativiteit. 20/20 punten behaald.
Faculteit der Sociale Wetenschappen, Vrije Universiteit Amsterdam
S_WF: Wetenschapsfilosofie
J. de Ridder & M. Mulder
24 maart 2023
, De objectiviteit van de journalistiek vanuit filosofisch standpunt
Een voortdurend debat uit de communicatiewetenschap en voornamelijk de
journalistiek gaat over de rol van objectiviteit. Iets wat objectief is, is iets onafhankelijks van
de interpretatie, het zijn feiten. Objectiviteit wordt daardoor vaak gezien als uitgangpunt en
maatstaaf voor de journalistiek. Een journalist moet streven naar objectiviteit en hoe
objectiever een stuk, hoe beter, want het vertelt dan dus de waarheid. Maar is dat wel zo? En
wie bepaald wat objectiviteit is?
Dit debat sluit onder andere aan op de filosofische thema’s normativiteit en
reductionisme. Normativiteit gaat over de plaats van waarden in sociaalwetenschappelijk
onderzoek (Risjord, 2014). In het geval van objectiviteit in de journalistiek zou dat
bijvoorbeeld gaan over de normen en waarden van de journalisten zelf, maar bijvoorbeeld ook
van het platform waar zij voor schrijven. Reductionisme daarentegen gaat over de vraag hoe
sociale structuren zich verhouden tot de individuen waar ze uit bestaan (Risjord, 2014). Denk
hierbij bijvoorbeeld aan het verschil tussen de norm van objectiviteit in de nieuwscultuur e
die van journalisten op individueel niveau. Dit essay zal dit debat dan ook bestuderen aan de
hand van deze twee thema’s.
Het eerste thema uit de filosofie dat te maken heeft met het debat over journalistieke
objectiviteit is normativiteit. Objectiviteit wordt tegenwoordig gezien als een norm voor het
bedrijven van goede journalistiek, want objectiviteit staat voor feiten en feiten zijn de
waarheid. Echter, dat is wellicht wat kort door de bocht gesteld. Dat begint al bij de definitie
van journalistiek. James Carey definieerde journalistiek bijvoorbeeld ooit als ‘een andere
naam voor democratie’, omdat volgens hem journalistiek zonder democratie eerder op een
bedrijf lijkt (1996). Een definitie die al zo vol normatieve uitspraken en beladen begrippen zit,
dat het de twijfel of journalistiek eigenlijk wel objectief kan zijn alleen maar beaamd.
Daarnaast is objectiviteit niet zwart-wit. Iedereen kijkt naar een onderwerp met
onbewust in zijn of haar achterhoofd bepaalde vooroordelen, meningen en kennis. Dit komt
voort uit onder andere cultuur, opleiding, mensen door je wie omringt bent en nog vele andere
factoren. Dit zorgt ervoor dat iedereen iets ‘objectiefs’ net anders ziet. Hetzelfde geldt voor
journalisten, hoe objectief ze ook proberen te zijn, zij kijken altijd naar een onderwerp vanuit
een bepaald perspectief. Dat leidt dan ook tot de vraag: is journalistieke objectiviteit wel
mogelijk? En het antwoord daarop is dan ook hoogstwaarschijnlijk ‘nee’.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Student281. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
