1.1 Inleiding in het recht
Recht =
Goede en rechtvaardige ordening van de samenleving realiseren.
Civiel recht =
(ook wel burgerlijk of privaatrecht genoemd) regelt de rechten en plichten die burgers hebben ten
opzichte van elkaar.
Materieel recht =
de regels die betrekking hebben op de inhoud van rechten en plichten. In het materieel recht wordt
bepaald hoe (rechts)personen zich naar elkaar toe moeten gedragen in hun onderlinge verkeer.
Formeel recht/procesrecht =
Betrekking op de wijze waarop iemand zijn recht kan halen. Bevalt vooral procedureregels
Rechtsgebieden
Onderverdeling in het recht
A Publiek en Privaatrecht
B Materieel en formeelrecht
C (semi) dwingend en aanvullend recht
D Objectief en subjectief recht
E Geschreven en ongeschreven recht
F Vermogens- en niet-vermogensrecht
G Absolute en relatieve rechten
Verschil Publiekrecht/privaatrecht
Publiekrecht= rechtsverhoudingen tussen overheidsorganen onderling en/of met burgers.
Privaatrecht= recht tussen private personen → burgers onderling.
,Codificatie van recht
Recht dat is opgeschreven en vastgelegd in bijvoorbeeld wetboeken.
Privaatrecht = burgerlijk wetboek (BW)
Grondrecht = grondwet
Objectief recht
= geheel van rechtsregels dat in een bepaalde samenleving op een bepaald tijdstip van kracht is
(alles uit het Wetboek en geldend voor iedereen)
Subjectief recht =
Zodra concrete rechten/plichten op een individu van toepassing worden. Een door een rechtsregel
beschermde aanspraak op andermans gedrag.
Voorbeeld: schadevergoeding van persoon A aan persoon B na mishandeling (na schending van
objectief recht (mishandeling).
Geschreven recht =
Schriftelijke overeenkomst, bijvoorbeeld koopovereenkomst (subjectief)
Wet, jurisprudentie en overdragen (objectief)
Ongeschreven recht =
'afspraken' of 'gebruiken' die b.v. binnen een organisatie of gezin onbesproken gemaakt zijn.
Mondelinge overeenkomst (subjectief)
Gewoonte (objectief)
Dwingend recht =
Recht waarvan niet mag worden afgeweken (moet, verplicht, nietig) (nietig = zonder kracht, zonder
waarde)
Een overeenkomst die nietig is heeft praktisch gezien weliswaar bestaan, maar juridisch gezien heeft
deze nooit bestaan.
Semidwingend recht =
Recht waarvan mag worden afgeweken, maar op bepaalde voorwaarden, tussen partijen.
Bijvoorbeeld opzegtermijnen.
Aanvullend recht = (Regelend recht)
Regels die gelden als er specifieke afspraken ontbreken.
Absoluut recht
Recht dat tegenover iedereen geldend kan worden gemaakt.
Relatief recht
Kan alleen tegenover een of meer bepaalde personen worden gehandhaafd.
Rechtsbronnen = (geldend recht)
1. Wet- en regelgeving
Dwingend, geschreven recht
2. Jurisprudentie (rechtersrecht)
Geheel van uitspraken die door rechters zijn gedaan. Rechters gebruiken jurisprudentie, dus
uitspraken van andere rechters, ook wel als leidraad om een eigen oordeel te vellen in een zaak.
3. Gewoonten
Ongeschreven recht
4. Verdragen
Afspraken tussen 2 of meer staten, staan boven de Nederlandse recht bepalingen.
Rechtsbevoegdheid
Een persoon in juridische zin die bevoegd is rechten en plichten te hebben.
Handelingsonbekwaam
Minderjarigen, mensen met een verstandelijke beperking, mensen met psychiatrische problemen,
mensen met een verslaving en mensen met dementie.
, Als iemand onder curatele gesteld wordt, is hij automatisch handelingsonbekwaam. Alle
rechtshandelingen die hij verricht zonder toestemming van de curator kunnen door die curator
ongedaan worden gemaakt.
Handelingsonbevoegd
Niet bevoegd om bepaalde handeling te verrichten. Bijvoorbeeld een minderjarige zonder
toestemming van voogd.
Beschikkingsonbevoegd
Niet bevoegd zijn om te beschikken over een zaak of goed of deze te kunnen verkopen.
Rechtssubject/drager van rechten
Een persoon iemand die rechten en plichten heeft
Rechtsfeit
handeling of een gebeurtenis met een gevolg, en dan wel een gevolg voor het recht, een
rechtsgevolg.
Rechtsgevolg
Hetgeen dat volgt nadat een natuurlijk- of rechtspersoon een rechtshandeling heeft verricht.
Rechtshandeling
Een rechtshandeling vereist een op een rechtsgevolg gerichte wil die zich door een verklaring
heeft geopenbaard. Een rechtshandeling is per definitie een rechtsfeit.
Schakelbepaling
Een artikel dat een ander artikel nader aanvult of verklaard.
Vorderingsrecht
Recht van een crediteur(schuldeiser) tegenover een debiteur(schuldenaar) waarmee hij een
verbintenis is aangegaan, tot het verrichten van de afgesproken prestatie.
Overeenkomst/contract/convenant
Afspraak tussen minimaal twee natuurlijke personen of rechtspersonen(de partijen) over wat ze met
elkaar of voor elkaar zullen gaan doen.
1.2 Personen – en familierecht
Wettelijke samenlevingsvormen
Trouwen, geregistreerd partnerschap en samenlevingscontract.
Huwelijksvereisten:
- moet uit 2 personen bestaan
- 18 jaar of ouder
- partners moeten ongehuwd / geen partnerschap
- Wilsbekwaam en geestelijk bekwaam
Geen bloedverwanten in rechte lijn
(rechte lijn = vader, moeder, zoon, dochter, opa, oma, broer, zus)
(geen neven en nichten, tenzij beëdigde verklaring van beide partners dat zij uit vrije wil
toestemming geven voor het huwelijk)
Let op! Je mag dus niet trouwen met je adoptiemoeder en ook niet met het geadopteerde kind
van een van je eigen kinderen. Een huwelijk met je adoptiebroer of -zus is in bepaalde gevallen
wel toegestaan. Als daar “gewichtige redenen” voor bestaan kan de minister van Justitie
ontheffing van dit verbod verlenen.
Stappen huwelijk
1. Aangifte
2. Ondertrouw (14 dagen-1 jaar voor huwelijk)
3. Ja-woord + opmaken huwelijksakte
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dvanderhelm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.