Inhoudsopgave klinische diagnostiek gezelschapsdieren
1. Samenvatting rijtjes
2. Klinisch onderzoek, ziektegeschiedenis, algemene indruk
3. Algemeen onderzoek
4. Respiratie-onderzoek
5. Circulatie-onderzoek
6. Digestie-onderzoek
7. Oogonderzoek
8. Onderzoek nieren en urinewegen
9. Neurologisch onderzoek
10. Locomotie onderzoek
11. Onderzoek aan de melkklieren
12. Onderzoek vrouwelijk genitaalapparaat
13. Onderzoek mannelijk genitaalapparaat
14. Ooronderzoek
15. Onderzoek duif
16. Onderzoek konijnen, knaagdieren en fretten
17. Referentiewaarden
, Samenvatting rijtjes gezelschapsdieren
Ziektegeschiedenis:
• Signalement: diersoort, ras, geslacht, leeftijd, kleur, aftekeningen, bijzondere
kenmerken
• Anamnese: iatrotrope probleem, homeostase, leefomstandigheden, voorgeschiedenis
Algemene indruk: gedrag, bewustzijnsniveau, houding, gang, lichaamsbouw,
voedingstoestand, verzorgingstoestand, abnormale geluiden, IHOSKA’s.
Algemeen onderzoek:
• Ademhaling: diepte, type, ritme, frequentie
• Pols: kwaliteit (kracht, equaliteit, vulling, vorm), regelmaat, uitval, frequentie,
symmetrie
• Temperatuur: waarde, staarttonus, anusreflex, tonus recti, reinheid perineum,
aanklevende faeces
• HBH:
o Huid: kleur, geur, temperatuur, laesies, bloedingen, oedemen, turgor (dikte,
oplichtbaarheid, sensibiliteit, verstrijkbaarheid, elasticiteit)
o Beharing: algemeen (gladheid, glans, aaneensluiting, kale plekken, vachttype,
kleur), lokaal (dichtheid, losse haren, vuil, ectoparasieten)
o Hoornige structuren: vorm, lengte, kleur, aard van het oppervlak
• Slijmvliezen: kleur, laesies, epitheeldefecten, vochtigheid, (CRT)
• Lymfeknopen: vorm, grootte, consistentie, verplaatsbaarheid, pijnlijkheid
Respiratieonderzoek
• Aanvullende anamnese
• Accessoire adembewegingen: neusvleugel, anusbewegingen
• Adembijgeluiden: stridor, hoesten
• Neus en nevenholten
o Luchtstroom: geur, gelijkheid
o Neusuitvloeiing: gelijkzijdigheid, kleur, consistentie, moment van optreden
o Vorm
o Planum nasale: reinheid, vochtigheid
o Neusgaten: wijdte, auxiliaire adembewegingen
o Nasofarynx: secundair via lymfeknopen
o Orofarynx: inspectie tonsillen, palatum durum, palatum molle, glottis
o Nevenholten: inspectie (symmetrie, deformiteiten), palpatie (temperatuur,
pijnlijkheid, crepitatie), percussie (percussietoon, pijnlijkheid)
• Larynx en trachea: inspectie (deformiteiten), palpatie (drukpijnlijkheid, deformiteiten)
• Thorax: inspectie (vorm, symmetrie, abnormale bewegingen, deformiteiten), palpatie
(deformiteiten, temperatuur, pijnlijkheid, knisteren, crepitatie, ribbelijning, ictus
cordis), auscultatie (longgeluiden: type, intensiteit, bijgeluiden), percussie
(longgrenzen, hoeveelheid gas)
• Aanvullend onderzoek
Circulatieonderzoek
• Aanvullende anamnese
, • Arterieel systeem: pols
• Capillair systeem: slijmvliezen, CRT, perifere temperatuur
• Veneus systeem:
o Vena jugularis: inspectie, palpatie, palpatie na stuwen
o Vena saphena: inspectie (collaboratie van het vat), palpatie
o Oedemen: inspectie, palpatie (putje drukken)
o Ascites: undulatie
o Lever: palpatie
• Hart: inspectie (plaats, intensiteit), palpatie (lokalisatie ictus, fremitus), auscultatie
(regelmaat, harttonen, uitval, frequentie, ritme, bijgeruis (localisatie, timing,
intensiteit, toonhoogte, kwaliteit)), percussie (hartdemping)
• Aanvullend onderzoek
Digestieonderzoek:
• Aanvullende anamnese
• Kop
o Kauwmusculatuur: inspectie (symmetrie, atrofie, zwelling), palpatie
(consistentie, omvang, pijnlijkheid, temperatuur)
o Mondholte
Lippen: inspectie (sluiting, ontsteking, deformiteiten, tumoren,
lipplooien)
Mondslijmvlies: inspectie
Openen: passieve beweeglijkheid, pijnlijkheid kaakgewricht, geur,
tanden en kiezen, palatum molle, palatum durum, corpora aliena, tong,
farynx, tonsillen.
o Farynx: inspectie, palpatie (slikreflex)
o Speekselklieren
o Tongbeentjes: palpatie
• Hals-slokdarm: inspectie (deformiteiten, abnormale beweging, positie van de kop,
speekselen), palpatie (obstructie, corpus alienum, dilatatie)
• Maag: alleen met scoop/sonde
• Abdomen: inspectie (vorm, omvang, deformiteiten), oppervlakkige palpatie
(spierspanning, abnormale weerstand), diepe palpatie (abnormale structure,
orgaanvergroting, pijnlijkheid, verdikte darmwand, abnormale darminhoud,
crepitatie), auscultatie (borborygmi beoordelen op aard, frequentie en toonhoogte,
steelband), percussie (toonhoogte, demping), klotsen (aanwezigheid gas of vocht),
undulatie (ascites)
• Anus en omgeving: inspectie (verdikking, perianale fistels, circumanale tumoren,
proglottiden, overvulling anaalzakjes), palpatie (m. coccygeus, m. levator ani, vulling
anaalzakjes, verdikking, pijnlijkheid)
• Rectaal onderzoek
• Aanvullend onderzoek
Onderzoek nieren en urinewegen:
• Aanvullende anamnese
• Onderzoek van de kop: inspectie (benige structuren, kleur slijmvliezen, foetor ex ore),
palpatie (beweeglijkheid kaken)
, • Onderzoek van het abdomen: inspectie (opgetrokken/afhangend, symmetrie),
oppervlakkige palpatie, diepe palpatie, percussie (undulatie)
• Nieren: palpatie (grootte, vorm, consistentie, aard van het oppervlak)
• Ureters
• Blaas: palpatie: (vullingsgraad, dikte van de wand, blaasinhoud)
• Prostaat
• Rectaal onderzoek
• Genitaalapparaat
• Aanvullend onderzoek
Neurologisch onderzoek
• Aanvullende anamnese
• Gedrag (dwangbewegingen, toevallen, desoriëntatie) en bewustzijnsniveau
(geëxciteerd, attent, depressie (sopor, stupor, coma)
• Houding (inspectie, palpatie, percussie, passieve bewegingen, spiertonus) en
locomotie (kracht, coördinatie, mechanische belemmering, onwillekeurige
bewegingen)
• Kop/schedel:
o Inspectie van kop (positie, vorm, motiliteit), oren (vorm, positie), kauwspieren
(anatomie, vorm, motiliteit, positie), mimische musculatuur (anatomie, positie,
motiliteit), ogen (anatomie, vorm, positie, motiliteit), pupillen (anatomie,
vorm, positie, motiliteit), onderkaak (anatomie, positie, motiliteit)
o Palpatie: oppervlakkig en diep. Bek openen: tonus, pijnlijkheid, abnormale
beweeglijkheid, crepitatie, slikreflex, tong (anatomie, vorm, positie, motiliteit).
• Cerebrale reflexen:
o Pupilreflex
o Ooglidreflex
o Dreigreflex
o Hoestreflex
o Slikreflex
o Corneareflex
• Visus, gehoor, reuk
• Wervelkolom en ledematen: inspectie (vorm, deformiteiten, symmetrie, positie,
spierspasmen), oppervlakkige en diepe palpatie (temperatuur, deformiteiten,
pijnlijkheid, crepitatie), percussie (pijnlijkheid), passieve bewegingen
(beweeglijkheid)
• Houdingsreacties
o Dubbeltreden
o Huppelreactie
o Optische plaatsing
o Tactiele plaatsing
• Spinale reflexen
o Kniepeesreflex
o Radialisreflex
o Buigreflex
o Anus/perineum reflex
• Pijnperceptie: oppervlakkig (huid), diep (zowel huid als dieper)
