Hoorcollege 1: De Europese economische structuur: van industrie
naar diensten
H5 en H6
H5: Industrie, innovatie en regionale ontwikkeling
Industrie in Engeland veel gekrompen. Baart Engelse overheid en EU zorgen: industrie levert
nauwelijks werk meer op. Meeste economen vinden het goed dat een land geen industrie heeft:
duidt op hoge arbeidsproductiviteit: zelfde werk, minder mensen.. Weinig werknemers in industrie
betekent dus dat er veel innovaties zijn geweest. Tegelijkertijd brengt het wel veel ontslagen met
zich mee. Het is soms niet fijn dat de economie geheel draait op dienstverlening: het is hun
‘onzichtbaarheid’ (kunt ze niet voelen) en heterogeniteit’ (schoonmaak en advocaten vallen er
beiden onder). Industrie is ook niet homogeen.
5.1 Van Black Country tot Rustbelt
Europa begon met industriële revolutie (Engeland) Transformatie van handwerk naar machinewerk
grote gevolgen: productiviteit nam toe, er kwamen fabrieken en steden industrialiseerde. Vooral
Black Country. Vond niet alleen plaats op plekken waar grondstoffen zoals ijzererts te vinden waren.
Traditie, ligging en transportmogelijkheden van belang. Naast zware industrie leverde ook
textielindustrie veel banen op, ook scheepsbouw. Om transport te waarborgen kwamen er netwerk
verbindingen over weg, water en het spoort (1830). Maakt het aantrekkelijk voor vestiging van
bedrijven en mensen: volgens Weber gaan fabrieken zitten waar er grondstoffen zijn en
transportkosten laag zijn. In Zuid Europa kreeg je wel soortgelijke gebiedjes, maar nooit zo groot: te
weinig grondstoffen en te ver weg.
Vanaf 2e helft van 20e eeuw kwamen kolen en staalregio’s in problemen. Vraag liep terug door
opkomst andere energiebronnen (olie,aardgas) en concurrentie uit lage lonen landen). Bij textiel en
scheepsbouw is het zelfde aan de hand: minder vraag, outsourcing. Fourastie vond het kloppen: 3
sectoren, op een gegeven moment gaat dienst alles vervangen. Voormalig industrie gebieden zijn nu
vaak niet aantrekkelijk. Rustbelt: ongebruikt industriegebied. Werkloze fabrieksarbeiders laten zich
niet snel omscholen: structurele werkloosheid. Hierdoor beschouwen geografen de kolen, staal,
textiel regio’s als apart: onderscheiden zich op vlak van hardware, software en mindware van rest
van europa.
Hardware: zichtbare en tastbare delen van economie: productiefactoren. Arbeid, natuur, kapitaal.
Ook transport infrastructuur en kennisinfrastructuur. Combinatie lijdt tot omgeving van
fabriekspanden. Industrieregio’s monostructuur: eenzijdig productie, kan niet snel aanpassen. Soms
worden er nu universiteiten opgericht om innovaties te bevorderen.
Software: mentaliteit, normen, waarden en netwerken. Dit zijn sociaal culturele factoren. Kunnen
groei stimuleren of afremmen. Mensen kennen elkaar allemaal in de industrieregio, ‘institutionele
lock-in’: niet open voor contact met andere. ‘Zo doen we het al jaren’.
Mindware: beeldvorming van een gebied. Wordt steeds belangrijker: locatiekeuze van bedrijven
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper TentamensHalen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.