School: Hogere school Arnhem en Nijmegen
Studie: Voeding en Dietetiek
,Leerjaar: propedeuse jaar (leerjaar 1)
Schooljaar: 2020-2021
Vak: Leerjaar 1 periode 1 kennistoets (dagdeel mens en praktijk)
Metabole wegen
Kennisclip 1 inleiding van ATP: https://video.han.nl/P2G/Player/Player.aspx?id=cEH70g
Het doel van metabole wegen is om uit voedsel energie op te wekken.
o Als er voedsel geconsumeerd wordt bevat dat eiwitten, koolhydraten en vetten.
o Deze macronutriënten worden omgezet in het stofje Acetyl-CoA.
,o Het stofje Acetyl-CoA gaat de citroenzuurcyclus in waar een elektronen
transportketen aan is gekoppeld en daaruit ontstaat uiteindelijk ATP.
o
Macronutriënten Monomeren Metabole wegen eindpunt
complexe Complexe moleculen Energie
moleculen in worden afgebroken
voeding tijdens de vertering
Koolhydraten Glucose ATP ook Acetyl-CoA
Vetten Vetzuren Acetyl-CoA
Eiwitten aminozuren Acetyl-CoA
ATP = Adenosine Trifosfaat
o ATP is een kleine voorraad van ongeveer 50g
o ATP is onmiddellijk bruikbaar
o Wordt constant gehouden: dus wat verbruikt wordt, wordt meteen weer aangevuld
vanuit ADP.
o Dagelijkse aanvulling is ongeveer 50kg
o ATP wordt gemaakt vanuit koolhydraten, eiwitten en vetten.
Het kan ook gemaakt worden uit alcohol, maar dat tellen wij niet mee.
o Bij nood kan ATP ook uit CP (creatine fosfaat) gemaakt worden, maar dit nemen
we ook niet echt mee.
, CP +ADP -> creatine + ATP
Productie ATP
o Productie vindt plaats in het mitochondriën. Dit is een soort energiefabriek.
o Mitochondriën zitten in elke cel en bevindt zich in het cytosol.
o Een deel van de productie bevindt zich in de mitochondriën en een deel buiten de
mitochondriën.
Kennisclip 2 van koolhydraten tot Acetyl-CoA: https://video.han.nl/P2G/Player/Player.aspx?id=cP70Sk
Koolhydraten -> glucose <-> glucose-6-fosfaat <->
pyrodruivezuur -> Acetyl-CoA
Metabole afbraak van glucose
1. Glucose -> pyrodruivezuur
o Verloop via glucose-6-fosfaat
o Dit heet de zogenaamde glycolyse
o Deze is altijd anaeroob (dus zonder zuurstof)
o Ook wel anaerobe glycolyse ofwel pleonasme
2. Vervolgens twee mogelijkheden
a) Zuurstof aanwezig -> aeroob: pyrodruivezuur -> acetyl-CoA
b) Geen zuurstof aanwezig -> anaeroob: pyrodruivezuur -> melkzuur
a) Zuurstof aanwezig -> aeroob:
pyrodruivezuur -> acetyl-CoA
o Glucose (6 C-atomen) -> 2
pyruvaat ( 2x3 C-atomen = 6
C-atomen) -> 2 Acetyl-CoA
( 2 C-atomen worden
afgescheiden en 2X2 C-
atomen)
, b) De (anaerobe) glycolyse (= Embden-Meyerhof-keten)
o Afbraak (katabolisme) van glucose, zonder zuurstof tot pyrodruivezuur
o Netto: glucose + ADP + 2Pi -> 2 pyruvaat + 2ATP + 4H
o Per glucosemolecuul ontstaat er 2 pyrodruivezuur e 2 ATP
o Er is wel energie over dus 2 ATP levert 4 ATP op (dus 4-2=2)
o Uit 1 glucosemolecuul komt 2 pyrodruivezuur
o Een reactie waarbij een stof wordt afbroken en
energie vrijkomt noemen we een katabolisme
Geen zuurstof beschikbaar: pyrodruivezuur ->
melkzuur!
o Zonder zuurstof = anaeroob
o Melkzuur = lactic acid ‘’lactaat’’
o Lactaat is een snelle energieleverancier
o Acetyl-CoA wordt niet gemaakt, want is zuurstof
voor nodig, dus blijft de stap glucose -> pyruvaat
waarbij 2 ATP vrijkomt.
Herstel van zuurstofschuld inlossen/
verzuring
o Melkzuur wordt bij voldoende zuurstof in de lever
weer omgezet in pyruvaat, dit is de CORI
CYCLUS (zie understanding nutrition 12th ed.
2021 figuur 7-7/213).
o Pyruvaat kan verder worden geoxideerd (oxygen, dus met O2 ofwel aeroob) tot
Acetyl-CoA
o Dit kost netto 4ATP
Belang van de Cori-cyclus
1. Voorkomen van lactaatacidose in spieren (tijdens anaerobe inspanning)
2. Pyruvaat -> lactaat
o NAD+ wordt teruggewonnen
o Dit NAD+ is nodig voor aanvullende glycolysereacties (dus aanvullende ATP-
aanmaak: netto 2 ATP per glucosemolecuul in de rectie glucose -> pyruvaat)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper miladongzhen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
