Stem
Hoorcollege 1: Het begin van het LMH bij stemcliënten.
Een stemprobleem analyseren:
1. Verzamelen van informatie
2. Beoordelen van informatie
3. Relaties leggen : klinisch redeneren.
Het verzamelen van informatie:
Anamnese → KNO onderzoek → Logopedisch onderzoek.
(1) Anamnese
De kunst van het anamnesegesprek: zo persoonlijk mogelijk maken en het aanpassen op de cliënt.
Stemstoornissen = multifactoriële etiologie (meerdere factoren)
1. Stembelastingsfactoren
2. Lichamelijke factoren, bv een slechte houding
3. Aanleg
4. Factoren vanuit de omgeving
5. Persoonlijkheidsfactoren
6. Psycho-emotionele factoren.
Dysbalans tussen de mogelijkheden en de eisen die aan de stem worden gesteld, ligt ten grondslag aan de
etiologie van stemplooipathalogie.
Na de anamnese:
Inventariseren:
– Laryngoscopie: Hoe ziet het stembeeld eruit?
– Stemkwaliteit: Hoe klinkt de stem?
– Stemfunctie: Wat kan de stem?
– Impact: Wat is de invloed op het dagelijks leven?
(2) Laryngoscopisch onderzoek
Welke mogelijkheden heeft de KNO-arts?
– Laryngoscopie
– Videostroboscopie
– KNO-onderzoek
– Keelspiegel
Wat ziet de KNO-arts?
Glottissluiting (Glottal Closure: GC)
– Complete sluiting
– Anterieure gap
– Posterieure gap
– Zandloper congifuratie (stemplooiknobbels)
– Onregelmatige sluiting
– Longitudinale sluiting
– Bowing (presbyfonie)
Symmetrie (S): de mate van synchroniciteit tijdens fonatie
Regulariteit (R): instabiliteit van het trillingspatroon
Mucosal Golf (Mucosal Wave: WV)
(3) Aanvullend logopedisch onderzoek
Welke mogelijkheden heeft de logopedist?
Logopedisch onderzoek:
→ Perceptueel: Wat neem je waar?
→ Instrumenteel: Wat kun je meten?
, Functioneel stemonderzoek:
Welke informatie verzamel je?
→ De stem tijdens het spontane spreken, stemhygiëne
→ Stembeheersing
→ Maximale vocale prestaties
→ Plasticiteit van de stem : de stimuleerbaarheid van de stem. Beantwoording van de vraag: Wat is de
mogelijkheid voor een logopedist om iemand met een stemprobleem te helpen?
→ Psychosociale leidensdruk: hoe erg is het?
Let op: het uitvoeren van het functioneel stemonderzoek doe je niet voor de medische diagnose.
Maar je meet het wel om:
→ De cliënt voorlichting te geven: 'Ik heb het gemeten en weet wat ik de cliënt kan bieden.'
→ Verbetering eigen handelen
→ Vergelijking met anderen (cliënten/ therapeuten)
→ Verzekering / vergoeding.
1. Perceptuele beoordelingsschaal
GRBAS
5 laryngeale parameters voor het beschrijven van stemkwaliteit (niet voor toonhoogte en/of luidheid):
1. Grade: Mate van afwijkendheid (ernst)
2. Rough: Schorheid
3. Breathy: Wilde lucht/ heesheid
4. Asthenic: Stemzwakte/ krachteloosheid
5. Strain: Gespannenheid, geknepenheid
4-puntenschaal voor de categorische beoordeling:
0: normaal
1: licht
2: matig
3: extreem
2. Fonetografie
– Kwantitatieve aspecten: het maximale bereik van de stem
– Kwalitatieve aspecten: Jitter, Crest
3. Dysphonia Severity Index (DSI)
– Objectieve maat voor stemkwaliteit
– Gebaseerd op meerdere stemparameters:
– Hoogste frequentie (F0 hoog in Hz)
– Laagste intensiteit (I laag in dB)
– Maximale fonatieduur (MPT in sec)
– Jitter (in %) (de enige voor stemkwaliteit)
Dit is samengesteld uit juist die raken die moeilijk zijn met een onvolledige stemplooisluiting of letsel aan de
stemplooien, maar is er niet om:
1) stemplooipathalogie te diagnostificeren
2) Perceptuele evaluatie of laryngoscopie te vervangen.
DSI
– Formule: DSI = 0.13 x MPT + 0.0053 x F0-High – 0.26 x I-Low – 1.18 x Jitter in % + 12.4.
De DSI varieert tussen 5 (een goede stem) en -5 (een slechte stem). Dit kan ook overschreden worden door
hoger dan 5 (excellente stem) of lager dan -5 (extreem slechte stem). Een DSI van 1.6 kan geinterpreteerd
worden als normaal (Mark de Bodt). Hoe negatiever de score, hoe slechter de stemkwaliteit.
De DSI vergeleken met de G van GBRAS
G0 DSI = 5.0
G1 DSI = 1
G2 DSI = -1.4
G3 DSI = -5.0
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marhar. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.