Joël Smit | 6Va
5 Corvus en Cornix
Vragen boek
1. a) prospectie
b) de raaf… t/m …vogels (r.631-632)
2. Stiekeme onkuisheid is voor Apollo blijkbaar acceptabel, dit
strookt niet met Augustus’ strenge seksuele moraal.
3. roddelzieke (r.534), praatziek (r.540)
4. a) Cornix (kraai)
b) vertraging
c) retrospectie
d) vertraging
e) haar neiging tot kletsen
5. a) ze vertelde Minerva/Athene wat Aglauros gedaan had
b) ze werd uit Minerva’s/Athene’s gunst verbannen
6. er groeien veertjes op haar armen (r.580-581). Haar hele lijf is
met veren bedekt (r.582-583). Ze heeft geen vuisten meer en kan
haar borst niet ontbloten (r.584-585). Ze rent niet meer, maar ze
vliegt: ze is een vogel (kraai) (r.586-588)
7. Apollo was de god van de geneeskunst
8. a) de diepe zuchten van Apollo (om de verloren geliefde)
b) het diepe loeien van een koe (om haar verloren kalf)
c) weeklagen over het verlies van een geliefd wezen
9. a) Corvus verandert van kleur. Cornix verandert van een meisje
in een kraai. Nyctimene verandert van een meisje in een uil
b) in de metamorfosen van Corvus en Nyctimene
c) redding
d) klikken
6 Battus’ verraad bestraft (pag. 32, 34, en 36)
Illud erat tempus, quo te pastoria pellis
Dit was de tijd, waarin de huid van een herder jou(=Apollo)
bedekte
texit onusque fuit baculum silvestre sinistrae,
en de landelijke herdersstaf de last was van de linkerhand,
alterius dispar septenis fistula cannis.
en de last van de andere hand was een fluit, ongelijk wat zijn
zeven rieten pijpjes betreft.
Dumque amor est curae, dum te tua fistula mulcet,
En terwijl de liefde (aan jou) ter harte gaat, terwijl jouw fluit
jou bedaart,
incustoditae Pylios memorantur in agros
vertelt men dat de onbewaakte koeien zijn afgedwaald naar
de akkers van Pylos(= stad op Peloponnesus).
685 processisse boves. Videt has Atlantide Maia
De zoon van Atlas’ dochter Maia(=Mercurius) ziet
1
, Joël Smit | 6Va
natus et arte sua silvis occultat abactas.
hen en hij verstopt hen, in de bossen met de hem eigen
sluwheid, nadat ze verdreven waren. (Mercurius is god van
list en bedrog)
Senserat hoc furtum nemo nisi notus in illo
Niemand behalve (=als enige) de op dat gebied bekende
oude man had deze diefstal waargenomen
rure senex (Battum vicinia tota vocabant);
(alle buren noemden hem Battus);
divitis hic saltus herbosaque pascua Nelei
Deze bewaakte als bewaker de grasrijke dalen en zijn
grasrijke weilanden van de rijke Neleus
690 nobiliumque greges custos servabat equarum.
en de kuddes van edele merries.
Hunc tenuit blandaque manu seduxit et illi
Hij(=Mercurius) heeft dit vastgepakt en hij heeft dit met
vriendelijke hand terzijde genomen en heeft tot hem gezegd
‘quisquis es, hospes’ ait, ‘si forte armenta requiret
“Vreemdeling, wie je ook bent, als iemand toevallig deze
kuddes zal zoeken,
haec aliquis, vidisse nega; neu gratia facto
ontken dit gezien te hebben; en, opdat jouw daad niet
onbeloond blijft,
nulla rependatur, nitidam cape praemia vaccam’
neem een glanzende koe als beloning”
695 et dedit. Accepta voces has reddidit hospes:
en hij gaf aan hem. Nadat die was ontvangen, antwoordde de
gast met deze woorden:
‘tutus eas; lapis iste prius tua furta loquetur’
“je kunt veilig heengaan, die steen zal eerder spreken over
jouw diefstal”
et lapidem ostendit. Simulat Iove natus abire;
en hij liet een steen zien(=hij zal niks tegen iemand zeggen).
De zoon van Jupiter(=Mercurius) doet alsof hij weggaat;
mox redit et versa pariter cum voce figura
maar spoedig kwam hij terug en nadat hij zijn uiterlijk tegelijk
met zijn stem had veranderd, heeft hij gezegd
‘rustice, vidisti si quas hoc limite’ dixit
“Boer, als jij enkele koeien langs dit pad hebt zien gaan,
700 ‘ire boves, fer opem furtoque silentia deme.
breng hulp en neem het stilzwijgen weg van de diefstal.
2
, Joël Smit | 6Va
Iuncta suo pretium dabitur tibi femina tauro.’
Als beloning zal aan jou een vrouw(=koe) worden gegeven
verbonden met haar stier.”
At senior, postquam est merces geminata, ‘sub illis
En de oude man, nadat de beloning was verdubbeld, zegt
montibus’ inquit ‘erunt’ (et erant sub montibus illis).
“Ze zullen aan de voet van die bergen zijn” (en ze waren aan
de voet van die bergen).
Risit Atlantiades et ‘me mihi, perfide, prodis?
De kleinzoon van Atlas(=Mercurius) lachte en zei:
“Onbetrouwbare, verraad je mij aan mezelf?
705 me mihi prodis?’ ait periuraque pectora vertit
Verraad je mij aan mezelf? En hij veranderde de
meinedige(=iemand die verraad heeft gepleegd)
borst(=man)
in durum silicem, qui nunc quoque dicitur index,
in een hard rotsblok, dat ook nu nog de verrader wordt
genoemd,
inque nihil merito vetus est infamia saxo.
en aan dat rotsblok is een oude slechte reputatie, terwijl die
dat helemaal niet verdiend heeft.
Vragen boek
1. Belangrijke en lange (dus opvallende) woorden incustoditae en
processisse staan vooraan. r.684 begint met 2 spondeeën,
r.685 met 1. Ook is tussen beide regels enjambement: de
runderen lopen rustig door
2. a) rijkdom van Neleus
b) Battus was in dienst van rijk man. Dit betekende voor hem ook
een behoorlijk aanzien. Hij was dan ook bekend in het gebied
3. nitidam…vaccam
4. et dedit (r.695) et lapidem ostendit (r.697)
5. Hij lacht omdat hij Battus er zo slim in heeft laten lopen
6. me mihi (r.704) perfide, produs (r.704) me mihi (r.705)
periuraque pectora (r.705)
7. vertit (r.705) est (r.707)
8. a) reputatie van de rots (index) wordt verklaard
b) nihil merito (r.707)
c) Battus vergelijkt zichzelf met een steen (r.696-697)
9. punten van overweging: Battus pleegt verraad vanwege
hebzucht, dus verdient straf. Misschien was straf wel erg
streng en definitief. Er is sprake van uitlokking (verzachtende
3
, Joël Smit | 6Va
omstandigheid)
7. Aglauros, Mercurius en Minerva
Stilistische middelen
Vergelijking (r.714-729)
Paradox (r.795-796)
Vragen boek
1. a) afgebeelde: god Mercurius die Herse begeert. Beeld: gier die
begerig is naar lekker hapje. Tertium comparationis: cirkelen
boven dat wat begeerd wordt
b) afgebeelde: Herse. Beeld: maan. Tertium comparationis: het in
schoonheid uitstreken boven anderen
(vriendinnen/metgezellen, andere hemellichamen)
c) afgebeelde: Mercurius. Beeld: een afgeschoten loden kogel.
Tertium comparationis: het steeds warmer/verliefder worden
tijdens de vlucht
2. De laatste (c). Het beeld is hiervoor te technisch en past daardoor
niet in de stijl van het epos.
3. Herse wist dat ze met Mercurius te maken had, want hij
verscheen in zijn eigen gedaante (r.730-732). Dan is het dus
nogal brutaal om aan de god te vragen wie hij is
4. Zij zal tante van godenkind worden
5. a) huilt van verdriet omdat ze alleen maar geluk en vrede ziet, ze
heeft dus reden om jaloers te zijn
b) ze lacht uitsluitend als ze weet van andermans verdriet (r.778)
Aglauros gestraft voor haar afpersing (pag. 46, 48 en
50)
Aglauros in de greep van jaloezie
Sed postquam thalamos intravit Cecrope natae,
Maar nadat zij (=Invidia) de kamer van de dochter van
Cecrops (=Aglauros) is binnengegaan,
iussa facit pectusque manu ferrugine tincta
voert zij de bevelen uit en met de met roest besmeurde hand
raakt zij de borst aan
tangit et hamatis praecordia sentibus implet
en zij(=Invidia) vult haar(=Aglauros) hart met stekelige
doorns
800 inspiratque nocens virus piceumque per ossa
en blaast schadelijk gif in en de pikzwarte toverdrank(=gif)
verspreidt zich door de botten
4
