In deze paragraaf gaat het over verschillende soorten gedrag die een dier of mens toont. Begrippen zijn dikgedrukt in deze paragraaf. Alles staat netjes en duidelijk op volgorde.
6.6 Sociaal gedrag
Solitair, in paren of in groepen
Bij veel diersoorten leven de individuen onafhankelijk van elkaar (solitair) en vindt tijdens de
balts en de paring paarvorming plaats. Vaak verzorgt alleen het vrouwtje of alleen het
mannetje de eieren en de jongen (broedzorg). Bij sommige diersoorten worden paren
gevormd voor een of meer seizoenen, soms zelfs voor het leven (monogaam).
Signalen
Het gedrag van soortgenoten ten opzichte van elkaar noem je sociaal gedrag. Bij sociaal
gedrag is een handeling van een individu de prikkel voor een handeling van een soortgenoot.
Je noemt de prikkels bij sociaal gedrag signalen. Signalen dienen voor informatieoverdracht
tussen soortgenoten (communiceren). Signalen kunnen worden gegeven door middel van
kleuren, geuren, geluiden, houdingen, gebaren en taal.
Samenleven in een groep kan de kans vergroten om te overleven. Nakomelingen worden
bijvoorbeeld beschermt en verzorgd door de groep en kunnen leren van hun groepsgenoten.
Balts en bronst
Balts vermindert agressie tussen partners en kan de paarband versterken. De signalen bij de
balts zijn soort specifiek, zodat alleen paring met soortgenoten plaatsvindt. Baltsgedrag
bestaat meestal uit een combinatie van handelingen uit andere gedragssystemen, zoals
voortplantingsgedrag, aanvals- en vluchtgedrag, voedingsgedrag en verzorgingsgedrag. De
handelingen bij de balts worden vaak overdreven, omgevormd en/of versneld uitgevoerd,
zodat ze een signaalfunctie krijgen. Je spreekt dan van geritualiseerd gedrag. Bij
zoogdieren noem je de bereidheid tot paring bronst i.p.v. balts.
Territoriumgedrag en conflictgedrag
Door een territorium te vormen wordt een zekere hoeveelheid voedsel of ruimte veiliggesteld
om nakomelingen groot te kunnen brengen. D.m.v. territoriumgedrag verdedigt het
mannetje dit gebied tegen binnendringende soortgenoten. Veel dieren vertonen op de grens
van hun territorium dreiggedrag als een indringer nadert.
De stand van het lichaam van de stekelbaars bij de dreighouding is een handeling uit een
andere gedragssysteem, namelijk het zandhappen bij de nestbouw. Je noemt dit type gedrag
overspronggedrag. Binnendringende stekelbaarsmannetjes blijken het zandhappen als
zeer dreigend te ervaren en vluchten dan ook bijna altijd. Overspronggedrag lijkt zinloos
gedrag, maar het heeft vaak een signaalfunctie. Het wordt veroorzaakt door een inwendig
conflict tussen gedragssystemen, in het geval van het stekelbaarsje aanvalsgedrag en
vluchtgedrag. Dit (inwendig) conflictgedrag ontstaat als voor meerdere gedragssystemen
een even sterke motivatie bestaat.
Rangorde
Een rangorde is een volgorde binnen een populatie van dominant naar minst dominant. Bij
kippen noem je de rangorde pikorde. Het is een manier om conflicten te voorkomen. Toch
word er af en toe gedreigd. Bij het dreigen kunnen de dieren imponeergedrag vertonen: ze
maken zich zo groot mogelijk. Tegenover het dreiggedrag van een dominant mannetje
vertoont het ondergeschikte dier vaak verzoeningsgedrag. Het verzoeningsgedrag is een
signaal dat de agressie van het dominante dier doet afnemen
.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper benteessens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.