Basistextiel VII – Veredelen 3 – Mechanisch Finishen
Textile supply chain
Finishing =
- pre-treatment
- printing or dyeing
- mechanical or chemical finishing
Mechanisch finishen
= toevoegen van fysische krachten op (droge) stoffen, zoals
frictie/wrijving, temperatuur, druk or spanning/rek op het
doek.
Doel: toevoegen van functionaliteiten of het uiterlijk (glans) of greep veranderen van de stof.
- Dimensie stabiliteit > krimpvrij en vormvast
Wordt ook wel “dry finishing” genoemd (in de regel geen gebruik van water/chemicaliën) > positief
effect op duurzaamheid > niet nat, dus hoeft niet te drogen.
Voorbeeld van …
- Esthetische finish = kleur/verf, glans, reflectoren
- Functioneel = brandwerend, chemische stoffen werend, stoom werend, reflectoren
, - Tijdelijk = strijken/stomen (niet officieel), vuilafstotende spray sneakers, wasverzachter
- Permanent = thermofixatie, printen, verven, coating, lamineren
Mechanisch finishen categorieën
- Kalanderen (Calandering); een glanzend, dicht en compact uiterlijk kan worden verkregen
door middel van wrijving, druk en warmte.
- Schuren (Sanding/sueding); dankzij dit proces heeft de stof een veel zachtere hand en een
verbeterd isolerend effect dankzij het uit het stofoppervlak getrokken vezeleinde. Dit wordt
uitgevoerd door middel van een met schuurpapier beklede rol.
- Ruwen (Napping/raising); het vezeluiteinde dat naar het weefseloppervlak is getrokken,
heeft een isolerend effect. Dit proces wordt uitgevoerd door middel van haaknaalden (of
wire-covered rollers) die in verschillende richtingen over het weefsel gaan.
- Krassen/borstelen (Brushing)
- Scheren (Shearing); de vezeluiteinden op het weefseloppervlak worden gesneden met
behulp van speciaal snijgereedschap.
- Drogen (Tumbling)
- Dimensie stabiliteit (Dimensional stabilization)
Kalanderen
Doek tussen twee rollen passeren om zo een variëteit aan
oppervlakte texturen of effecten (glad, plat en 3D reliëf) aan te
brengen. Gebeurt onder hoge druk (tussen de kalanders) en de
kalanders worden verhit.
Toegepast om doek greep en uiterlijk te verbeteren of om doek te
embossen.
Results depend on pressure, temperature, speed, type of calendar
and the sequence of these calendars.
➢ Verhoogde glans en gladheid van de stof.
“Over calandering” moet worden vermeden > maakt de garens zwakker. Doek gaat kapot.
Stalen kalander wordt van binnenuit verwarmd met stoom, circulerende vloeistoffen of
elektriciteit. Het oppervlakte is gecoat met zachter materiaal:
- Katoen
o Weerstaat hoge temperaturen
o Voor behandelen van ‘harde’ vezels
o Hoge weerstandscapaciteit
o Goede elasticiteit
o Vooral voor katoen en blend finishen
- Wol/papier (45-50% wol)
o Glanzend effect verhogen
o Goede elasticiteit
o Goede wrijving weerstand
▪ Ook bruikbaar voor embossing kalanders
- Katoen/polyester of polyamide
o Langere levensduur
o Hoge weerstandscapaciteit
o Verbeterde hardheid > stof dat bewerkt wordt krijgt een bijzonder glanzend uiterlijk
, o Hoge werksnelheden
Belangrijke controleparameters:
- Vochtgehalte van de stof
- Exacte temperatuur van de verwarmde kalander(s)
- Exacte druk op de stof uitgeoefend
- Bekledingsmateriaal stalen kalander
Voordelen kalanderen
- Stof wordt dunner
- Minder lucht- en waterdoorlatend
- Meer dekking
- Meer glans
Te veel warmte en druk > stof wordt papierachtig of te glanzend.
Roll kalander
Minimaal 2 kalanders
- Zacht tegen zacht: geeft een doffe finish/mat uiterlijk en voelt zachter aan.
- Hard (verhit) tegen zacht: glans effect op je doek, garens in doek worden in een platte vorm
gedrukt > doek oppervlakte wordt groter en meer licht wordt gereflecteerd. Geeft een
compact en dicht (dense) doek. Het doek voelt stugger aan.
Hiermee kan je beïnvloeden hoeveel lucht door wordt gelaten in je doek. Ook meer waterafstotend
gemaakt, doorgangen worden tegen elkaar gedrukt > moeilijker voor water om hier doorheen te
komen.
Nooit hard tegen hard > dan druk je het doek kapot.
Cambirc
Lichtgewicht doek, plat binding, meestal wol of katoen, heel klein beetje glans. Gebruikt voor
interior en kleding.
Batiste
Plat binding, katoen wol of polyester (of blend), dun/lichtgewicht doek, niet transparant.
Gebruikt voor voering of lingerie.
Glazed/friction kalanderen
Meest gebruikte manier van kalanderen.
Doek door minstens 3 kalanders met verschillende snelheden.
Wrijving, hitte en druk wordt toegevoegd. Kalander
met hoge snelheid is polishing the fabric.
- Smooth – steel – smooth: beter glanseffect en
geeft het doek meer volume.
- Steel – smooth – smooth: verschillende
effecten mogelijk. Doek door de gladde
