Samenvatting
Samenvatting Kennislijn VPK week 4 (OVK2TKKO02)
Probleemgedrag bij dementie, rol van psychosociale interventies, psychofarmaca. Oefentoets zit erbij.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Kennislijn Leerjaar 2 OVK2TKKO023. Rusteloosheid, slechte concentratie, visuele vertekeningen, prikkelbaarheid, vervormde
doorgifte van prikkels= verstoorde zintuigelijke waarneming
4. Vertelt eenzaam te zijn, afwezigheid van ondersteuningssysteem, voelt zich afgewezen, zegt
dat de tijd langzaam gaat= sociaal isolement
5. Geeft aan niet in staat te zijn om stabiele ondersteunende relaties op te bouwen en/of te
onderhouden= inadequate sociale interactie
6. Hoesten, verslikken of kokhalzen, voedsel valt uit de mond, kwijlen= slikstoornis
Vpk week 4 wg 1
Lees de vierluik Migrantenouderen en dementie deel 1 tot en met 4. Zie hiervoor de link op
Cumlaude bij werkgroep 1.
Palliatieve zorg= zorg die erop gericht is het lijden van de pte weg te nemen dus niet gericht om
weer beter te worden. Geen genezing kunnen bereiken, maar de klachten verlichten.
Kwaliteit van leven verbeteren van pte die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening
of ernstige kwetsbaarheid.
Wat zijn de kenmerken van palliatieve zorg?
- Markeren= het vroegtijdig signaleren van de reële kans dat de pte binnen een jaar zal
overlijden. Deze bewustwording bij professionals is essentieel om palliatieve zorg te kunnen
bieden. Veel gebruikte hulpmiddelen; suprise question en spict.
Bij markeren hoort altijd een analyse. Hoe ben je tot je conclusie gekomen ook leidt het tot een
inventarisatie van huidige problemen dit inventariseren doe je op 4 dimensies. Je kijkt naar de
o Behoeften
o Vragen
o Belangen
o Angsten Van de pte en diens naasten
o Keuzes
o Wensen
4 dimensies
- Somatisch – lichamelijke
- Psychisch; over emoties en stemming
- Sociaal; de plek en rol van de pte zijn omgeving
- Zingeving – spirituele; dat wat het leven voor de pte waardevol maakt, waar die kracht van
krijgt of ophoopt.
- Inventariseren met aandacht voor de 4 dimensies; je kijk je naar de interactie tussen de
dimensies. Zo kunnen zingevingsvragen leiden tot angst en zelfs pijnklachten versterken
- Gezamenlijke besluitvorming; in gesprekken informeer je de pte en naasten zorgvuldig over
o De ziekte
o Prognose
o Mogelijkheden tot zorg en behandeling
Bij beslissingen is het van belang dat de pte hulp krijgt en ruimte om een eigen keuze te maken.
- Advance care planning (ACP); je bespreekt met pte de verschillende scenario’s en legt samen
vast wat er wel en niet wordt gedaan. Wat belangrijk is voor de pte en of er een
62
,Kennislijn Leerjaar 2 OVK2TKKO02
wilsverklaring of euthanasie wens is. Dit proces van ACP doorloop je eregelmatig en in ieder
geval is de toestand van de pte veranderd. Bv een exacerbatie, het starten of stoppen van
een behandeling of bij herhaalde ziekenhuisopname.
- Interprofessioneel; bij palliatieve zorg zijn hulpverleners vanuit verschillende disciplines
betrokken, ook hebben mantelzorgers een rol net als vrijwilligers. De regie over zorg voor de
pte kan liggen bij de thuiszorg, de huisarts, maar ook bij een mantelzorger.
Het is van belang dat afspraken voor alle betrokkenen terug te vinden zijn en dat de wensen en
keuzes van de pte leidend blijven.
- Zelfzorg (bij professionals); voor professionals kan palliatieve zorg uitdaging en zingeving
bieden, maar het is intensieve zorg, het is fysiek en mentaal belastend. Daarom zijn zelfzorg
en onderlinge steun belangrijk om als zorgverlener gezond te blijven en goed te
functioneren. Bv:
o Intervisie
o Intercollegiaal overleg
o Moreel beraad
o Leren omgaan met emoties
o Herkennen/respecteren van eigen grenzen
Welke verschillende fasen worden onderscheiden in de palliatieve fase? Verloop in 4 fasen;
1. Ziektegericht: je bestrijdt de ziekte om de symptoomlast te verminderen en zo mogelijk het
leven te verlengen. Deze behandeling is niet gericht op genezing, maar op vermindering van
klachten. Bv om te bestralen om de tumor klachten te verminderen.
2. Symptoomgericht: dit wordt ingezet naast ziektegericht handelen. De behandeling richt op
het verlichten van de symptomen. Zonder dat deze behandeling direct effect heeft op de
ziekte.
Je kijkt welke symptomen te verwachten zijn bij de ontwikkeling van de ziekte. Bv bij een
oesophagus bloeding bij ernstige levercirrose.
Wat kun je preventief doen? Wat doe je als het symptoom zich voor doet? En wat wil de pte
zelf?
3. Terminaal: dit is de stervensfase belangrijk deze te herkennen om de pte en de naasten
tijdig te informeren, ook om de symptomen bij de pte te voorkomen of direct te behandelen.
Bij pte die niet plotseling overlijden kun je in de stervensfase veel overeenkomstige
symptomen zien, zelfs als de onderliggende ziektes verschillend zijn= deze verzameling van
symptomen= the common pathway.
Je anticipeert op symptomen als dalend bewustzijn, verdwijnende eetlust en dorst,
verwardheid, onrust doorliggen, pijn en onregelmatige ademhaling heeft invloed op
toediening van medicatie en op de zorg.
4. Nazorg: het ondersteunen van naasten na het overlijden van de pte. Afspraken over nazorg
maak je de voorgaande fases.
Welke adaptieve opgaven (zelfmanagementopgaven) kunnen pte tegenkomen in de palliatieve
fase
Welke vragen zou je pte en naasten stellen om aan te kunnen sluiten op zorgbehoeften?
63
, Kennislijn Leerjaar 2 OVK2TKKO02
Waar de stervensfase bij verschillende ziektebeelden overeenkomstig verloopt, zie je in de
ziektegerichte en symptoomgerichte fases. 3 verschillende patronen van verloop.
1. Oncologische ziekten; er is vaak een relatief stabiele fase die meerdere jaren kan duren.
Ziektegerichte palliatie speelt hier een grote rol. De pte gaat geleidelijk achteruit. Als het snel
verslechterd gaat het over naar symptoomgerichte palliatie.
2. Chronische orgaan falen zoals COPD en hartfalen; de pte gaat hier geleidelijk achteruit. Ook
als het optimaal behandeld wordt. Er treden exacerbaties op waarin de conditie
verslechterd. Daarna is lichte verbetering te zien, zonder volledig herstel.
Exacerbaties treden steeds vaker op en de pte gaat steeds verder achteruit; ziektegericht en
symptoomgerichte palliatie spelen een rol. Mogelijkheden van ziektegerichte behandelingen
zijn begrensd.
3. Kwetsbare/fragiele pte, vergevorderde dementie; patroon te zien van geleidelijke maar
voortdurende achteruitgang van de conditie en functioneren. Dit verloop is ook kenmerkend
voor hoogbejaarde pte met diverse gezondheidsproblemen. Bv afgenomen mobiliteit door
artrose, gewichtsverlies door verminderde eetlust en nierfalen
Meetinstrument voor dementie= Rudas en EQ-code
Wk 4 wg 1 probleemgedrag bij dementie + personalised stepped care, rol van
psychosociale interventies en psychofarmaca 4 kennisclips
Kennisclip 1: klinisch redeneren binnen de STIP
KR in 5 fasen:
A. Detectie: Wanneer identificeren/signaleren je dat er psychische problemen spelen bij de pte
meetinstrument: NPI (in welke maten, welke psychische problemen er spelen en welke
belasting voor de mantelzorger), geen handvat om er gelijk iets aan te doen. Het gaat om
achterliggende factoren die voor iedereen anders is.
B. Analyse: wat is er nu aan de hand, wat zijn de achterliggende factoren en hoe zit de
levensgeschiedenis in elkaar. Dit kan met behulp van de DSA-scan: Dynamische Systeem
Analyse – scan (CGA= brede diepgaande analyse).
Het gaat niet alleen om de feiten maar ook de interpretatie. De 7 domeinen goed interpreteren,
goeie diagnostiek leidt tot plan van aanpak
C. Behandeling: integraal behandelplan met scores. Samen met de pte en mantelzorger
opstellen. Intergrale Goal Attainment Score – plan (+SDM/ACP).
Evaluatie: Wat is er besproken, wat was de analyse, wat zouden we gaan doen en wat is er
uitgepakt. Hulpmiddel: MDO/ZLP
D. Heranalyse: (PM: >80% treatment fidelity) (NPI – DSA etc.)
Patient in the lead
NPI= levert voor elk gerapporteerd symptoom een bepaling van de ernst op en een beoordeling van
de emotionele belasting en ook gesommeerde totaalscores voor ernst en emotionele belasting.
DSA= Dynamische Systeem Analyse= methode om te werken met (psycho)geriatrische pte.
CGA= Comprehensive geriatric assessment: brede diepgaande analyse
SDM= Shared Decision Making= samen besluiten nemen, pte en zorgverlener samen beslissen over
de zorg
64
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Defne00. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51662 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen