Zoek niet verder! Deze samenvatting Burgerlijk procesrecht is compleet en perfect! Met deze samenvatting heeft u in één klap de kern van de stof te pakken. Met behulp van deze stappenplannen – in combinatie met uw eigen voorbeelden uit de werkgroepen en het college – bent u in staat een fraai...
RU 2021/2022, semester 1
Behaald cijfer door de auteur: 9,0
Woord vooraf: “Met deze samenvatting heeft u in één klap de
kern van de stof te pakken. Met behulp van deze stappenplannen
– in combinatie met uw eigen voorbeelden uit de werkgroepen
en het college – bent u in staat een fraai cijfer voor het tentamen
te behalen. Veel succes met het studeren!”
Pagina 1 van 39
,Samenvatting Burgerlijk procesrecht (B3) d.d.
5-1-2022
Hoorcollege 1: inleiding
Doelen:
Belang vak Burgerlijk procesrecht: waar hebben we het over en waarom is dit van belang?
Goed procederen kan het verschil maken tussen recht hebben en recht krijgen
Biedt middelen om bevoegdheden o.g.v. het materiële recht te verwezen
“Dienende functie”: dient er (dus) toe om vermogensrecht geldend te (kunnen) maken
Beoogt daarbij een evenwicht te vinden tussen de belangen van eiser en verweerder (“fair trail”; EVRM)
Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering:
eerste boek: wijze van procederen (rechtbank, hof, HR)
tweede boek: tenuitvoerlegging (van vonnis of beschikking)
derde boek: rechtspleging van onderscheiden aard
vierde boek: arbitrage
Burgerlijk wetboek:
titel 3.10 BW: verhaalsrecht op goederen (i.v.m. executie)
titel 3.11 BW: rechtsvorderingen, onder andere:
reële executie
verjaring
Art. 6 EVRM (zie HC II voor beginselen)
- een ieder heeft recht op een eerlijke en openbare behandeling van zijn zaak...
- binnen een redelijke termijn
- door een onafhankelijke en onpartijdige rechterlijke instantie
- vonnis moet in openbaar worden uitgesproken
Wet op de rechterlijke organisatie
Rechtbank (eerste aanleg);
Gerechtshof (hoger beroep);
Hoge Raad (cassatie).
Uitgangspunt in civiele dagvaardingsprocedure (basisvorm)
- Eiser of gedaagde kunnen natuurlijk persoon of rechtspersoon zijn (art. 51 Rv).
- Ook mogelijk: meerdere eisers die tezamen een vordering beginnen/ tegen meerdere partijen eisen. Bijv.
werknemer i.h.k.v. zijn werk een fout maakt. Enerzijds aanspreken werknemer via art. 6:162 BW en ander-
zijds werkgever via art. 6:170 BW. Vereiste is dat doelmatig is (niet efficiënt als verschillende grondslagen).
- Het kan ook zo zijn dat derde in een procedure worden betrokken. Bijvoorbeeld:
o een derde in vrijwaring wordt geroepen (210 -216 Rv).
Vb. Het dak lekt en bewoner spreekt verkoper aan. Verkoper verliest en spreekt architect aan. Dit is
onwenselijk, want architect kan verweren van verkoper dan bijvoorbeeld in kwestie stellen. Om dat te
voorkomen kan je architect al in vrijwaring roepen in eerste procedure. Je kan dan tijdens het proces direct de
architect raadplegen over de verweren et cetera.
o een derde zich voegt/tussenkomst in de procedure (art. 217 -219a Rv). Voegen doe je als een partij
wilt steunen in zijn proces. Tussenkomen is als jij meent de gerechtigde te zijn van een dispuut.
bijv. A en B procederen over een stuk grond, maar C vind dat het van hem is.
Pagina 2 van 39
,- massaclaims (als een partij voor honderden/duizenden gedupeerden zit).
Bijvoorbeeld alle gedupeerden van de loterijscams of Dieselgate (Volkswagen emissie schandaal). Dit is de QAMCA-
procedure ex titel 14A Rv jo. 3:305a BW. Geschiedt via een ‘claimorganisatie’ die dan procedeert.
“Collectiviteitsacties”.
Procesvertegenwoordiging
- Art. 79 Rv: Regel: verplichte procesvertegenwoordiging (door advocaat)
- Uitzondering: procederen bij kantonrechter (art. 93 Rv)
Rol van het burgerlijk procesrecht
- Biedt middelen om bevoegdheden o.g.v. het materiële recht te verwezen en
- beoogt daarbij een evenwicht te vinden tussen de (processuele) belangen van eiser en verweerder.
Wat betekent dit/waar leidt dit toe? Betekent dat als de ene partij een bepaalde stap mag zeggen, dan mag de ander daar op
reageren (hoor en wederhoor). Ze moeten altijd dezelfde kansen hebben; een evenwicht vinden. Een andere kant is dat de
rechter bij verstek kan veroordelen en aan de andere kant de mogelijkheid van verzet.
Overheidsrechter; competentie
- Absolute competentie: welke ‘soort’ rechter?
in eerste aanleg: rechtbank (art. 42 RO), hieronder valt:
evt. kantonrechter (art. 93 Rv)
voorzieningenrechter (kort geding; art. 254 e.v. Rv)
in appèl: hof (art. 60 RO)
cassatie: Hoge Raad
- Relatieve competentie: welke rechter is geografisch gezien bevoegd?
o m.n. afd. 2.3 Rv (artt. 99 e.v.)
o zie ook www.rechtspraak.nl voor de gerechtelijke kaart
Procesrecht in beweging
- Project Maatschappelijk Effectieve Rechtspraak (MER)
- “Alternative Dispute Resolution”of “Anders Dan Rechtspraak”
ADR: bindend advies, arbitrage, mediation
Vb. Naar de rechter om een klassenfoto? Dat is hypermodern: kind afwezig bij schoolfoto door
suikerfeest, ouders van kind wouden dat er een nieuwe foto werd gemaakt.
Vb. Buurvrouw eist bij rechter teruggave van ontrouwe Felix: dier was bij een ander baasje.
Overheidsrechter en ADR
- Toegang tot de overheidsrechter = grondrecht (zie m.n. art. 6 EVRM, art. 17 Gw, art. 13 AB, art. 26 Rv)
- Niemand kan tegen zijn wil van de overheidsrechter worden afgehouden (art. 17 Grondwet)
- ADR kan derhalve alleen op vrijwillige basis; moet worden overeengekomen
Enkele kenmerken overheidsrechtspraak
- Rechter beslist/hakt knopen door, want de rechter staat boven partijen
- Op grond van juridische merites; op grond van het recht
- Rechter kijkt i.h.a. naar het verleden (bijv. of de claim WP rechtmatig is)
- Geen invloed partijen op de persoon van de rechter (bijv. rechter die ervaren/onervaren op rechtsgebied is)
- Procedure is in beginsel openbaar
- Procedure is kostbaar (vn. vanwege advocaatkosten) en duurt i.h.a. nog steeds vrij lang
- Procedure kan escalerend werken
ADR:
- arbitrage = particuliere rechtspraak, in de wet geregeld (art. 1020 e.v. Rv); vonnis
- bindend advies = particuliere rechtspraak, niet in de wet geregeld, behalve vaststellingsovereenkomst (art.
7:900 BW) waarin de uitspraak wordt vastgelegd zodat die daarna evt. rechtens afdwingbaar is (omzetting
afdwingbaar vonnis zodat je kan executeren). Bijv. KiFiD, Mr. Frank Visser, de Rijdende Rechter.
- mediation; Europese Mediationrichtlijn -> implementatie in Nederland; verdere wetsvoorstellen “in ijskast”
vaststellingsovereenkomst (art. 7:900 BW)
Let wel: bij arbitrage en bindend advies wordt voor partijen besloten. Dat kan anders zijn dan mediation.
, - Snellere rechtsgang (discutabel om dat arbiter zijn vaak parttime job is)
- Geen verplichte procesvertegenwoordiging
- Geen openbaarheid
Mediation
- Vorm van conflictoplossing waarin partijen zelf tot een oplossing komen met behulp van een
onafhankelijke, onpartijdige derde die alleen het proces van communicatie tussen partijen begeleidt.
Bijv.: buurman A speelt s ’avonds piano en buurman B heeft via het recht voor elkaar gekregen dat hij dat niet meer
doet. Beide willen daar blijven wonen, dus zou mediation misschien wel iets zijn. Anders geen ‘daadwerkelijke’
oplossing.
- Vrijwilligheid van partijen
- Geheimhouding (wordt afgesproken)
- Derden neemt geen beslissing.
Onderscheidingen in terminologie:
- Subjectieve recht: de materiële aanspraak van de schuldeiser;
- Vorderingsrecht: het recht om zonodig in rechte aanspraak te maken op een subjectief recht;
- Rechtsvordering: de processuele handeling zelf.
Functies burgerlijk procesrecht:
- rechtsverschaffing (handhaving objectieve recht)
- bedreiging die uitgaat van mogelijke toepassing (stok achter de deur tot bijv. nakoming)
- politionele functie (ter voorkoming v. eigenrichting door partijen)
- rechtsontwikkeling
- rechtseenheid.
Arbitrage en bindend advies vervullen deze functies ook, maar de laatste twee functies minder bij gebreke aan
een centrale instantie zoals de Hoge Raad en beperkte publicatiemogelijkheden.
KEI-traject
Er was een noodzaak tot overstappen naar digitaal procederen i.p.v. op papier. Daarvoor werd in 2012 het project
KEI (Kwaliteit en Innovatie) geïntroduceerd. In 2016 werd het wetsvoorstel aangenomen dat gefaseerd in
werking zou treden en waarbij gebruik gemaakt zou worden van een nieuw ICT systeem. Dat systeem bleek in
2017 als snel gebrekkig te zijn. Daardoor werd een commissie opgestart die een rapport uitbracht: het nieuwe
systeem was volstrekt onvoldoende geschikt. Daarop trok de Raad voor de Rechtspraak de stekker uit het
systeem. Daarna is een nieuw ‘basisplan’ opgesteld voor een nieuw ICT systeem. Voorts is met spoed de KEI-
wetgeving ingetrokken zodat de pilotgerechten terug konden naar papier.
Hoorcollege 2: grondbeginselen van het burgerlijk procesrecht
Hoofdbeginselen (in)direct uit art. 6 EVRM:
1) Onafhankelijke en onpartijdigerechter (art. 117 Gw)
- onafhankelijkheid t.o.v. partijen (o.a. geen vrienden/ familie etc.), overheid (trias politica-leer)
- onpartijdigheid, mogelijkheden:
Wraking: bij twijfel aan onpartijheidheid
artt. 36-39 Rv
dit is een uiterste middel (!)
terughoudendheid geboden in toepassing (alléén als daadwerkelijk een reden is); aldus ook HR
Verschoningsrecht rechter: pendant wrakingsrecht
artt. 40-41 Rv
hiervóór kan hij het ook al zelf aangeven bij de verdeling van zaken
2) Hoor en wederhoor’
- Recht op rechterlijk gehoor (Gelijkheidsbeginsel: ‘horen’ in gelijke mate)
- Recht om weerwoord te geven (art. 19 lid 1 Rv)
Hangt ook nauw samen met het gelijkheidsbeginsel; partijen moeten in gelijke mate de mogelijkheid hebben om te
worden gehoord. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor de inbreng van stukken, dan mag de andere partij daar altijd op
reageren (conclusie van antwoord). Houdt ook in dat de rechter nimmer één partij benaderen buiten de zitting om. Als
hij dat wel doet zal hij altijd de andere partij in de CC zetten. Beide partijen moeten dus op een gelijke manier
behandeld worden.
Pagina 4 van 39
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SamenvattingenVanDavid. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
