Samenvatting voor het eerste deeltentamen van Humane Evolutie voor het tweede jaar van de bacheloropleiding Gezondheid & Leven.
Met deze samenvatting is een 9,7 behaald.
Historische achtergrond van de evolutietheorie
Evolutietheorie volgens Darwin (en Wallace)
Dit kan ook zorgen voor ontstaan van nieuwe soorten. Het gaat om aanpassing op het
niveau van een soort, niet op het niveau van het individu.
Darwin had ook de theorie van decent with modification: er is ergens een
gemeenschappelijke voorouder geweest die een soort voorstelt en die heeft zich vertakt en
geëvolueerd tot andere soorten. Hij zegt ook dat verschillende soorten elkaar nodig hebben
voor overleving.
Jean- Baptiste Lamarck
Hij bracht de term evolutie op de markt. Hij had wel ander idee dan Darwin. Hij zei dat
organen die niet gebruikt worden verdwijnen, organen die je wel gebruikt ontwikkelen zich.
Tijdens het leven verworven eigenschappen worden doorgegeven aan nakomelingen.
Darwin had het over variations evolution. Lamarck over transformational evolution. Wat
Lamarck zegt is niet helemaal van de tafel, maar algemeen wordt er vastgehouden aan de
theorie van Darwin.
Ernst Haeckel
Hij introduceerde de evolutietheorie in Duitsland. Hij bedacht de biogenetische grondwet:
- De ontogenie (ontwikkeling van een individu) is een verkorte herhaling van de
fylogenie (een groep organismen ontstaat uit een andere groep).
- Tijdens de embryonale ontwikkeling doorloopt een organisme alle evolutionaire
voorstadia.
- Aan de embryologische ontwikkeling kun je de evolutionaire geschiedenis aflezen.
Gregor Mendel
Mendel beschreef principes van transmissie genetica. Darwin had hier nog geen weet van.
,Genetica maakte daarna met aantal mensen hele grote ontwikkeling door. Er werd bedacht
dat door mutatie nieuwe variantie van genen ontstaan (allelen) en evolutie is verandering
van allelfrequenties door selectie en drift.
Evolutie en religie
Debat is altijd problematisch, meningen botsen vaak. Sommige biologische structuren zijn zo
ingewikkeld en bestaan uit zoveel onderdelen dat ze alleen kunnen zijn ontstaan via
intelligent ontwerp. Dit was een tijdje erg in om te geloven. Veel voorbeelden zijn inmiddels
ontkracht.
Evolutionaire patronen en processen (bewijs)
Er zijn verschillende typen bewijsmateriaal voor evolutie
- Eenheid van het leven op moleculaire schaal is overal hetzelfde tussen soorten
- Gelijkenissen en verschillen tussen soorten.
- Overeenkomsten in embryologische ontwikkeling.
- Rudimentaire structuren: lichaamsdelen die door de loop van evolutie niet meer
nodig zijn maar nog wel aanwezig zijn.
- Fossielen.
- Evolutie in actie: bijvoorbeeld antibiotica resistentie of lactose intolerantie.
,De Aarde
Ontstaan van de aarde
De aarde ontstond waarschijnlijk ca. 4.6 miljard jaar geleden als een condenserende
gaswolk. Dichtere materialen trokken steeds meer naar het centrum:
- Kern: bevat ijzer en nikkel.
- Mantel: bevat silicaten van met name ijzer en magnesium.
- Buitenkant: bevat allerlei silicaten. De buitenkant koelde langzaam af wat een dunne
korst creeërde. Er is veel vulkanische activiteit op de korst.
- Atmosfeer: ontstaan door gassen.
Gesteenten
De bewegende aardkorst
Volgens Alfred Wegener vormden de huidige continenten in het verleden 1 landmassa,
Pangea. In die landmassa ontstonden scheuren en de fragmenten dreven uit elkaar. Dit idee
werd ondersteund door:
- De vorm van kustlijnen en gesteentes.
- Overeenkomsten in fossielen.
- Paleomagnetisme. Het verloop van het paleomagnetisme bepaalde de zuidpool
gedurende het palaeozoicum.
, - Aardbevingen en vulkaanvorming. Dit gebeurt bij de contact zones van twee
lithosferen. De aarde bestaat uit 8 grote en een aantal kleinere platen. Er zijn zones
met overeenkomstige magneet richting aan weerszijden van een spreidingsrug op de
oceaanbodem.
Dit heeft gevolgen voor de evolutie van zoogdieren.
Continentale drift
Er zijn drie hoofdgroepen zoogdieren:
- Monotremata (prototheria): eierleggende zoogdieren.
- Marsupialia (metatheria): buideldieren.
- Placentalia (eutheria): placentale zoogdieren.
Alle zoogdieren zogen jongen, maar de mate waarin een jong afhankelijk is van zijn moeder
verschilt tussen de drie. Op pangea leefde ze alle drie samen, maar door de scheiding van
bepaalde continenten werden ook sommige soorten afgescheiden van de andere soorten.
Factoren bepalend voor ontwikkeling leven op aarde
Deze factoren zijn ook nog bepalend: temperatuur(schommelingen), ijstijden, droogvallen (of
niet) van wateren tussen continenten, vulkanisme en externe invloeden (meteorieten).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rooseijgenraam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,00. Je zit daarna nergens aan vast.
