De samenvatting van de 10 weken durende minor Genetica in de maatschappij. Elke week heeft zijn eigen thema en op deze manier is de samenvatting ook ingedeeld. Naast mijn eigen aantekeningen heb ik ook screenshots van de powerpoints erin gezet om te verduidelijken met plaatjes.'
Per jaar kan het na...
Alle hoorcolleges en
opdrachten in één bundel
Alicia Rens
Minor
MINOR:
GENETICA IN DE
MAATSCHAPPIJ
2016-2017
,Week 1
Introductiecollege – toegang tot en toepassing van Genetica in de maatschappij
Robert Hofstra
DNA – RNA – Eiwit (het gaat om de eiwitten hoe is het eiwit verstoord in zijn proces)
Risico’s op ziekten liggen vast in het DNA
Multifactorieel: genen x omgeving vaak ouderdomsziekten.
Genoom: datgene wat je krijgt van je ouders al je genen daarvan zijn er 160 unieke varianten in erfelijke
factoren/genen
Cascade principe: index (persoon) testen op een bepaalde ziekte en als blijkt dat diegene een erfelijke ziekte heeft
tot 5 generaties informeren over een erfelijke ziekte in de familie
Met kennis over DNA kunnen we:
- preventeren wat is er aan de hand/ maatregelen nemen/ therapie
- behandelingen welke?
- medicatiebeleid
- prenataal beslissingen over zwangerschap
- jonge kinderen wat hebben ze precies
- volwassenen vooral grote groep met kanker. Kanker kan ook erfelijk zijn. Als je die voortijdig kan identificeren
kan je voortijdig ingrijpen
PGD: een klompje bevruchte cellen in het 8-cellige stadium bekijken en dan 1 cel weghalen en kijken voor ziekten.
Mocht het blijken dat er niks aan de hand is kan het klompje cellen in een vrouw worden ingebracht.
In de genetica is DNA sequencing niet voldoende. Iedere cel in je lichaam is anders dus ook andere processen.
Alles ligt vast. Genen kunnen aan/uit. We weten alleen niet wie dat bepaald. Als het gen uitstaat is er een andere
marker dan als het gen aanstaat. Zo kunnen we het verschil vinden.
Gene-editing: manipulatie van genen reageerbuisgewas.
Gentherapie: gezond gen inbrengen om die persoon beter te maken maar het kan ook andere processen
verstoren
Minder eten = ouder worden energie gaat naar het repareren van DNA = minder snel ziek worden
HC: het ontstaan van de Genetica
Fred Petrij
etigenetica: niet alles heeft effect op de mens
*reis door de tijd*
Voor 6000 v.chr.
Verschuiving van jagers/verzamelaars naar de tijd van de boeren had te maken met de kennis over de genetica
(gewassen) kweken van planten.
Maar mensen weten eigenlijk al behoorlijk lang hoe het ongeveer zit met erfelijkheid. Ze zien dat hun kinderen lijken
op de ouders en ook hadden ze huisdieren die ze lieten paren met een sterkere soort.
1
,De principes van erfelijkheid zijn al zeer lang bekend. Vanaf de nieuwe steentijd (in Noord-Amerika vanaf 6000 v.
Chr.) hebben mensen ze toegepast bij het fokken van dieren en het kweken van planten. Rond 4000 jaar geleden
waren de inwoners van Mesopotamië er al in geslaagd honderden verschillende soorten dadelpalmen te kweken,
waarvan de vruchten verschilden in smaak en grootte.
Al in de oudheid werden hypothesen bedacht om overerving van eigenschappen te verklaren. De Griekse wijsgeer
Hippocrates van Kos dacht dat vererving plaatsvindt door middel van kleine deeltjes, die vrij door een organisme
kunnen bewegen. Zowel tijdens het leven verworven als aangeboren eigenschappen zouden op die manier kunnen
worden doorgegeven. Deze hypothese wordt Pangenese genoemd en zou tot in het begin van de 20e eeuw een rol
blijven spelen.
Aristoteles (384 -322 v.Chr.) zag niets in pangenese of overdracht van verworven eigenschappen. Hij dacht dat
eigenschappen doorgegeven werden door semen, een vloeistof die net als bloed door het lichaam stroomt. Bij de
geslachtsgemeenschap zouden het semen van man en vrouw mengen, zodat het kind eigenschappen van beide
krijgt.
Hippokrates: pangenese (hier komt de naam van de genetica vandaan)
Aristoteles was het niet eens met Hippocrates Aristoteles zat beter in de buurt met zijn semen van de man en
vrouw mengen.
Antonie van leeuwenhoek (uitvinder van de microscoop): vond in een spermacel een klein mensje (deze is natuurlijk
niet van voor 6000..)
1859
Darwin.
Nu lijkt het echter alsof er voor 1859 niets is. Het begint natuurlijk niet perse bij Darwin.
In matter of fact, we kunnen best ver terug. Vroeger begrepen ze ook al dat kinderen op hun ouders lijken. De oude
Egyptenaren wisten ook al wat selectief kruisen was betreffende gewassen en fokken. (zie voorgaande stuk)
Darwin maakte een wereldreis met de Beagle. Hij ging naar meerdere plekken waaronder de oostzijde van Zuid-
Amerika en de Galapagoseilanden. Op deze eilanden vond hij vinken die per eiland verschilde qua snavel. (duidelijk
verhaal)
Tegenwoordig is er nieuwe discussie betreffende Darwin Darwin gaat heel erg uit van een natuurlijke setting
waarin de mens zich aanpast. Tegenstanders hiervan zijn meer holistisch wat hebben wij dan voor invloed op de
wereld?
19e eeuw (1856)
mendel.
Hij was een Oostenrijkse monnik en hij experimenteerde op slimme wijze met erwtenplanten. Hij keek naar de
overerving van eigenschappen en naar verschillende generaties. Hij was slim door alleen te kijken naar 2
eigenschappen en het daardoor simpel en overzichtelijk te houden
mendaliaanse overerving: monohybride met een enkele eigenschap
Multifactorieel: multigeen/oligogeen omgeving telt dan ook mee
Galton (19e eeuw)
Hij keek vooral naar lengte maar was niet slim. lengte is veel te complex
Trouwens een neef van Darwin.
2
, 1882
Flemming kwam met het concept mitose
1900
Mendels werk werd eindelijk erkend mendaliaanse overerving is geaccepteerd mendel had namelijk meer
bewijs gevonden door met meerdere soorten flora en fauna te kruisen
1908
Hardy- weinberg keken meer naar de populatie. Als er geen beperkende factoren zijn in een populatie zou de
verhouding ongeveer hetzelfde moeten blijven. statistiek kant van de genetica
Begin 20e eeuw (WOII)
Eugenetica inferieure rassen bestaan. Ze keken in gevangenissen naar wat voor mensen daar gevangen zaten. Bij
deze mensen tekenden ze een stamboom. Deze stambomen leden allemaal terug naar een mevrouw uit 1740 (ada
Juke) haar nazaten werden allemaal criminelen. Men ging toen nadenken (1900-1910) wat ze hadden kunnen
doen om dit alles te voorkomen steriliseren?
1918
Rond deze tijd ging men steeds meer experimenteren met dieren. In het bijzonder muizen en fruitvliegjes. (Fred
heeft zijn eigen persoonlijke muizenkwekerij en heeft er nog 2 publicaties door ook)
1915
Linkage (Haldane)
Eigenschappen kunnen gekoppeld worden, deze worden samen overgeërfd. Dit kan dus ook als er 2 foutjes op dat
gen zitten. Er liggen dan 2 eigenschappen op 1 gen.
1928
Fred Griffith transformatie van bacteriën.
Resisitentieproblemen het lijkt op het vaccinatieprincipe. de bacteriën kunnen eigenschappen overnemen
waardoor de muis wel dood ging.
1931
Barbara mcclinctock ontdekte crossing-over/recombinatie dit is handig, want hierdoor zijn er veel nieuwe
combinaties mogelijk = variatie
1933
Ontdekt dat down syndroom erfelijk is en dat de leeftijd van de moeder van invloed is.
1937
Rusland ook Rusland urbaniseerde er moesten betere machines komen en betere gewassen, maar rusland
wilde niet toegeven aan de genetica. Hierdoor liep Rusland gigantisch achter
1941
Genen zijn recepten. In die tijd was één gen, één eiwit. Helaas was dit iets te simplistisch. we hebben namelijk 22000
genen en we hebben veel meer eiwitten dan dat. Dus er moet ergens iets anders aan de hand zijn.
Deletie: een gen kwijt raken (wordt dan überhaupt niet meer afgelezen)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AliesR. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
