Hoofdstuk 14 van het boek Nectar samengevat. Hierin is een hoofdstuk onderverdeeld in subhoofdstukken. Elk hiervan legt de stof uit aan de hand van een compacte samenvatting en handige plaatjes.
14.1, ZINTUIGCELLEN (EXTRA)
EVENWICHTSZINTUIG
Om dingen waar te nemen heb je zintuigcellen. Deze cellen reageren
op een specifieke drempel, de adequate prikkel. Ook je
evenwichtszintuigen bevatten deze cellen. Dit zintuig bevindt zich aan
het inwendige deel van het oor en registreren bewegingen die het
hoofd maakt. Het bestaat uit een centraal deel, het vestibulum, en 3
halfcirkelvormige kanalen die lopen langs de x, y en z-as. Zowel de
kanalen als het centraal deel zijn gevuld met endolymfe, een
stroopachtige vloeistof. Informatie over bewegingen worden gegeven
door 2 kleine zintuigorgaantjes in het vestiblum: de maculae. De
haarcellen in de maculae steken met lange ciliën in een geleilaag met
daarop kalksteentjes. Hierdoor zijn ze gevoelig voor zwaartekracht. De
gelei heeft een bepaalde traagheid, bewegingen komen iets later door
dan dat ze gebeuren. Deze ciliën zitten in de cupula die in contact
staat met de endolymfe en bewegingen registreert. Als de endolymfe
beweegt dan buigen de capula en dus de celiën die dit doorsturen
naar je hersenstam(evenwichtscentrum).
ZINTUIGCELLEN
Zintuigcellen reageren op verandering in prikkelsterkte. Het zijn
receptoren die informatie verzamelen. Er zijn verschillende receptoren:
● Mechanoreceptoren, gevoelig voor beweging zoals het buigen
van celiën maar ook op druk en rek van bijvoorbeeld de huid
● Thermoreceptoren, reageren op temperatuursveranderingen
● Chemoreceptoren, deze nemen bepaalde stoffen waar zoals
smaak op de tong
● Fotoreceptoren, deze reageren op licht en passen de pupil aan
Net als neuronen hebben deze receptoren een rustpotentiaal. Een
prikkel leidt tot verschil in het membraanpotentiaal, door het openen
of sluiten van ionpoorten. Verschillende receptoren reageren op
verschillende dingen, zoals:
● Mechano-> vormverandering van celmembraan
● Thermo-> warmtegevoelig eiwit
● Chemo-> signaalcascade en een secundaire boodschapperstof,
bindt aan doelwitmoleculen waardoor poorten openen of sluiten
1
, ● Foto-> signaalcascade en een secundaire boodschapperstof,
bindt aan doelwitmoleculen waardoor poorten openen of sluiten
Is de prikkeldrempel van de receptorcelmembraan bereikt, dan vind
depolarisatie plaats. Dat opent de ionpoorten waardoor Ca2+ naar
binnen stroomt en de receptorcellen een exciterende neurotransmitter
kunnen lozen in een synaps. De hoeveelheid neurotransmitter bepaalt
de impulsfrequentie die ontstaat in het sensorische neuron. Deze
frequentie vertelt hoe sterk de prikkel is. Pijnreceptoren zijn geen
zintuigcellen maar zenuwceluiteinden die reageren op prikkels die
schade kunnen veroorzaken aan het lichaam. Deze receptoren hebben
een hogere drempel dan zintuigcellen en geven informatie door via het
ruggenmerg naar de grote hersenen(pijncentrum).
CONSTANTE PRIKKELS
Om te zorgen dat het lichaam niet overgevoelig reageert, kan een
prikkeldrempel worden verhoogd als er een langdurige constante
prikkel is. Hierdoor reageert de receptorcel minder. Dit heet adaptie.
EVENWICHT BEWAREN
Rechtop staan houdt meer in dan je denkt. Het gaat om constante
kleine aanpassingen uit wat je ogen en je maculae waarnemen.
Hierdoor corrigeer je steeds een klein beetje en blijf je rechtop. Dit is
een feedback loop.
BRONNEN
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lucasboevink1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
