Dit document is een samenvatting van de lessen (H2-H12) van prof. Langouche, Elia en Vanhorebeek, aangevuld met nota's en info uit het handboek van F. Schuit (Metabolisme en voeding).
= het collectief van chemische reacties in een levend organisme, dat als doel heeft om dat organisme
gezond te houden
1. Metabolisme kankercellen
= gereduceerd collectief v chemische reacties: niet meer als doel organisme gezond te
houden, maar kankercellen beter doen groeien
2. Dynamiek en flexibiliteit van lichaamsmetabolisme
• Samenwerking tussen organen/weefsels
• Belangrijk actieterrein voor hormonen
Vb.: metabole regeling door schildklierhormoon
3. Lichaamsmetabolisme is ingewikkeld
Zeer veel genen coderen voor metabool relevante proteïnen!!
Hoe begrijpelijker maken om aan te leren?
• Niveau 1: indelen in metabole paden
(anabool/katabool/gemengd?; enzymen, metabolieten)
• Niveau 2: begrijpen v metabole fluxcontrole
• Niveau 3: integratie v metabole paden tot een geheel
(gevoede en gevaste toestand; intense arbeid)
• Niveau 4: wat is de relevantie voor menselijke ziekte?
(stofwisselingsziekten; chronische metabole ziekte)
4. Drie globale doelstellingen v metabolisme
Productie van:
• ATP
Chemische energie: universeel gebruikt om energie vragende processen mogelijk te
maken
2 energierijke fosfaatgroepen (gebonden aan binnenste fosfaat)
Geleverd door katabolisme – nodig voor anabolisme
, • NADPH
Reducerend vermogen in de vorm van een energierijk elektronenpaar: nodig om
complexe moleculen op te bouwen uit kleine moleculaire eenheden
Geleverd door katabolisme – nodig voor anabolisme
• Bouwstenen
Nodig om complexe moleculen op te bouwen uit kleine modulaire onderdelen
Kost ATP en NADPH
Nodig voor anabolisme
5. Onderscheid tussen metabole wegen en metabole flux
• Metabole weg
= logische volgorde v chemische reacties,
met beschrijving v metabolieten die chemisch veranderen,
enzymen die de reacties katalyseren,
reactiemechanismen
(“auto rijdt v stad naar stad”)
• Metabole flux
= aantal metabolieten dat op 1 punt vd weg per tijdseenheid passeert
(“aantal auto’s dat voorbijrijdt per seconde)
Meestal geregeld door instroom, meest kritische parameter is
beschikbaarheid/activiteit v bepaalde enzymen
Vaak bij de eerste stap gecontroleerd door flux controlerende enzymen
6. Katabolisme
• Katabole wegen
Afbraak v complexe biomoleculen
Doel: energie uit halen (meestal ATP)
• Katabolisme verandert metabole “brandstof” in nuttige energie
Vb.: zetmeel (glucosepolymeer), vet (3 vetzuren + glycerol)
Stochiometrie van volledige verbranding:
Glucose + 6O 6 CO + 6 H O
2 2 2
30 ADP 30 ATP
Palmitaat + 23 O 16 CO + 16 H O
2 2 2
106 ADP 106 ATP
, • Fundamentele verschillen tussen verbranding van metabole/fossiele brandstof:
Glucose + 6O --> 6 CO + 6 H O
2 2 2
1 reactie vs. opdelen vh oxidatieproces in vele deelprocessen
Hoge activeringsenergie vs. katalyse (verlagen v activerinsenergie)
Alle energie: warmte vs. opvangen v potentiële energie in “nuttige dragers”
7. Adenineribonucleotiden als dragers van “nuttige groepen”
Energietransfer: ATP
Elektronentransfer: NADH en FADH2
Acyltransfer: acyl-CoA
, • ATP ontstaat op 2 manieren
Fosforylering op substraatniveau Oxydatieve fosforylering
Gemiddeld 10% vd flux Gemiddeld 90% vd flux
Transfer v chemische energierijke fosfaat v Koppeling ADP met anorganisch fosfaat (Pi)
metaboliet X-P naar ADP
Overal in de cel (cytoplasma) Mitochondriaal binnenste membraan
Vb. in spiervezels (ATP buffering): transfer v Werking:
creatinefosfaat in ACP; gebeurt intensief bij Verbranding v brandstof levert energierijke
arbeid en kan ook in omgekeerde richting elektronen (NADH, FADH2)
bij rust Redoxreacties in complexen I, III en IV
brengen elektronen naar O2 met vorming v
H2O
Energie die vrijkomt levert een
protonengradiënt over de mitochondriale
binnenste membraan
Complex V benut energie v deze
protonengradiënt om ATP te maken
• Mechanisme transfer vd energierijke fosfaatgroep
Punten v overeenkomst in deelreacties: bewegen v ladingen + mate v entropie vd
moleculaire elektronenwolk (resonantie)
• Zeer intense moleculaire kringloop
Flux in 1 menselijk lichaam:
ATP verbruik = ATP synthese = +- 100 mol/dag = 50 kg/dag
Totale (ATP+ADP) voorraad in lichaam is maar 0,1 kg
Gevolg: per gemiddeld ATP molecule zijn er +-500 cycli nodig van afbraak tot ADP en
heropbouw tot ATP (= 1 cyclus/3 min.)
(sterke verschillen tussen weefsels en sterke regeling binnen 1 weefsel)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper frls. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €17,49. Je zit daarna nergens aan vast.