Inhoudsopgave
Korte uitleg ............................................................................................................................................... 1
Samenvatting KT4: Neuman Systems Model ........................................................................................... 1
Neuman Systems Model: PP1 .............................................................................................................. 2
Neuman Systems Model – de methode............................................................................................... 3
Klinische besluitvorming voor verpleegkundigen ................................................................................ 6
Samenvatting KT4: Klinisch leiderschap................................................................................................. 10
Korte uitleg
In deze samenvatting vind je stof met betrekking tot het Neuman Systems Model en klinisch
leiderschap. Deze onderwerpen moet je kennen voor Kennistoets 4 in het tweede jaar HBO
Verpleegkunde op de Hogeschool Utrecht, schooljaar 2016-2017. Omdat deze onderwerpen bij
elkaar geclusterd kunnen worden, heb ik een afzonderlijke samenvatting gemaakt.
Toch liever de volledige samenvatting van Kennistoets 4 waarin (vrijwel) alle onderwerpen aan bod
komen? Deze is ook beschikbaar.
Samenvatting KT4: Neuman Systems Model
1. De student kan uitleggen uit welke onderdelen het Neuman Systems Model is opgebouwd.
De drie theorieën staan hieronder!
2. De student kan de invloed van de levensloop op gezondheid benoemen.
Komt aan de orde hieronder.
3. De student kan een gestrucureerd interview afnemen aan de hand van de vijf vragen van
het Neuman Systems Model.
De vragen staan hieronder!
Let op: ik heb de 2 hoorcolleges bekeken en de punten die verteld werden hieronder
opgeschreven. Daarna komen een aantal dingetjes die ik direct gekopieerd heb vanuit het
‘Klinische besluitvorming voor verpleegkundigen’ van Marlou de Kuiper. De belangrijke stukken
daaruit heb ik geel gemaakt, zodat je weet welke stukken belangrijk is en de ondersteunende
theorie er bij hebt staan!
Gebruik als leidraad bij het bestuderen de volgende begrippen: Grand theory, holistische visie, bio-
psychosociale model, vijf perpectieven van menselijk functioneren: lichamelijk, psychologisch,
sociaalcultureel/sociaaleconomisch, ontwikkelingsbepaald, spiritueel), systeemtheorie, streven van
systemen naar evenwicht, lijnen van weerstand stressoren: intrapersoonlijk, interpersoonlijk en
omgevingsbepaald, hulpbronnen, copingstijlen (probleemgericht en emotioneel), ernergie,
drijfveren/ ''shiny eyes'', locus of control, preventieve interventies: primaire, secundaire en tertiaire.
^^^Wat niet blauw is heb ik niet als woord in de samenvatting staan.
1
,Neuman Systems Model: PP1
Systeemtheorie = grand theory
o Probeert al het gedrag (waarneembaar) te verklaren
o Belangrijkste kenmerk:
Volstrekt ander paradigma dan het lineaire model (systeemtheorie zegt dat
oorzaak gevolg niet zo makkelijk is, er zijn heel veel factoren die invloed
hebben)
o Wordt weergegeven als cirkel:
Binnenste cirkel = basisstructuur
Mens bestaat uit een basisstructuur
Tweede cirkel: normale verdedigingslinie
Derde cirkel: flexibele verdedigingslinie
Je hebt een soort buffer tussen jezelf en wat je nodig hebt. Buffer
zorgt ervoor dat we energie kunnen opbouwen en uitgeven. Buffer
maakt ons minder gevoelig voor aanvallen van buitenaf.
o Voor een deel zijn wij nature (zoals we geboren zijn), ander deel nurture (wie we
geworden zijn). Systeem probeert zich altijd aan te passen aan de omgeving.
Systeem leert zichzelf patronen aan om zich aan te passen, maar we moeten
ons vaker aanpassen omdat er andere stressoren komen. Patronen kunnen
na verloop van tijd ineffectief zijn.
We willen ons niet aanpassen, dus stressoren zorgen voor stress. Merk je
niet altijd door patronen die ons helpen.
o Aanvallen kunnen zich voordoen op verschillende aspecten van het systeem:
Fysiologisch (lichaamsstructuur en functioneren daarvan)
Ene keer reageer je zo op een bacterie, andere keer anders
Psychologisch
Ontwikkelingsbepaald (ontwikkelingsproces in en naar verschillende
levensfases)
Patronen van toen je baby was heb je nu niet meer nodig
Sociaal-cultureel
Hier vooral heel veel patronen (vaste afspraken die we hebben
gemaakt met elkaar)
Spiritueel
Stresscoping (tweede theorie)
o Manier waarop we omgaan met stress
o Coping is flexibel, goed aan te leren.
o Lazarus: taxatie
Primaire taxatie: vaststellen, kan ik dit?
Secundaire taxatie: vaststellen, ik denk dat ik beter hulp kan zoeken.
o Een stressor ervaar je omdat je coping te kort schiet
Hulpverleners hebben weinig kennis over adequate coping, omdat
hulpverleners alleen mensen spreken die inadequate coping hebben.
o Spirituele variabele = integrerende variabele
Zonder spirituele variabele kunnen alle andere variabelen hun werk niet
doen.
Hummelman: spiritualiteit is de ervaring van de harmonieuze verbondenheid
met het zelf, de ander, de natuur en het hoge. Subjectieve ervaring.
o Elk systeem heeft zijn eigen patronen
o In elk systeem wordt energie etc. uitgewisseld
Roept wederkerigheid op
2
, o Gezondheid is bewustzijn van je energiehuishouding (wat geeft je energie, wat kost
je energie?)
o Stressor is alleen een stressor in de perceptie van die persoon. <- Subjectief
o Door te verbaliseren word je veel preciezer. Je verkrijgt inzicht in je eigen patronen.
De vragen van het Neuman System model is: waar gaan we samen naartoe werken?
Preventietheorie:
o Primaire preventie: sterk datgene wat je doet om de buffer op te bouwen.
Reserves opbouwen is een leerproces.
o Secundaire preventie: hoe maak ik het probleem niet erger?
o Tertiaire preventie: er is iets kapot. Je bent bijvoorbeeld iemand of iets kwijt of
kapot. Geen sprake van herstel. Weer opnieuw leren ermee om te gaan.
Neuman Systems Model – de methode
Competentie hulpverlener
Doelbewust en methodisch antwoorden op vragen zoeken en vinden
Gebaseerd op transparante uitgangspunten: een logisch samenhangend geheel van
uitspraken die getoetst kunnen worden
= theorie
Preventie als centrale opdracht
(als je van mening bent dat alle acties van de mens gebaseerd zijn op het goede in de mens,
dan moet dat terugkomen in je werk)
Uitgangspunt: mensen zijn gelijkwaardig aan elkaar – mensen moeten voornamelijk
aangesproken worden op hun kracht – noodzakelijk voor de gezondheidszorg dat we zorgen
dat we ellende zoveel mogelijk voorkomen – het doel is altijd welbevinden bevorderen
(proposities)
Begint bij vaststelling stressoren
Systeemtheorie:
o ontmoeting van twee systemen die elkaar gaan beïnvloeden (wederkerig) (twee
personen)
o Twee systemen hebben een andere perceptie van de werkelijkheid en daardoor is
het belangrijk dat je perceptie op elkaar afstemt
In het Neuman System model zijn er drie perspectieven op de werkelijkheid:
o Client-systeem
Gezin bijvoorbeeld, maar kan ook alleen de cliënt zijn
o Hulpverlener perspectief
o Kennis (literatuur) perspectief
Elke vraag wordt vanuit meerdere perspectieven beantwoord
Vragen
Wat is uw belangrijkste probleem?
o Door het op papier te zetten kan iemand beter ordenen wat het probleem is, pas als
je inzicht hebt over je belangrijkste probleem kan je pas wat doen aan je probleem
o De waarde zit hem in het proces wat op gang gebracht wordt door die vraag
o Hulpverlener beantwoordt ook de vraag: dossier lezen etc.
Kan een feitelijk probleem zijn
Hoge bloedsuiker
3
